یک گروه امدادرسان در سوریه می گوید «حمله شیمیایی» شنبه شب به شهر دوما دستکم ۶۰ کشته برجا گذاشته است. طبق همین گزارش شمار مجروحان این حمله بیش از هزار نفر بوده و انتظار می رود تعداد کشته شدگان افزایش یابد. از سوی دیگر سازمان منع استفاده از سلاح های شیمیایی روز دوشنبه از تحقیق در مورد گزارشهای دریافتی مبنی بر «حمله شیمیایی» در دوما سخن گفت.
تعداد دقیق قربانیان «حمله شیمیایی» دوما چند نفر است؟
تاکنون آمار مختلفی از کشته شدگان حمله شنبه شب منتشر شده است. «جامعه پزشکی سوری-آمریکایی» که هزاران نفر از پزشکان سوری-آمریکایی در آن عضو هستند روز یکشنبه شمار کشته شدگان این حمله را ۴۲ نفر اعلام کرد. این در حالی است که «اتحادیه سازمان های مراقبت درمانی» روز دوشنبه تعداد کشته شدگان را دستکم ۶۰ نفر اعلام کرد. در برخی گزارشهای دیگر تعداد کشته شدگان بین ۷۰ تا ۱۱۰ نفر متغیر بود. بنا به اعلام گروه «دفاع مدنی سوری» (کلاه سفیدها) اکثر قربانیان حمله شنبه شب زنان و کودکان بودند.
تصاویر و گزارشهای منتشر شده بیانگر چیست؟
تصاویر ویدئویی که امدادگران از دوما منتشر کرده اند قربانیان حمله شنبه شب را با علائمی نشان می دهد که مشابه علائمی است که قربانیان حملات شیمیایی به آن دچار می شوند. در این تصاویر اطراف دهان و بینی برخی از قربانیان کف سفیدرنگی مشاهده می شود. از جمله نشانه های حمله با گاز کلر می توان به سرفه، تنگی نفس، خارش شدید غشای مخاطی و اخلال در تنفس اشاره کرد. براساس گزارشهای اولیه ای که بعدازظهر شنبه از دوما منتشر شد در ابتدا حدود ۱۵ نفر به دنبال حمله ای هوایی دچار مشکلات تنفسی شدند. تعدادی از این افراد را زنان و کودکان تشکیل می دادند. پس از غروب آفتاب بالگردهای ارتش سوریه حملات دیگری را انجام دادند.
کدامیک از طرفهای درگیر در مظان اتهام است؟
هر چند هیچ کدام از طرف های درگیر در سوریه تاکنون شواهدی مبنی بر دخالت یکی از طرفها در «حمله شیمیایی» به دوما منتشر نکرده اند اما تاکنون انگشت اتهام به سوی دولت سوریه نشانه رفته است. رژیم سوریه طی هفت سال اخیر به دفعات به استفاده از سلاح های شیمیایی در جریان درگیری ها متهم شده است. گروه دیده بان حقوق بشر سوریه تاکنون «حمله شیمیایی» به دوما را تائید نکرده است. با این حال این گروه مستقر در لندن از کشته شدن نزدیک به ۱۰۰ نفر در جریان حملات هوایی روزهای جمعه و شنبه به دوما سخن می گوید. بنا به اعلام این گروه بسیاری از قربانیان حملات روز شنبه دچار مشکلات تنفسی شده بودند.
واکنش های جهانی به «حمله شیمیایی» چه بود؟
آمریکا در واکنش به گزارشهای منتشرشده مبنی بر «حمله شیمیایی» در دوما نسبت به واکنشی جهانی در صورت تائید این گزارشها هشدار داده است. بریتانیا نیز روز دوشنبه از همکاری با متحدان خود برای هماهنگی واکنشی مشترک به «حمله شیمیایی» در دوما خبر داد. فرانسه نیز خواستار برگزاری جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی گزارشهای دریافتی مبنی بر «حمله شیمیایی» در دوما شده است. پاریس تاکید کرده است که به همکاری تنگاتنگ خود با آمریکا برای واکنش به «حمله شیمیایی» در دوما ادامه خواهد داد. امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه و دونالد ترامپ، همتای آمریکایی او روز یکشنبه در تماسی تلفنی در مورد «حمله شیمایی» به دوما گفتگو کردند. پاپ فرانسیس گزارشهای منتشرشده مبنی بر «حمله شیمیایی» در دوما را «خبری هولناک» خوانده است.
این «حمله شیمیایی» چه پیامدهایی می تواند داشتە باشد؟
یکی از مهمترین پیامدهای «حمله شیمیایی» به دوما می تواند تغییر رویکرد دولت ایالات متحده باشد. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در هفته های اخیر از احتمال خروج نیروهای این کشور از سوریه سخن گفته بود. این در حالی است که وی یک سال پیش پس از حمله شیمیایی به خان شیخون دستور حمله هوایی به یک پایگاه هوایی در سوریه را صادر کرده بود. رئیس جمهوری آمریکا روز یکشنبه در صفحه توئیتر خود روسیه، ایران و شخص ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه را مسئول اقدامات بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه دانست. وی در توئیت خود رئیس جمهوری سوریه را «اسد حیوان» خواند. دونالد ترامپ همچنین از باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا به دلیل عدم واکنش به حمله شیمایی سال ۲۰۱۳ میلادی در سوریه انتقاد کرد.
لیندسی گراهم، سناتور جمهوریخواه هشدار داده است که عدم واکنش دونالد ترامپ به «حمله شیمیایی» دوما او را در صحنه بین المللی در موضع ضعف قرار خواهد داد. به گفته وی تصمیمی که اکنون رئیس جمهوری آمریکا اتخاذ خواهد کرد تاثیری سرنوشت ساز بر دوران ریاست جمهوری او و کارنامه دونالد ترامپ خواهد گذاشت. دوما آخرین منطقه در غوطه شرقی محسوب می شود که همچنان تحت کنترل مخالفان بشار اسد قرار دارد. بنا به اعلام گروه دیده بان حقوق بشر سوریه در جریان عملیات بازپس گیری منطقه غوطه شرقی تاکنون دستکم ۱۶۰۰ غیرنظامی به دست نیروهای دولتی سوریه کشته شده اند.
آیا حملات شیمیایی در سوریه سابقه دار است؟
آمریکا دولت سوریه را متهم می کند که در ماه اوت سال ۲۰۱۳ حمله ای شیمیایی به منطقه غوطه شرقی انجام داد. در این حمله که به گفته واشنگتن با گاز سارین انجام شد ۱۴۲۹ نفر کشته شدند. شماری از قربانیان این حمله کودک بودند.
در حمله سال ۲۰۱۷ به خان شیخون نیز از گاز سارین استفاده شد. در این حمله بیش از ۸۰ نفر کشته شدند.
در گزارش دیده بان حقوق بشر در سال ۲۰۱۷ رژیم سوریه به استفاده روزافزون از گاز کلر متهم شده بود.
