Irak’ta Başbakanı Adil Abdulmehdi liderliğindeki hükümetin düşeceği yönündeki söylentiler artıyor. Sadr Hareketi lideri Mukteda es-sadr’ın, Twitter hesabından “Hükümetin sonu geldi” mesajı ve ardından Başbakan Adil Abdulmehdi’nin bazı siyasi parti liderlerine “Tüm yapabileceklerim bunlar, alternatif arayın” mesajı yollamasının ardından Irak’ta hükümetin düşeceği iddialarını güçlendirdi.
Siyasi kulislerde Abdulmehdi’nin istifa edeceği veya siyasi partilerce görevden alınacağı iddiaları dillendirilmeye başladı. Hükümete yakın güvenilir bir kaynağın aktardığı kulis bilgisine göre 4 ana siyasi blok, Başbakan Abdulmehdi’nin görevden alınması için ciddi bir şekilde çaba sarf ediyor.
“Abdulmehdi zor durumda”
Fetih Koalisyonu Milletvekili Hüseyin el-Yasiri’nin “Abdulmehdi’nin görevden alınması hakkında konuşmak için henüz erken” açıklamasında bulunması ve ülkenin trajik seyrini değiştirmesi için Abdulmehdi’ye daha büyük bir şans verilmesini istemesine rağmen İran rejimi yanlısı tarafların baskısı sonucu Abdulmehdi ve destekçilerinin zor durumda olduğu belirtiliyor.
DAİŞ’le savaş sürecinde ve daha sonrasında insan hak ihlalleri ve sorumlularının yolsuzluk olaylarına karışan Haşdi Şabi büyük bir rahatsızlık yaratmıştı.
İran politikaları doğrultusunda Irak’ta ABD’ye karşı bazı faaliyetlerde bulunması ardından ABD’nin baskıları sonucu Başbakan Adil Abdulmehdi'nin, Haşi Şabi bürolarının kapatılması kararı alması bazı kesimler tarafından Irak devletinin inşası için doğru bir adım olarak görülmüş ve desteklenmişti. Ancak Irak’ta güçlü olan İran yanlısı siyasi taraflar ve Haşdi Şabi, bu karardan dolayı Abdulmehdi’yi tehdit etmiş ve bu uygulamalardan vazgeçmesi için büyük bir baskı uygulamıştı.
Buna karşı çıkan diğer bazı Şii ılımlı kesimler ise Haşdi Şabi’nin lağvedilmesi kararının ancak bu yapının kurucusu olan dini lider Ayetullah Ali Sistani tarafından verilebileceğini vurguluyorlar.
Irak’ın Kürt Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in katkıları ile Kürdistan Bölge Yönetimi ile sürdürülen olumlu diyalog ile bir radeye kadar Kürtlerin desteğini alabilen Abdulmehdi hükümetinin geleceğiyle ilgili bazı siyasi bloklar ise, başbakanı görevden almanın karmaşık ve zor bir mesele olduğunun farkındalar. Bu nedenle İran yanlısı siyasi bloklar, Abdulmehdi’ye siyasi baskı uygulayarak, istifa etmeye zorluyor.
Irak’ta 2003’ten bu yana siyasi partilerin veya parlamentonun, başbakanlık makamında oturan bir ismi görevden almak veya başka bir isimle değiştirmek yönünde direkt bir tasarrufu olmadı. Ancak eski Başbakan Nuri el-Maliki örneğinde görüldüğü gibi ABD ve İran rejiminin siyasi baskıları, başbakanları istifa etmeye mecbur bıraktığı da biliniyor.
Mevcut Başbakan Abdulmehdi, 2006’da Petrol Bakanlığı, 2011’de de Cumhurbaşkanı Yardımcılığı görevlerinden istifa etmişti.
“Abdulmehdi’nin düşürülmesi kesin, onun yerine gelecek kişi arayışı var”
Ulusal Hikmet Hareketi yöneticilerinden Muhammed Hussam el-Huseyni, Abdulmehdi’nin siyasi baskıya dayanamayıp istifa edeceği yönündeki iddialarla ilgili; “Abdulmehdi’nin istifa konusunda verdiği sinyaller, muhtemelen kendisini çevreleyerek baskı uygulayan siyasi bloklar üzerinde baskı uygulamak ve ilave yetkilere kavuşmak istemesinden kaynaklanıyor. Siyasi blokların Abdulmehdi’yi görevden alma veya değiştirme yönündeki sinyalleri de aynı amaca hizmete ediyor. Sözgelimi bu siyasi bloklar da Abdulmehdi’den daha fazla kazanım elde etmek ve destekçilerine karşı devlet yönetimindeki başarısızlığa karşı durduklarını göstermek istiyorlar” dedi.
Anbar eski milletvekili adayı ve siyasi analist Ziyad el-Arrar ise tam tersini savunarak, “Siyasi güçler Abdulmehdi’yi değiştirme meselesini bitirdi bugün onun yerine gelecek uygun bir alternatif arıyorlar” dedi.
Ziyad el Arrar: Kürtler kabul etmeyebilir
Arrar, “Abdulmehdi'nin özellikle mevcut bölgesel ve uluslararası krizler ışığında, Irak hükümetini ve siyasetini yönetmedeki başarısızlığı sonrasında siyasi bloklar, hükümet gemisinden atlayarak, başarısızlığı sadece Abdulmehdi’ye yüklediler. Sünni siyasi güçler, Şiilerin, başbakanı görevden alma meselesini görüyorlar ve Abdulmehdi’nin görevden alınmasını umursamıyorlar. Fakat Kürtler bu durumu kabul etmeyebilir” ifadelerini kullandı.
Irak eski Başbakanı Haydar Abadi liderliğindeki Nasr Koalisyonu Milletvekili Şakir Cevdet ise, güçlü bir alternatif olmadan Abdulmehdi’yi görevden almanın onarılması güç idari ve anayasal bir boşluk yaratabileceği uyarısında bulunuyor.
Abdulmehdi’nin Haşdi Şabi ile ilgili kararnamesi
Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, iki ay önce yayınladığı bir kararname ile İran rejimi destekli Haşdi Şabi güçlerine ait tüm ofislerin kapatılıp bu örgüte ait tüm silahlı grupların Irak’ın düzenli ordusuna katılma talimatı verdi ve talimatın hayata geçirilmesi için bir ay süre tanımıştı.
Abdulmehdi’nin talimatnamesine göre kentlerde ve onun dışındaki bölgelerde Haşdi Şabi'ye bağlı grupların adını taşıyan tüm bürolarla birlikte Haşdi Şabi gruplarına bağlı tüm ekonomik bürolar ve askeri kontrol noktaları kapatılacaktı.
Ancak Haşdi Şabi’ye bağlı 30'uncu Tugay'ın Musul’un doğusunda bulunan askeri kontrol noktalarını boşaltmayı ret edip yol kesme gibi uygulamalara devam etti. Bu tutum bölge halkının tepkisine neden olmakla birlikte aynı zamanda Bağdat merkezi hükümetin otoritesi ve bölgedeki İran rejimi yanlısı örgütlerin faaliyetlerine son verme yönünde kararlılıkla hareket eden ABD için giderek endişe kaynağı haline gelmişti.
ABD, Haşdi Şabi yöneticilerini yaptırım listesine alması ve İsrail saldırıları
Washington yıl içinde çeşitli münasebetlerle yaptığı açıklamalarda, Bağdat hükümetinin İran rejimi yanlısı grupları kontrol altına almada başarısız olması halinde söz konusu gruplara karşı bizzat harekete geçeceği uyarısında bulundu. ABD yönetimi bu doğrultuda Mayıs ayında Amerikan askerlerinin bulunduğu askeri üslere yönelik saldırılardan Haşdi Şabi’yi sorumlu tuttu ve Haşdi Şabi’ye bağlı 30'uncu Tugay’ın bazı önemli yöneticilerini yaptırım listesine aldı.
Irak’ın batı ve orta kesimlerinde son dönemlerde Haşdi Şabi’ye ait mühimmat depolarında meydana gelen patlamalar bölgedeki gerginliği artırdı.
İsrail bu saldırılarda rol aldığı yönünde sinyaller verse de, bunu resmi olarak açıklamış değil. İsrail ordusu ise yorum yapmaktan kaçınıyor.
Haşdi Şabi’ye bağlı gruplar da üslerine yönelik saldırılarda ABD’yi İsrail’e destek vermekle itham ederek, saldırılara karşılık vermekle tehdit ediyor.
ABD Savunma Bakanlığı konuya ilişkin yaptığı son açıklamada saldırılarda rol aldığı iddiasını yalanlamıştı.
Kaynak: AVATODAY, Şarkul Awsat
