İran’ın Ortadoğu’daki şerr politikası ve Suriye’deki iç savaş, ABD-Polonya himayesinde bu ayın 14’ünde Varşova’da düzenlenecek olan “Ortadoğu’da Barış ve Güvenlik Konferansı” nın gündem maddelerinden biri olacak. BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Libya meselesi ve Filistin-İsrail çatışmasını gündemine almayan konferansa katılan 79 ülkenin ve dört uluslararası organizasyonun temsilcilerine brifing verecek.
Şark Al Awsat’ın muhabiri İbrahim Hamidi’nin haberine konferansta, İran’ın Ortadoğu’daki terör eylemleri ile ilgili meselelere işaret ederek, “siber güvenlik tehdidiyle mücadele”, “balistik füzeler”, “terörle mücadele”, güvenlik, enerji, deniz yollarının güvenliği ve insan hakları ile ilgili tavsiyelerin uygulanması için 6 çalışma komitesinin kurulmasıyla sonuçlanması bekleniyor.
Bilgilere göre, Varşova Konferansı fikri, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin, hali hazırda 79 ülkeyi içeren, önceki gün Washington’da dışişleri bakanlarının katılımıyla toplantı düzenleyen ve bu ayın ortasında ise savunma bakanları toplantısını yapacak olan IŞİD Karşıtı Uluslararası Koalisyon’a paralel olarak İran karşıtı bir koalisyon kurma amacıyla genişletilmiş bir toplantı yapmayı önerdiği birkaç ay öncesine dayanıyor.
Ancak İran’la olan nükleer anlaşma ve Tahran’ın Ortadoğu’daki rolü konusunda farklı bir yaklaşım sergileyen Avrupa ülkeleri, konferansta değişiklikler yapmaya çalıştı. Bununla birlikte, “Tahran’a açık bir kapı bırakmak için” Avrupalı dışişleri bakanlarından hiçbirinin son şekliyle konferansa katılmayacağına dair göstergeler de bulunuyor.
Başkan Trump yönetimi, her ne kadar tartışmanın unsurları Tahran’ın davranışlarına değinecek olsa da, doğrudan İran’ın rolüne odaklanmak yerine konferansın yapısını, programını ve adını “Ortadoğu’da barış ve güvenlik” konusunu ele alacak şekilde değiştirmeyi kabul etmiş olmasına rağmen, konferansı “İran Devrimi” nin 40. yıldönümü ile eş zamanlı olarak düzenlemeyi amaçladı. Ayrıca ABD ve Polonya, nihai açıklamanın tüm katılımcıların değil, iki ülkenin adıyla olması üzerinde anlaştı.
Bu ayın 13’ünün akşamında gerçekleştirilecek olan açılış oturumunda “Ortadoğu’dan Yaklaşımlar” sunulacak ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo açılış konuşması yapacak. Konferansın çalışmaları, BM Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths’in Yemen, BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen’in Suriye ve Pompeo’nun Ortadoğu konulu brifingleriyle başlayacak.
Pedersen’in, Riyad, Ankara, Tahran ve Şam’a yaptığı ziyaretlerin ardından Brüksel, Londra ve Paris’e yaptığı ziyaretleri tamamlaması sonrasında ilk raporunu bu ayın sonunda Güvenlik Konseyi’ne sunması bekleniyor.
Varşova Konferansı ayrıca, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin Soçi’deki zirvesi ile eş zamanlı olarak gerçekleştirilecek.
Söz konusu zirvede Astana Süreci ve 2254 sayılı uluslararası kararın uygulanması amacıyla anayasa reformunun başlatılmasına hazırlanmak için Suriye Anayasa Komitesi’nin kurulması ele alınacak.
Polonya’nın başkenti Varşova’da eşzamanlı üç çalışma oturumunun düzenlenmesi planlandı. Bunlardan ilki, balistik füzeler, seyir füzeleri, dronlar ve roket fırlatma platformları gibi silahların bırakılması konusuna odaklanarak balistik füzeler meselesini ele alacak. Katılımcılar, tartışma sırasında, füzelerin geliştirilmesinin sınırlanması ve deniz güvenliğini sağlamak ve devletlerin güvenlik ve savunma haklarını korumak için işbirliği yapılması seçeneklerini değerlendirecek.
İkinci oturumda, siber güvenlik meselesi ve devletler ve bağımsız taraflardan gelen siber tehditler ele alınacak. Üçüncü oturumda ise, “terörle mücadele” konusu gündeme getirilecek. Küresel güvenliği ve barışı tehdit eden terör örgütlerinin finansmanı ile mücadele etmek için işbirliği sağlanması ve daha etkili bir şekilde bilgi alışverişi yapılması ele alınacak.
Washington, büyük Avrupa ülkelerinin karar vermekte tereddüt ettiği Varşova Konferansı’nın sonucunda kurulacak olan 6 çalışma grubuna başkanlık etmek için bir grup ülke ile temas kurmuştu.
Washington’un, örgütün Suriye’nin doğundaki son kalelerini ortadan kaldırdığını duyurması ve Suriye- Irak - Ürdün köşesindeki Tenef Üssü’nün korunmasıyla birlikte ABD askerlerinin Suriye’den çekilmesi kararını uygulamaya başlamasıyla yakın zamanlı olan Varşova Konferansı ve ondan çıkan komitelerdeki eylem mekanizması, 2014 yılında kurulan IŞİD Karşıtı Uluslararası Koalisyon’un oluşturulma aşamasına benziyor.
