İran İslam Cumhuriyeti, 2015’te imzalanan nükleer anlaşmada taraf olan Avrupa ülkelerini tehdit etti.
İran rejimi Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi bugün yaptığı açıklamada, Avrupa’nın 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşma kapsamında yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde, İran rejiminin nükleer anlaşmadan önceki duruma geri döneceği tehdidinde bulundu.
Kemalvendi, ABD’nin geçtiğimiz yıl çekildiği anlaşma kapsamında İran rejiminin nükleer programına kısıtlama getirilmesi karşılığında elde edeceği ekonomik faydaları güvence altına almak için Avrupa ülkelerinin ellerinden gelenin daha fazlasını yapması gerektiğini söyledi.
Rejimin resmi haber ajansı IRNA'nın haberine göre Kemalvendi, “Nükleer anlaşma kapsamındaki taahhütlerimizi, diğer imza sahipleri taahhütlerini yerine getirinceye kadar azaltacağız. Avrupa yükümlülüklerini yerine getirmezse, anlaşma öncesi duruma geri döneceğiz” dedi.
İran’ın ihlalleri sürüyor
Avrupa’nın İran rejiminin nükleer programı konusundaki endişesi giderek artarken, İran rejimi, 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmayı ihlal etmeye devam ediyor. Rejimin Atom Enerjisi Kurumu, anlaşmada 3.67 olarak belirlenen zenginleştirilmiş uranyum üretiminde yüzde 4.5 oranının geçildiğini duyurdu. Rejim yetkilileri bu açıklamadan önce belirlenen zenginleştirilmiş uranyum depolama seviyesinin aşıldığını açıklamıştı.
Kemalvendi ayrıca, 2015 nükleer anlaşmasının taahhütlerini azaltacak büyük adımlar kapsamında devre dışı bırakılan santrifüjleri yeniden başlatacaklarını ve uranyum zenginleştirme oranını yüzde 20'ye çıkartabileceklerini bildirmişti.
İran rejiminin bu tehdidi, Avrupalı dışişleri bakanlarının, 2015’te nükleer anlaşmanın çökmek üzere olduğu korkusu ve gerginliğini hafifletmek amacıyla İran rejimi ile ABD arasında diyalog başlatmak için bir yol aradığı zamanda geldi.
ABD-İran gerilimi tırmanıyor
ABD Başkanı Donald Trump’ın geçen yıl, nükleer anlaşmadan çekildikleri açıklamasından bu yana, Washington ile Tahran arasındaki gerginlik arttı.
İran rejimi, özellikle petrol gelirlerini hedef alan ABD yaptırımlarının uygulanmasına karşılık olarak, nükleer anlaşma kapsamındaki bazı yükümlülüklerini yerine getirmedi. Bu durum, anlaşma kapsamındaki Avrupa ülkeleri Fransa, İngiltere ve Almanya’nın İran rejimine tepki göstermesine neden oldu.
Avrupa ülkelerinin yanı sıra Çin ve Rusya da, doruğa çıkan bu gerginliği azaltmaya çalışıyor.
ABD yönetimi geçtiğimiz ay İran rejimi askeri hedeflerine hava saldırısı düzenlemeyi planlarken, Trump son anda saldırıyı iptal etmişti.
Fransa’nın çalışmaları
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, danışmanı Emmanuel Bonne’yı mevcut durumun ele alınması konusunda öneriler sunmak için Tahran’a gönderdi. Macron, 15 Temmuz’a kadar ilerlemenin gözden geçirilmesini istediğini söyledi.
Fransa Cumhurbaşkanlığı’ndaki bir yetkili, “İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’ye askıya alma kriterlerinin uygulandığını ve İranlılardan cevap beklediğimizi bildirdik. Bence dönüm noktası nispeten uzak. Çünkü yaptırımların derhal iptal edilmesini talep ediyorlar” dedi.
Ruhani Pazar günü, ABD’nin yaptırımları iptal etmesi ve nükleer anlaşmaya geri dönmesi halinde müzakere masasına oturacaklarını söyledi. Trump şimdiye kadar bu açıklamaya karşılık vermedi ancak ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo bu öneriyi ret ettiklerini açıkladı. İran rejimi ile ilgili geçen hafta Macron ile görüşmesi sırasında Trump, İran rejimine daha fazla yaptırım uygulamaya devam edeceğini ifade etti.
