Petrol ihraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) dünya petrol piyasasını etkileyen önemli bir uluslararası kuruluş. OPEC, 2014 yılından sonra dünya petrol piyasasında kaybettiği etkinliği yeniden yakalama arayışında. Kuruluşa üye ülkeler Suudi Arabistan, İran, Kuveyt, Irak ve Venezuela' dır. Daha sonra örgüte Katar (1961), Libya (1962), Endonezya (1962), Ekvador (1963-1993), Birleşik Arap Emirlikleri (1967), Cezayir (1969), Nijerya (1971), Gabon (1975-1995) ve Angola (2007) katılmışlardır.
ABD Başkanı Donald Trump’ın göreve başlaması ile birlikte OPEC ile Washington yönetimi arasında kriz başladı. ABD ile OPEC arasıda yaşanan kriz özellikle ham petrol fiyatı ve petrol üretimi konusunda yaşanıyor. ABD Başkanı Donald Trump, OPEC’i yüksek ham petrol fiyatları nedeniyle eleştirirken, ABD Kongresi'nde yeniden gündeme gelen eski bir yasa tasarısı OPEC'in üzerindeki baskıyı artırıyor.
İlk defa 2000 yılında ortaya çıkan ve bugüne kadar 16 kez ABD Kongresi'ne sunulan "Petrol Üreten ve İhraç Eden Kartellere Hayır (NOPEC)" adlı yasa tasarısı, geçen hafta ABD Temsilciler Meclisi Yasama Komitesi'nden Temsilciler Meclisi Genel Kurulu'na gönderildi.
Daha önce Kongre'de onaylanan ancak 2007'de dönemin ABD Başkanı George W. Bush ile 2012'de Başkan Barack Obama tarafından karşı çıkılan, hatta veto edilmekle tehdit edilen tasarının, bu sefer Kongre'den geçmesi halinde OPEC'e karşıtlığıyla bilinen Başkan Trump tarafından imzalanarak yasalaştırılmasına kesin gözüyle bakılıyor.
NOPEC'in yasalaşması halinde ABD hükümeti için "ham petrol fiyatlarını ve küresel petrol piyasasını manipüle etmek ve Amerikan petrol endüstrisiyle ekonomisini milyarlarca dolar zarara sokmak" gerekçeleriyle OPEC'e karşı dava açma hakkı doğarken, ayrıca ABD'nin kartelden milyarlarca dolar tazminat isteyebileceği belirtiliyor.
NOPEC OPEC’i nasıl etkileyecek?
NOPEC yasalarının ABD’nin OPEC karşısındaki çıkarını koruması bekleniyor. NOPEC’in doğalgaz, petrol üretimi konusndaki yasalar karşısında ABD’nin çıkarlarını gözetecek. Uzmanlar NOPEC’in etkinliğinin Arap ülkelerinin ekonomilerini etkileyeceğini belirtiyor. OPEC, 2008’den yılından sonra Nisan 2016’da üretimi arttırma konusunda karar almış petrol fiyatı %83 oranında yükselimişti.
OPEC’in aldığı bu karar ABD ekonomisini etkiledi. Petrol fiyatlarının yükselmesi beraberinde benzin ve diğer madde fiyatlarının yükselmesini de önemli ölçüde etkiledi.
Öte yanda OPEC bu sene Avusturya’nın başkenti Viyana’daki toplantıda “petrol üretimini kısma” kararı aldı. Dünya ekonomisinin önemli enerji ve ekonomik kaynaklarından biri olan petrol “siyah altın” olarakta bilinmektedir. Rusya’nında OPEC’e katılması ve OPEC kararında etkin rol oynaması ABD’yi rahatsız etmektedir. ABD OPEC’in bu etkinliğini sınırlanmdırma ve dünya petrol pazarındaki etkinliğini azaltma arayışındadır.
Ayrıca ilk kez ABD’nin müttefiki Arabistan OPEC’in petrol kararında İran’ın ile aynı pozisyonda yer almıştır.
