ABD Başkanı Donald Trump, İngilizce ve Farsça yaplaştığı tweetle geçen yıl İran ve Doğu Kürdistan (Rojhelat) genelinde İran İslam Cumhuriyeti rejimine karşı başlayan büyük protestolara katıldığı için idam cezasına mahkum edilen 3 genç eylemcinin öldürülmemesi çağrısında bulundu.
Farsça’nın yanı sıra İngilizce de aynı mesajı paylaşan Trump, "İran'da üç kişi protesto gösterilerine katıldıkları için ölüm cezasına çarptırıldı. Çok yakın zamanda idam edilmeleri bekleniyor. Bu üç kişinin idam edilmesi dünyaya korkunç bir sinyal gönderecektir, bunun yaşanmaması lazım! #İran'dakiİnfazlarDur" dedi.
Geçtiğimiz kasım ayında, İran ve Rojhelat genelinde yakıt fiyatlarına gelen aşırı zam ardından, halkta İran rejimine karşı birikmiş öfke patlamasından dolayı büyük bir kalkışma yaşanmış, İran rejimi yargısı, bu protesto gösterilerine katılan Amir Hüseyin Moradi, Muhammed Rajabi ve Said Tamjidi adlı üç gence idam cezaları vermiş, bu cezalar rejim Yargıtayı tarafından da onaylanmıştı.
Protestocular, "İran İslam Cumhuriyeti'ni hedef alarak şiddet olayları çıkarmak ve kundakçılık yapmak” iddiaları ile suçlanmıştı.
Türk devleti protestoculardan 2’sini İran rejimine teslim etmişti
İngiliz The Guardian gazetesinin haberine göre, protestoculardan Muhammed Rajabi ve Said Tamjidi 2019’un Aralık ayında Türkiye'ye kaçarak iltica talebinde bulunmuş, fakat ikisi de Türk Göç İdaresi tarafından İran rejimine teslim edilmişti.
Türkiye’de muhalefet partisi CHP Milletvekili İbrahim Kaboğlu, İran rejiminin idamlarına karar verdiği üç gençten 2’sinin Türk hükümeti tarafından İran’a iade edilmelerine tepki göstererek, hükümet ve parlamentonun yapılan hatayı düzeltmelerini istedi.
Farsça ve ingilizce altyazılı videoyla mesaj yayımlayan Kaboğlu, “Bu üç gencin ikisi Türkiye’ye kaçmış, Türkiye’den sığınma talep ettikleri halde İran’a iade edilmiş. Nitekim üç genç idam cezasına mahkum edilmiş bulunuyor. Türkiye makamları İran’da ifadelerin işkenceyle alındığını ve idam cezasının bulunduğunu bile bile bu gençleri iade ettiler. Oysa Türkiye’de idam cezası bulunmadığı için uluslararası yükümlülükler çerçevesinde sığınma talep eden iki genci iade etmemek durumundaydı. Bu açıdan TBMM (Türk Parlamentosu) Başkanlığı, Cumhurbaşkanı'nı ve Adalet Bakanı'nı, İran makamlarını idam cezasını uygulamak yerine, bu üç gencin adil bir şekilde yargılanması için göreve devam ediyorum” dedi.
Kasım 2019 Protestoları
İran ve Rojhelat'ta rejim tarafından sübvanse edilen benzinin litresi, aylık 60 litreye kadar bin tümenden bin 500 tümene yükseltilmişti.
Araç başına bir ay içinde 60 litreden fazla benzin alınması halinde benzinin litre fiyatı 3 bin tümene çıkartılmıştı.
Ahvaz, Hürremşehr, Meşhed, İsfahan ve Şiraz gibi kentlerinde başlayıp Rojhelat ve İran’ın diğer kentlerine yayılan büyük protesto gösterilerinde halk, benzine yapılan zamla birlikte rejime karşı birikmiş olduğu öfkesini dışa vurmuştu. Bu protesto gösterilerine karşı İran rejiminin aşırı güç kullanması nedeniyle yüzlerce kişi hayatını kaybetmiş, bir o kadarı da yaralanmıştı. Yüzlerce yaralı da yakalanmamak için hastanelerde tedaviyi ret edip evlerde tedavi görmüştü.
