Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle görevden alındı. Çetinkaya'nın yerine yardımcısı Murat Uysal atandı.
Atamanın ardından Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, Merkez Bankası Başkanlığı’na yeni atanan Murat Uysal'ın "fiyat istikrarını sağlamaya odaklı para politikası araçlarını bağımsız şekilde uygulamaya devam edeceği" belirtildi:
"Başkan Murat Uysal yaptığı ilk açıklamada, bankamızın kanunla kendisine verilen görev ve yetkiler çerçevesinde temel amacı olan fiyat istikrarını sağlamaya odaklı para politikası araçlarını bağımsız bir şekilde uygulamaya devam edeceğini belirtti. Yeni dönemde fiyat istikrarı ve finansal istikrar hedefleri doğrultusunda uygulanacak politikalar ile ilgili iletişim kanallarının en üst düzeyde kullanılacağını belirten Uysal, bu çerçevede önümüzdeki günlerde bir basın toplantısı düzenleyecektir."
İran rejiminin kara para akladığı bankada daire başkanı
9 Haziran 2016'dan bu yana Merkez Bankası Başkan Yardımcısı olan Uysal, 2007-2011 yılları arasında İran rejimi ile Türkiye arasındaki kara para aklama iddialarıyla gündeme gelen Halk Bankası'nda Para ve Sermaye Piyasaları Daire Başkanlığı, 2011-2016 yılları arasında ise yine Halk Bankası'nda hazine yönetiminden sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı görevini yürütmüştü.
İngiliz haber ajansı Reuters, "Ekonomik durgunluk, para biriminin değerinde sürekli yaşanan değişiklik ve yüksek enflasyon karşısında, Erdoğan yönetimi ile Merkez Bankası arasındaki fikir ayrılıkları derinleşirken, Türkiye, Merkez Bankası Başkanı'nı Cumartesi günü görevden aldı" dedi.
Erdoğan yönetiminden isminin verilmesini istemeyen iki yetkilinin görüşlerine dayandırdığı haberinde Reuters, kaynaklardan birinin şu sözlerine yer verdi: "Son dönemde ekonomiden sorumlu bakanlarla Merkez Bankası başkanının arasındaki fikir ayrılıkları derinleşmişti."
Diğer kaynağın ise "Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve damadı olan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın, Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya'nın istifa etmesini istedi, ancak Çetinkaya Merkez Bankası'nın bağımsız olduğunu hatırlatıp istifa etmeyi reddetti" dediğini yazdı.
Erdoğan: Kesin bir çözümü kısa zaman içerisinde getireceğiz
Çetinkaya, 2019'un ilk enflasyon raporunu 30 Ocak'ta açıklamış, "2019 sonunda yüzde 14,6'e, 2020 yılı sonunda yüzde 8,2'ye, 2021 yılı sonunda ise yüzde 5,4'e geriledikten sonra, orta vadede yüzde 5 düzeyinde istikrar kazanacağını tahmin ettiklerini" söylemişti.
"Mümkün olan en kısa sürede tek haneli enflasyona ulaşabileceğimiz parasal duruş ne ise bu şekilde devam edeceğiz." diye eklemişti.
Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Çetinkaya'nın başkanlık yaptığı dönemde Merkez Bankası'nı, faizleri yüksek tuttuğu gerekçesiyle birçok kez eleştirmişti.
Merkez Bankası en son Eylül 2018'de politika faizini yüzde 17.75'ten 625 baz puan artışla yüzde 24 seviyesine çekti.
Bu artırımın ardından en son haziran ayında yaptığı toplantı sonrasında da politika faizini değiştirmediğini açıkladı.
Erdoğan, 20 Haziran'da yabancı basına yaptığı konuşmada "Faiz bize zarar veriyor, benim düşüncem bu ama benim düşüncemi en yakınımdaki arkadaşlarımın birçoğu paylaşmıyor. Gerçek ortada olduğu halde enflasyon yükseldiği halde... Kendilerine bunu zaten yüksek enflasyonla ispatlamış olmamıza rağmen..." demiş ve eklemişti:
"Benim ülkemde maalesef şu anda politika faizi %24.. Böyle bir şey olamaz. Onun için buraya kesin bir çözümü inşallah kısa zaman içerisinde getireceğiz. Çünkü bu faiz politikasından Türkiye'nin çok dikkatli bir şekilde bir dönüş yapması gerekiyor."
Türkiye'nin 2018 yılı enflasyon oranı yüzde 20,3 olmuştu. Böylece son 16 yılda enflasyon ilk kez yılı yüzde 20 seviyesinin üzerinde tamamlamıştı.
Dünya basını Çetinkaya’nın görevden alınmasını nasıl gördü?
Financial Times, gelişmeyi "Murat Çetinkaya'nın süresi dolmadan bir yıl önce görevden alınması, Merkez Bankası'nın bağımsızlığı konusundaki soru işaretlerini artırıyor" ifadeleriyle haberleştirdi.
Katar merkezli Al Jazeera televizyonu da, "Türkiye, ekonomik durgunluktan geçerken Merkez Bankası Başkanı'nı görevden aldı" dedi ve başkana, Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından faiz oranları düşürme konusunda baskı yapıldığını söyledi.
Bloomberg haberinde de, "Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Murat Çetinkaya'yı sürpriz bir şekilde merkez bankası başkanlığı görevinden alarak, faiz oranlarının indirilmesi beklenen tarihten birkaç hafta önce piyasaların tepkisini riske attı" ifadeleri yer aldı.
