Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un, "soykırım" kavramına itiraz eden, Türkiye’yle diplomatik tansiyona yol açan, "24 Nisan'ı Ermeni soykırımını anma ulusal günü" ilan etmesinin ardından, Fransa'da ilk resmi törenler düzenlendi.
VOA'dan Arzu Çakır'ın geçtiği habere göre Paris'teki törenlere hükümet adına katılan Başbakan Edouard Philippe, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın bu karar ilişkin eleştirilerine yanıt verdi. Philippe, "Fransa bugünü ulusal gün ilan ederek, Ermeni soykırımının insanlığa ve medeniyete karşı bir suç olarak tanınmasına katkıda bulunmayı umut ediyor.
Hiçbir baskıdan, hiçbir yalandan etkilenmeyecek. Aradığımız tarihin tümüyle ortaya çıkarılması ve uzlaşmadır" dedi.
Paris'te Komitas anıtının önünde düzenlenen törenlere Başbakan Edouard Philippe, İçişleri Bakanı Christophe Castaner, bazı bakanlar, Ermeni dernekleri temsilcileri, Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo ve Paris'te yaşayan Ermeni diasporası katıldı. Philippe'ten önce söz alan Hidalgo, "Geçmişi anmak, bilmek, tanımak, önemli. Ama aynı zamanda geleceğe ilişkin de harekete geçmek gerekir" dedi. Hidalgo törenden önce Paris Belediyesi'ndeki anmada da, başkentte bir Ermeni Kültür Merkezi kurulması için yer bulunduğunu ve inşaata geçileceğini açıkladı.
Hidalgo'nun ardından söz alan Başbakan Edouard Philippe, bu konuda yalnızca yasa çıkarmanın yeterli olmadığını, tarihin detaylarıyla anlatılması bilinmesi gerektiğini, bunun için Cumhurbaşkanı Macron'un bugünü ulusal anma günü ilan ettiğini belirtti. Philippe, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, "24 Nisan’ı Ermeni Soykırımını Anma Günü ilan eden Fransa’yı Cezayir ve Ruanda'da yüz binlerce insanı katletmek ve soykırıma uğratmakla" suçlayan sözlerine de isim vermeden yanıt verdi:
"Olaylardan 100 yıl sonra, bu korkunç olayla yüzleşmek adaleti sağlamak için ön şarttır. Cesur ve titiz bir hatıra ve tarih çalışması yapmak, bu acıların aşılması için tek yoldur. Fransa, soykırım kurbanlarını anarak, kendisine, değerlerine sadık kalıyor. Bunu kabul etmek Fransa'nın onurudur. Fransa, bu anma gününü ulusal gün ilan ederek, Ermeni soykırımının insanlığa, medeniyete karşı bir suç olarak tanınmasına katkıda bulunmak istiyor. Fransa'nın duruşu, tüm unutturma, kayıtsız kalma ya da reddin yeni bir formu olan inkara karşı son derece nettir. Bu yolda, hiçbir baskıdan, hiçbir yalandan etkilenmeyecek. Aradığımız tarihin tümüyle ortaya çıkarılması ve uzlaşmadır."
Fransa'da 2001 yılında yasayla tanındı
Fransa'da 29 Ocak 2001'de Cumhurbaşkanı Jacques Chirac döneminde çıkarılan tek maddelik bir yasayla, 1915 olayları yasayla soykırım olarak kabul edildi.
Ermenistan, 1915 ve 1917 yılları arasında yaşanan olaylar ve ardından gelen tehcir kararıyla Osmanlı topraklarında yaşayan 1,5 milyon Ermeni'nin katledildiğini savunuyor. Ankara ise, "önemli sayıda Ermeni halkının o dönemde yaşanan olaylar sonucu katledildiğini" kabul ediyor ancak Ermeni halkına "sistematik bir soykırım" uygulandığını reddediyor.
Ermeniler her yıl dünyanın pek çok ülkesinde, İstanbul'da yüzlerce Ermeni sanatçı, yazar ve entelektüelinin yakalandığı 24 Nisan'ı "Soykırım günü" olarak anıyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, bugünü tüm Fransa'da anma törenlerinin düzenleneceği "ulusal bir anma günü" ilan etti.
Ülkede, 2011 yılında "soykırımı inkar edenlerin para ve hapis cezasına çarptırılmasını öngören" inkar yasası girişimi ise Anayasa Konseyi tarafından 'anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle' reddedilmişti.
