رفتن به محتوای اصلی

کۆنگرەکەى هەولێر و قسەکردن لەسەر ئاساییکردنەوەى پەیوەندییەکان لەگەڵ ئیسرائیل هەراى نایەوە

کۆنگرەکەى هەولێر و قسەکردن لەسەر ئاساییکردنەوەى پەیوەندییەکان لەگەڵ ئیسرائیل هەراى نایەوە
AvaToday caption
posted onSeptember 26, 2021
noدیدگاه

ڕۆژى هەینی ٢ى ڕەزبەر، لە هەولێرى پایتەختى هەرێمى کوردستان و بە ئامادەبوونى ٣٠٠ کەسایەتی دیاری شیعە و سونە بەشدارى کۆنگرەی ئاساییکردنەوەى پەیوەندییەکانی نێوان عێراق و ئیسرائیلیان لە ژێر ناوى بەناوی "ئاشتی و چاکبوونەوە ـ السلام والاسترداد"یان کرد و هەر لە کۆنگرەکەدا کار لەسەر هەڵوەشاندنەوەى بڕیاری قەدەغەکردنی پەیوەندی مەدەنی لەنێوان عێراقی و ئیسرائیلییەکان کرا.

 

ئەمەش بووە هۆى دروستبوونى کاردانەوەیەکى توند لە لایەن هەندێک کەسایەتى سیاسى عێراقى. موقتەدا سەدر سەرۆکى ڕەوتی سەدر لە تویتێکدا نووسى: داوا لە هەولێر و حکومەتی عێراق دەکەم ڕێگری لە کۆنگرەکەى هەولێر بکات کە تێیدا چەند کەسایەتییەکی عەشایەری عەرەبی داوای ئاساییکردنەوەى پەیوەندییەکانیان کرد لەگەڵ ئیسرائیل، پێویستە لەسەر هەولێر ڕێگری لەو جۆرە گردبوونەوانە بکات ئەگەرنا پێویستە حکومەتی ئەو کارە با تاوان بکات و هەموو گردبووەکان دەستگیر بکات، ئەگەرنا ئەرکی شەرعی و ژیری و نیشتمانی دەکەوێتەسەر شانی ئێمە، پێویستە ئیمانداران چاوەڕێی فەرمانمان بکەن بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ ئەو نمونە پیسانە.

نوسینگەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراقیش بڵاوى کردەوە کە  "حکومەتی عێراق ئەو کۆبوونەوە نایاساییە ڕەت دەکاتەوە کە هەندێک کەسایەتی عەشایەری دانیشتوو لە هەولێر ئەنجامیان داوە و تێیدا دروشمی ئاساییکردنەوەى پەیوەندییەکانیان لەگەڵ ئیسرائیل بەرز کردووەتەوە. هەروەها هەردوو حزبەکەی مالیکی و عەمار حەکیم ڕاگەیێنراوێکیان دژی کۆنگرەکە بڵاوکردەوە و داوایان لە حکومەتی عێراقی کرد ڕێوشوێنی یاسایی لەو بارەیەوە بگرێتە بەر.

کۆنگرە

موشریق عەباس، راوێژكاری سیاسی مستەفا كازمی سەرۆكوەزیرانیش گوتى: كۆنگرەكەی هەولێر بەسەر هوشیاری گەلێكدا تێپەڕ ناكات سەرجەم هەوڵە هاوشێوەكانی ئاشكرا كردبێت. رەتكردنەوەی كۆنگرە گوماناوییەكەی هەولێر هەڵویستێكی سروشتی و مێژوییە، چونكە میلی كاتژمێری گەلی عێراق بەرەو ئیسرائیل و جێگەی دیكە نییە بەڵكە بەرەو عێراقە. تێكەڵكردنی كارتەكان لەكۆنگرەیەكی خراپدا بەسەر هوشیاری گەلێكدا تێناپەرێت كە سەرجەم هەوڵە هاوشێوەكانی ئاشكرا كردبێت و سەلماندبێتی رەسەنایەتی بۆ موزایەدەكردن نییە.

هەر بۆیە حکومەتى هەرێمى کوردستانیش بە زوویی هاتە سەر خەت و سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان ڕوونکردنەوەیەکی لەسەر کۆنگرەکە دا  کە "سەرۆکایەتیى هەرێمى کوردستان بە هیچ شێوەیەک ئاگادارى کۆبوونەوەکە و ناوەڕۆکى بابەتەکانى نەبووە و ئه‌وه‌ی له‌ کۆبوونه‌وه‌که‌ ده‌رچووه‌، به‌‌ هیچ شێویه‌ک بۆچوون و سیاسه‌ت و هه‌ڵوێستی هه‌رێمی کوردستان نییه‌ و دووپاتى دەکەینەوە کە هەر باس و هەڵوێست و ئاراستەیەک پەیوەندى بە سیاسەتى دەرەوەوە هەبێت، بەپێى دەستوور ده‌سه‌ڵاتی حکوومه‌تی فیدراڵییە و هەرێمى کوردستان لەمبارەیەوە به‌ ته‌واوی پابەندى سیاسەتى دەرەوەى عیراقە و داوا له‌ هه‌موو لایه‌ن و هێزه‌ عیراقییه‌کان ده‌که‌ین بابه‌ته‌که‌ ئارامتر وه‌رگرن و هه‌موومان چاوه‌ڕێی ئه‌نجامی لێکۆڵینه‌وه‌ بین که‌ له‌لایه‌ن وه‌زاره‌تی ناوخۆی حکوومه‌تی هه‌رێمی کوردستانه‌وه‌ به‌ڕێوه‌ ده‌چێت".

 وەزارەتی ناوخۆى حکومەتى هەرێمى کوردستانیش بڵاوى کردەوە "ڕێکخراوێکی کۆمەڵگەی مەدەنی وۆرکشۆپێکی لە هەولێر بۆ ژمارەیەک کەسایەتی بەشێک لە پارێزگاکانی عیراق ئەنجامداوە بە مەبەستی کارکردن لە سەر چەمکەکانی پێکەوەژیان وچەسپاندنی بنەماکانی فیدرالیزم لە عیراق لە بەر ڕۆشنایی دەستووری هەمیشەیی عیراق، بەڵام بە داخەوە، هەندێک لەسەرپەرشتیارانی ئەم چالاکییە، ئەم وۆرکشۆپەیان بە لاڕێدا بردووە و بۆ هەندێک مەبەستی سیاسی بە کاریان هێناوە کە دوور بووە لە مەرجەکانی مۆڵەتپێدانی ئەم جۆرە وۆرکشۆپانە و لە میانەی چالاکییەکەدا، چەند ووتار وبەیاننامەیەک بڵاوکراونەوە کە بە هیچ شێوەیەک لە گەڵ سیاسەتی فەرمیی حکوومەتی هەرێمی کوردستان ناگونجیت و گوزارشت لە سیاسەتی هەرێمی کوردستان ناکات".

کۆنگرە ٢

هەروەها باسیشى لەوە کردووە کە "هەرێمی کوردستانی عیراق، وەک کیانێکی دەستووری لە چوارچێوەی عیراقی فیدرالی، وەک هەمیشە پابەندە، بە سیاسەتی دەرەوەی فەرمیی دەوڵەتی عیراق و بە هیچ شێوەیەک، رێگا نادات کەسانێک کەشی ئازادی ودیموکراسی کە لە هەرێمدا بەرقەرارە، بۆ مەرامی دیکەی سیاسی بەکار بهێنن و ئەو کەسانەی کە بەم کارانە ھەستاون، دوور دەخرێنەوە و جێگەیان لە هەرێمی کوردستان نابێتەوە".

نەفتالی بینیت ـى سەرۆكوەزیرانی ئیسرائیلیش بە زمانی عەرەبی و لە تویتەر پەیامێكی ئاراستەی كۆنگرەکەى هەولێر كردبوو کە تیایدا هاتبوو: "بەشدارانی كۆنگرە سەدان كەس بوون لە شیعە و سوننە و گرنگییەكەی ئەوەیە لە گەلەوە هاتوون نەك حكومەت و دانیان ناوە بەو ستەمە مێژوییەی لە جووی عێراق كراوە" و "..سەدان كەسایەتی عێراقی لەپێناو دروستكردنی ئاشتی لەگەڵ ئیسرائیل كۆبوونەتەوە و لە بەرانبەردا ئیسرائیل دەستی ئاشتیتان بۆ درێژ دەكات".