ABD’nin ağır ekonomik yaptırım uyguladığı İran İslam Cumhuriyeti, yaptırımlar sonucu baş gösteren ekonomik krizin faturasını halka ödettiriyor. Sağlık ve eğitime ayrılan bütçeyi kısan rejim, en büyük gelir kaynağı olan sigara sektörüne ise milyonlarca dolar aktarıyor.
Nükleer programından dolayı maruz kaldığı ekonomik yaptırımlarla baş edebilmek için bütçesini insani alanlara kapatan İran rejimi, büyük bir rant alanı olan sigara sektörü için kesenin ağzını sonuna kadar açıyor.
Sigara satışından büyük bir gelir elde eden rejimin sağlık bakanı vekili Ali Reza Raysi, İran rejiminin sigara sektörünün ekonomik krizden etkilenmemesi ve sektörün tütün ihracatını gerçekleştirmesi için 17 milyon dolarlık bir destek sunduğunu söyledi.
İran ulusal sigara içmeme gününde konuşan Raysi, rejimin 17 milyon dolara ek olarak bu sağlık hizmetlerine aktarması gereken 12 milyon daları da sigara sektörünün desteklenmesine ayırdığını belirtti.
İran’ın sigara sektörünün 30 – 35 milyar adet sigara üretebildiği bilgisini veren Ali Reza Raisi, ek destek paketi ile bu sayının 80 milyar sigaraya çıkarılmasının hedeflendiğini açıkladı.
İran rejimi, büyük kriz yaşayan ekonomisi için çıkış arayışında ve vatandaşlarının sağlığını tehlikeye atma pahasına, yatırım yaptığı alanların zarar görmesini istemiyor.
ABD’nin 2015’te imzalanan nükleer anlaşmadan çekilmesi ardından 2018’de İran rejimine karşı ağırlaştırarak başlattığı ekonomik yaptırımlar İran rejimini büyük bir ekonomik buhranın içine soktu.
Aktivist Ahwazi: Halkının sağlığı rejimin umurunda değil
İnsan hakları alanında faaliyet yürüten aktivist Ali Ahwazi, İran rejimi hükümetinin ekonomik açıdan ayakta kalabilmek için yoğun bir çaba sarf ettiğini, bu amaçla büyük bir ekonomik kalem olan sigara sektörüne bel bağladığını söyledi.
Ali Ahwazi, İran rejiminin vergilerden elde ettiği kazancının bütçesinin yüzde 40’ına tekabül ettiğini, vergi kalemleri içerisinde ise sigaraya uygulanan verginin alınan vergiler içerisinde en büyük kalem olduğunu ifade etti. Sağlık ve diğer hizmet alanlarının bütçe paylarında kısıtlamalara gitmesinin rejim yöneticileri açısından sorun teşkil etmediğini, zira bu alanlardan bir gelir elde edemediği değerlendirmesinde bulunan insan hakları aktivisti, sigaranın rejimin en büyük gelir kalemlerinden biri olmasından dolayı rejimin bu alana yatırım yapmaktan çekinmediğini belirtti.
İran rejiminin ABD ile yaşadığı gerginlikten dolayı dış gelir kaynaklarını kaybettiğini, bundan dolayı iç gelir kaynaklarına bel bağladığını ancak bu durumun da İran halkı için yoksulluk anlamına geldiğini Ali Ahwazi, İran rejiminin bununla yetinmediğini, elektrik ve yakıt fiyatlarını da alabildiğince artırarak İran halkı ile alay ettiğini ve bu şekilde halkın cebini boşalttığını ifade etti.
Resmi verilere göre İran’da sigara içenlerin büyük çoğunluğu 40 ile 50 yaş arası kişiler. 15 yaş üzeri sigara içen insanlar, tüm sigara içenler içerisinde yüzde 12’lik bir oranı teşkil ediyor.
İran’da yıllık 248 milyon dolar sigara satışı gerçekleşiyor. 2015-2017 yılları arasında sigara üreten fabrika sayısında yüzde 17’lik büyük bir artış olmuş.
