Irak’ta Başbakan Adil Abdülmehdi’nin istifasına rağmen tansiyon düşmedi.
Irak'ta hükümet karşıtı göstericiler, ülkenin güneyinde yer alan Kadisiye vilayetindeki valilik binasına girdi ve vilayeti diğer kentlere bağlayan yolları trafiğe kapattı.
Güvenlik kaynaklarından alınan bilgiye göre, göstericiler valilik binasına girişleri beton barikatlarla kapattı ve üzerine "halkın emriyle kapatıldı" yazılı döviz astı.
Valilik binasına giren göstericilerin başta vali olmak üzere çalışanların binaya girişini engellediği kaydedildi.
Ülkedeki hükümet karşıtı protestolar çerçevesinde ayrıca Diyala vilayetinde de yollar trafiğe kapatıldı.
Meclisin lağvedilmesi ve mevcut partiler dışında yeni bir hükümet
Göstericiler başbakanın istifasını yeterli bulmuyor ve ülkede genel olarak siyasi açıdan reformlar yapılmasını talep ediyorlar.
Irak polis güçlerinden Yüzbaşı Habib eş-Şemmeri, Diyala'da yüzlerce göstericinin güneydeki protestolara destek için doğu ve kuzey vilayetlerini başkente bağlayan ana yolları trafiğe kapattığını söyledi.
Şemmeri, göstericilerin, meclisin lağvedilmesi, mevcut siyasi partilerin dahil olmadığı yeni bir hükümetin kurulması talebinde bulunduğu ifade etti.
Necef’te göstericiler Şii dini mercii el-Hakim’in türbesini yakmak istedi
Irak'ın güneyindeki Necef vilayetinde, güvenlik güçlerinin göstericilere ateş açması sonucu 25 kişi yaralandı.
Irak'ın güneyindeki Necef vilayetinde, çok sayıda gösterici Şii Taklit Mercii Muhammed Bakir el-Hakim'in türbesinin giriş kapısını ateşe verdi. Güvenlik güçlerinin göstericiler üzerine ateş açması sonucu 25 kişi yaralandı.
Necef Polisinden yetkililer ise kentte gerilimin tırmanması nedeniyle başkent Bağdat'tan Necef'e askeri sevkiyat yapıldığını ifade etti.
Sünni kentlerde hareketlilik
Ülkede Sünni nüfusun ağırlıklı olarak yaşadığı vilayetlerde, 3’üncü ayına giren hükümet karşıtı gösterilere yoğun katılım olmuyordu. Ancak Başbakan Adil Abdulmehdi'nin istifasını Parlamento’ya sunması ve Parlamento’nun istifayı kabul etmesinin ardından durumun yavaş yavaş değişmeye başladığı gözlemleniyor.
Dün, Nasıriye şehrinde göstericiler bir polis merkezini kuşatarak yollarda lastikler yaktı. Polisin göstericilere karşı gerçek mermi kullanması kayıpların artmasına neden oldu.
Perşembe günü Necef’te, İran İslam Cumhuriyeti Konsolosluk binasının ateşe verildiğinin duyulmasının ardından Nasıriye’deki gösterilerde de tansiyon yükseldi.
Ülke genelinde göstericilerle polis arasında iki aydır devam eden çatışmalar ve olaylarda hayatını kaybedenlerin sayısı 400’ü aştı.
Yarı resmi Irak İnsan Hakları Komisyonu, göstericilerin hayatını kaybetmesinde sorumluluğu bulunanların tespit edilip yargı önüne çıkarılmaları çağrısında bulundu. Uluslararası Kızılhaç Örgütü de eylemcilere karşı gerçek mermi kullanılmaması çağrısı yaptı.
Bundan sonra ne olacak?
Abdulmehdi’nin, normal şartlarda istifa mektubunun onaylanması için parlamentoya değil Cumhurbaşkanı Berhem Salih'e sunması gerekiyordu.
Abdulmehdi, Irak'ta en yüksek dini merci Sistani'nin parlamentoya hükümetle ilgili seçeneklerini gözden geçir çağrısı gerekçesiyle istifa mektubunu sunduğunu kaydetti. Başbakan, mektubunda gösteriler sırasında hayatını kaybeden yüzlerce göstericiye ise hiç değinmedi.
Hükümet Sözcüsü Saad el Hadisi, yerel medyaya daha önce yaptığı açıklamada, Abdulmehdi'nin istifası kabul edildikten sonra hükümetin ne olacağına meclisin karar vereceğini söyledi.
Başbakanın istifasını kabul etme yetkisine sahip olmayan Parlamento, ancak anayasanın 61’inci maddesine dayanarak oy çokluğuyla başbakana verdiği güvenoyunu geri çekebilir.
Söz konusu bu maddeye göre Cumhurbaşkanı, Parlamento’ya, Başbakan’dan güvenoyunu çekmesi talebinde bulunduktan sonra Parlamento’nun 7 gün içinde toplanıp Başbakanı çağırması gerekiyor. Parlamentoda güvenoyu oy çokluğuyla çekildikten sonra başbakan 30 günü aşmayacak şekilde görevine devam edebiliyor.
Anayasanın 76’ncı maddesine göre Cumhurbaşkanı yeni bir Başbakan’ın seçilmesi için Parlamento’ya 15 gün süre verir. Başbakan’ın seçilmesi ve Cumhurbaşkanı tarafından onaylanması halinde kendisine yeni hükümetin kurulması için 30 gün süre tanınır. Daha sonra yeni hükümet kabinesi parlamentonun oylamasına sunulur.
Abdulmehdi bağımsız bir aday olmasına rağmen Mayıs 2018'deki seçimlerden yaklaşık 6 ay sonra hükümeti kurulabildi. Bu yüzden Parlamento’daki siyasi partilerin yeni bir Şii Başbakan üzerinde anlaşmaya varmasının ve hükümete güvenoyu vermesinin uzun sürebileceği tahmin ediliyor.
