رفتن به محتوای اصلی

بڕیارەکەى دادگاى فیدراڵى، پەرلەمانى تووشى شڵەژان کرد

بڕیارەکەى دادگاى فیدراڵى، پەرلەمانى تووشى شڵەژان کرد
posted onFebruary 7, 2022
noدیدگاه

بەهۆى بڕیارى دادگاى فیدراڵى عێراقییەوە، پرۆسەى هەڵبژاردنى سەرۆککۆمارى ئەو وڵاتە لەلایەن پەرلەمانتارانەوە تووشى سەرلێشوان کردەوە، کاتێک بەشێوەیەکى کاتى کاندید کردنى هۆشیار زێباری، پاڵیۆڕاوی پارتى دیموکراتى کوردستان بۆ ئەو پۆستەی هەڵپەسارد، تا ئەو کاتەى کەیسەکانى گەندەڵى دژى وەزیرى پێشووترى وەزیرى دەرەوە یەکلایی دەبێتەوە.

پێش ئەو بڕیارەش ڕەوتى سەدر بڕیارى بایکۆتکردنى دانیشتنەکانى ئەمرۆ ٧ شوبات ئەنجومەنى نوێنەرانى داوە، ئەمەش مەترسیی لەسەر تەواونەکردنى رێژەى یاسایی پەرلەمانى بەغدای لێ دەکرێت، کەپێویستى بە دوو لەسەر سێی ئەندامانە بۆ ئەوەى بتوانێت سەرۆککۆمار هەڵبژێرێت.

موقتەدا سەدر، کە فراکسیۆنەکەى خاوەنى ٧٣ کورسی لەپەرلەمانە، دوو رۆژ پێش دانیشتنى پەرلەمان بڕیاری بایکۆت کردنى دەکرد، ئێوارەى یەکشەممەش هاوپەیمانى سەروەرى کە خاوەنى ٥١ کورسیین، لەلایەن مەحمەد حەلبوسی، سەرۆکى پەرلەمان و هاوپەیمانى سەدر، ئەویش بایکۆتکردنى دانیشتنەکانى ڕاگەیاند.

دواتر پارتی دیموکراتى کوردستان، کەئەویش هاوپەیمانى حەلبوسی و سەدرە و خاوەنى ٣١ کورسییە، بەناوی " پاراستنى بەرژەوەندیی گشتى و تەواو کردنى دانووستاندنەکان ئامادەى دانیشتنەکانى رۆژى دووشەممە ٧ شوبات نابن".

سەرهەڵدانەوەى کەیسەکانى گەندەڵى دژى زێباری و بەرزبوونەوەى دەنگی ناڕەزایی لەلایەن بەشێک لەلایەنە سیاسییەکان، دادگای فیدراڵى کاندید کردنى زێباری بۆ پۆستى سەرۆکایەتى کۆمار بەشێوەى کاتی هەڵپەسارد، بەشێک لەچاودێران پێیان وایە ئەو "بڕیارە سیناریۆکە بۆ بێگەرد کردنى کاندیدەکەى پارتى بۆ ئەو پۆستە تا وەکو سەدر لەو تەنگەژە دەرباز بکات کە بەهۆى گەندەڵییەوە لە ٢٠١٦دا لە پۆستى وەزیرى دارایی بەهۆى گەندەڵییەوە دوور دەخرێتەوە".

سەرەڕاى ئەوەى زۆربەى لایەنە سیاسییەکان تاوەکو ئێستا هیچ هاوپەیمانیەک یاخود رێکەوتنێک لەسەر کەسایەتى سەرۆک وەزیران رووینەداوە، بۆ ئەوەى ببێتەوە جێگرەوەى مستەفا کازمی، سەرۆک وەزیرانى کاربەرێکەر.

ئەوانەى سکاڵایان لەدژى زێباری تۆمار کردووە هیمایان بەوە کردووە " چەندین کەسى وەزارەتی دەرەوەى لەسەرەو تاوەکو ئێستاش یەکلایی نەبووەتەوە".

جەخت لەوە دەکەنەوە " ئەوەى پۆستى سەرۆککۆمار بەدەست دەهێنێت، دەبێت خاوەن ئاکارو دەستپاکی بێت".

ئەوەیان دووپاتکردۆتەوە " دوورخستنەوەى لەپۆستى وەزیرى دارایی ساڵى ٢٠١٦، هۆکارێکى زەقە بەوەى زێباری تومەتبارە بەگەندەڵى دارایی و کارگێری".

بۆ بەدەستهێنانى پۆستى سەرۆکایەتى کۆمار نزیکەى ٢٥ کەس خۆیان پاڵاوتووە، بەڵام رکاربەرییەکە لەنێوان دوو کەس چڕبووەتەوە کەجگە لەزێباری بەرهەم ساڵح، سەرۆککۆمار ئێستا چاوی لەوەیە بۆ خوولى دووهەم ببێتەوە بەسەرۆککۆمار.

هەرچەندە سەدر لەچەند رۆژى رابردوو پاڵپشتى کردنى لەزێبارى لەرێگەى تویتێکەوە کشاندەوە، بەڵام چاودێران هیما بەوە دەکەن " ئەو تویتەى سەدر تاکتیک بوو بۆ گرووپى چوارچێوەى هەماهەنگی بۆ ئەوەى لەنێو پەرلەمان ئامادە بن و، رێژەى یاسایی پڕ بکاتەوە".

گووتیشیان " بەڵام نەیارانى سەدر زۆر ژیرانە لەو پەیامە گەیشتن و، بەروونى دژایەتى خۆیان بۆ هەنگاوەکانى سەدر نیشانداوە".

لەدواى تەواوبوونى هەڵبژاردنەکانى تشرینى یەکەمى ٢٠٢١، قەیرانە سیاسییەکانى بەغدا یەک بەدواى یەکدا سەرهەڵدەدەن، بەشێوەیەک دادگاى فیدراڵى بڕیاری هەڵپەساردنى کارەکانى دەستەى سەرۆکایەتى دا، پاشان رێگەى پێدانەوە دەست بەکارەکانیان بکەنەوە.

ئەمجارەش دەربارەى پاڵیۆڕاوانى سەرۆکایەتى کۆمار هاتەوە دەنگ و، کاغەزەکانى تێکەڵ بەیەکتر کردو، چاوەڕوان دەکرێت، دانیشتنەکانى ئەمرۆی پەرلەمان بەرێوەنەچێت.

سەرچاوەیەکى پەرلەمانى بەرۆژنامەى (العرب)ـى لەندەنى لەبارەى دواخستنى دانیشتنەکانى ئەمرۆ ڕایگەیاند " ئەوکات عێراقییەکان لەوە دەپرسن ئاخۆ زێبارى ئەو گرنگییە گەورەیی هەیە، تاوەکو بازنەى سیاسیی عێراق لەپێناو ئەو ڕابوەستێت؟، ئەرکە ئەخلاقییەکەى ئەوەیە لەپێناو عێراق بکشێتەوە، یاخود بارزانى داواى کشانەوەى بکات".

بەڵان هەریەک لەپارتى دیموکراتى کوردستان و، یەکێتى نیشتیمانى کوردستان سوورن لەسەر سەرخستنى کاندیدەکەیان، چاوەڕوان دەکرێت سیناریۆى ٢٠١٨ دووبارە ببێتەوە، بەبێ ئەوەى دەربکەوێت ئەمجارە چۆن کۆتایی دێت، ئاخۆ بەهەمان شێوەى چوار ساڵى رابردوو دەبێت، یاخود ئەمجارە پارتى پۆستەکە بەدەست دەهێنێت و، هاوپەیمانیەکەى لەگەڵ یەکێتى هەڵدەوەشێنێتەوە؟

لەو بارەوەیە حەمزە حەداد، چاودێری سیاسیی بەئاژانسى فرانس پرێسى راگەیاند " هیچ لایەنێک نازانێت ببێتە ئۆپۆزسیۆن، هەموویان دەزانن چۆن کێکى بەرژوەندییەکان دابەش بکەن".

پێشبینى ئەوەشى کردووە " لەئەنجامدا هاوپەیمانیەکى فراوانتر دروست دەبێت.