نووسینى: شــاهــۆ مەتین
هەر وەک ئاشکرایە لە پارێزگای ورمێ بە حوکمی چەند پێکهاتەیی بوون هەموو کات بە تێڕوانینێکی ئەمنییەتی لە سەرجەم جومگە کۆمەڵایەتی، ئابووری، فەرهەنگی، سیاسی، مەدەنی و... لە لایەن دەسەڵاتدارانی ڕێژیمی ئاخوندی لێی دەنواڕدرێت و بۆ هەر کار و چالاکییەک بە مەبەست لایەنی تەناهییەکەی زەق دەکرێتەوە، تاکوو یا مۆنۆپۆلی بەڕێوەبردنەکەی بکەن یا ئیزن بە بەڕێوەچوونەکەی نەدەن و لە ئاکامی دژکردەوەی کۆمەڵگەدەستیان بۆ گیران، ئەشکەنجە و زیندانی هاووڵاتیانی سڤیل کراوەتر بێ.
بەتایبەت لە ماوەی یەک دەیەی ڕابردوو (١٣٩٠ تا ١٤٠٠) بە هۆی نفووزی پەڕگیری پانتورکیزم لە هەموو بەشە نیزامی، ئەمنییەتی، میری، کلتوری و فەرهەنگی بۆنە مەدەنی و کلتورییەکانیش بە ڕوانگەی ئەمنیەتی بەرامبەریان دەوەستنەوەو ئیزنی بەڕێوەچوونیان پێ نادرێت.
کە وەک میناک لە دواهەمین پێشگرتندا دەتوانین ئاماژە بە هەڵوەشاندنەوەی جەژنی چوار ساڵەی گرووپی هونەری ـ کلتووریی "دیلانی ورمێ" و بۆنەی نەورۆز بکەین. لە ڕاستیدا هەردوو ڕێوڕەسمەکە، بۆنەی مەدەنی، کلتووری ـ نەتەوەیین.
ئەوەی لەم بۆنانەدا ڕۆح و جەوهەری شوناسخوازی بە تاکی بەشداربوو دەبەخشێ، "نەتەوەخوازی و نیشتمان خۆشەویستییە".
ڕێک ئەو پارادایمەیە کە دەزگای حاکمیەت و ڕەوتی پانتورکیزم لە هەموو ڕەهەندەکانییەوە بە درێژایی مێژوو هەوڵی داوە لە تاکی کوردی داببڕێت و لە ڕێگەی بێشووناسی تاکەکانەوە لە ناو دەوڵەت ـ نەتەوەی سەردەست بیانتوێنێتەوە.
ئەگەر ڕێوڕەسمەکانی نەورۆز لە پارێزگای ورمێ وەک سووژەی ئۆبژەکتیڤ لە سەری هەڵوەستە بکەین، دەبینین کە چالاکانی مەدەنی، ڕێکخراو و (NGO)کان چەند مانگ بەر لە هاتنی نەورۆز، بە سەردانیان بۆ لایەنی پەیوەندیدار "فەرمانداری، بەشی فەرهەنگ و ئیرشادی ئیسلامی"، هەوڵیان دا مۆڵەتنامە بۆ بەڕێوەچوونەکە وەربگرن، بەڵام بە پاساوی ئەمنیەتیبوون و کۆرۆنا و هتد، ئیزنیان نەدا چالاکانی سڤیل بە شێوەیەکی مەدەنیانە ڕێوڕەسمەکان بەڕێوە بەرن و هاوکات بە پیلانگێڕی "بەسەربازیکردن"ـى
شار و شارۆچکەکان دۆخی میلیتاریستیان بەسەر کۆمەڵگادا سەپاند کە لە ئاکامدا خەڵکیان تووشی دوو هەڵبژاردە کرد:
بێدەنگی و بەڕێوەنەبردنی ڕێوڕەسم یان بەڕێوەبردن و گیران کە بەخۆشحاڵییەوە خەڵکی کوردستان و بەتایبەت هێزی داینەمۆی شۆڕش واتە "لاوانی نەتەوەخواز و نیشتماندۆست"، بە هەڵکردنی ئاوری نەورۆز و هەڵپەڕکێی کوردەواری ئەدای خۆشییەکانی خۆیان کرد وتەسلیمی ئیرادەی دوژمن نەبوون کە مخابن هێزە دژی گەلییەکان چاویان بە بەشداری کچان و کوڕانی نیشتمان هەڵنەهات و هەوڵیان دا پێش بەو شایی و خۆشییە بگرن، دەرەنجام لەگەڵ بەرپەرچدانەوەی دلێرانەی لاوان ڕووبەڕوو بوونەوە.
کۆتا پەیڤ ئەوەیە کە پارێزگای ورمێ بە چاوی تەواو ئەمنیەتی و میلیتاریستییەوە بەتایبەت بۆ سەرجەم بۆنە مەدەنی، کلتوری، زمانی، ژینگەیی و... کوردی و کوردستانی لێی دەڕواندرێت و پێش بە بەڕێوەچوونی دەگیردرێت، کە لەم هەڵوێستە ترسنۆکانەیەدا هەم حاکمیەتی ناوەندی و هەمیش ڕەوتی پانتورکیزم هاودەنگ و هەماهەنگ پێکەوە کار دەکەن، بەڵام بە خۆشییەوە ڕۆح و لۆژیکی "نەتەوەخوازی و نیشتماندۆستی" سەرەڕای هەڕەشە، گرتن و بەندیخانە مانیفێستی کۆمەڵگایە و خەڵکیش بۆ زیندوومانەوە و شەکاوەڕاگرتنی ئەم مانیفێستە ئامادەن بۆ هەموو قوربانیدانێک.
