Doğu Akdeniz'de Türk devletinin korsanvari bir şekilde Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin karasularında sondaj faaliyetleri gerçekleştirmesi nedeniyle Yunanistan ve Kıbrıs Cumhuriyeti ile arasında gerginliğin tırmandığı bir dönemde ABD, Kıbrıs Cumhuriyeti’ne 33 yıldır uyguladığı silah ambargosunu kaldırdığını duyurdu.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Kıbrıs lideri Nicok Anastasiadis’i bizzat telefonla arayarak Kıbrıs’a 33 yıldır uygulanan silah ambargosunun kaldırıldığını bildirdi.
Pompeo’nun Anastasiadis ile gerçekleştirdiği görüşmenin ardından ABD’li yetkililerin bazı Yunan gazetecilere haberi duyurduğu bildirildi.
Yunanistan basınında çıkan haberlerde ambargonun kaldırılmasının sadece ölümcül olmayan silahlar için geçerli olacağı vurgulandı.
Ayrıca ambargonun şimdilik bir yıl boyunca kaldırılacağı ancak istenirse daha sonra bu sürenin uzatılabileceği belirtildi.
ABD yetkililerin Yunan basınına, ambargonun kaldırılmasının Doğu Akdeniz’deki gündemden bağımsız olduğunu ifade ettiği de haberlerde yer aldı.
Haberin yayınlanması ardından bir tweet atan Rum lider Anastasiadis, ambargonun kaldırılmasını memnuniyetle karşıladıklarını ifade etti.
ABD yönetimi, 2020 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası olarak bilinen savunma bütçe tasarısına 2019 yılının sonlarında koyulan bir madde ile Kıbrıs’a uygulanan 33 yıllık silah ambargosunun kaldırılabileceği mesajını vermişti.
Türk devletinden tepki
ABD’nin Kıbrıs’a uygulanan silah ambargosunu kaldırması haberleri ardından Türk Dışişleri Bakanlığı bir mesaj yayımlayarak ABD’ye tepki gösterdi.
Türk dışişleri bakanlığından yapılan açıklamada ABD'nin Kıbrıs Cumhuriyeti’ne yönelik silah ambargosunu kaldırmasının Ada'daki Türkler ile Rumlar arasındaki eşitliği ve dengeyi yok saymakla eşdeğer olduğu belirtildi.
Açıklamada bu kararın Kıbrıs meselesinin çözüme kavuşturulması yönündeki çabaları olumsuz etkileyeceği de ifade edildi.
Türk dışişleri bakanlığı açıklamasında “Doğu Akdeniz'de gerginliğin azaltılması amacıyla çaba harcanan bir dönemde, ABD'nin bölge barış ve istikrar ortamını zehirleyen bu tür bir kararın altına imza atması müttefiklik ruhuyla da bağdaşmamaktadır. ABD'nin bu kararını gözden geçirmesini, bölgede barış ve istikrarın tesisi için mevcut çabalara destek vermesini bekliyoruz. Aksi takdirde Türkiye, garantör ülke olarak, hukuki ve tarihi sorumluluğuna uygun olacak şekilde Kıbrıs Türk halkının güvenliğini garanti altına alacak gerekli mukabil adımları kararlılıkla atacaktır” ifadeleri yer aldı.
Kıbrıs ambargosu
ABD, Türk devletinin 1974’te Kıbrıs’ın kuzey kesimini işgal etmesi ardından hem Türk devletine hem de Kıbrıs Cumhuriyeti’ne silah ambargosu uygulama kararı almıştı.
Türk devletine uygulanan silah ambargosu 1977 yılında dönemin ABD Başkanı Jimmy Carter tarafından kaldırılsa da Kıbrıs Cumhuriyeti için ambargo devam etmişti.
ABD, 2019 yılında hazırlanan savunma bütçesinde ambargonun fiilen kaldırılmasına ilişkin ilk sinyalleri vermişti.
