ABD Başkanı Donald Trump, 24 Eylül’de New York’ta gerçekleştirilecek Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’na İran rejimi Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile Dışişleri Bakanı Cevad Zarif’in katılmasının kendisi açısından bir sorun teşkil etmediğini ve katılıp katılmamanın kendilerinin israfında olduğun söyledi. Ardından vize verildiğinin açıklanması ardından Zarif dün New York’a uçarken Ruhani’nin Pazartesi günü New York’a gideceği bildirildi.
Genel Kurul toplantısında Trump’ın BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’ten sonra konuşmasını gerçekleştireceği bildirilirken Ruhani’nin ise Salı günü konuşma yapacağı aktarıldı.
ABD ile İran rejimi arasında yaşanan gerginliklerden dolayı dünya ve özellikle ABD medyasının gözü Trump’la birlikte Ruhani’nin üzerinde olacak.
ABD’de bulunan Cevad Zarif’in bu ziyareti, ABD Hazine Bakanlığı’nın kendisini yaptırım listesine eklemesinden sonra New York’a gerçekleştirdiği ikinci ziyaret. ABD Dışişleri Bakanlığı Temmuz ayında gerçekleştirdiği ilk ziyaretinde Zarif’e hareket kısıtlaması getirildiğini ve yalnızca BM Genel Merkezi ile 6 blok ötedeki İran rejimi temsilciliği ve rejimin BM Daimi Temsilcisinin konutu arasında hareket etmesine izin verildiğini açıklamıştı. Ancak bu ziyarette Ruhani ve Zarif’e herhangi bir alan sınırlaması yapılmadığı dolayısıyla İran rejim yetkililerinin New York’ta ABD’yi eleştirmek için fırsat bulacakları görülüyor.
BM Genel Kurulu’na, İsrail’deki seçimlerde tek başına hükümet kurma başarısı gösteremeyen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu dışında programda yer alan liderlerin hepsi katılıyor. Netanyahu seçim yenilgisi ardından BM Genel Kurulu ziyaretini iptal etmişti. Netanyahu’nun bu tarihlerde ABD’de olacağı ancak sadece Donald Trump ile görüşme gerçekleştireceği bildirilirken BM Genel Kurulu’nda İsrail’i Dışişleri Bakanı Yisrael Katz temsil edeceği kaydedildi.
Rüşvet, yolsuzluk ve görevi kötüye kullanmakla suçlanan Netanyahu hakkında 2 ayrı dosya bulunuyor. Netanyahu’nun, İsrailli Elovictch şirketinin sahibi olduğu Bezeq medya şirketine ait Walla News adlı internet sitesinde, ailesi lehine haberlere yer verilmesi karşılığında söz konusu şirkete 276 milyon dolar değerinde mali imtiyaz sağladığı ve 2007 ile 2016 arasında iş adamlarından "hediye" adı altında 283 bin dolar değerinde puro, şampanya, mücevher ve uçak bileti aldığı iddia ediliyor.
Başka bir dosyada da Netanyahu hakkında, "rüşvet aldığı, yolsuzluk yaptığı ve görevini kötüye kullandığı" yönünde suçlamalar yer alıyor. Netanyahu’nun 3 ayrı dosyaya ilişkin Ekim ayında ifade vermesi bekleniyor.
Netanyahu’nun BM Genel Kurulu’na katılmaması, İran rejimine karşı Trump’tın tek başına demeç mücadelesi vermesine yol açtı.
Hamaney, Trump’la görüşmeyi yasakladı
Hem Washington hem Tahran Donald Trum ile Ruhani arasında bir görüşme gerçekleşmeyeceğini açıklamıştı ancak İran rejimi Dini Lideri Ali Hamaney’in Ruhani’nin Trump ile görüşmesini yasakladığı da gelen bilgiler arasında. Ancak Cevad Zarif’in ABD’li Cumhuriyetçi Senatör Rend Paul ve diğer bazı alt düzey ABD’li yetkililer ile görüşmeler gerçekleştireceği de ve bu görüşmelerin Hamaney’in yasak kapsamına girmediği bildirildi.
Genel Kurul toplantıları boyunca Ruhani ve Zarif, Fransa ve diğer birçok ülkenin başkan ve başbakanı ile görüşmeler gerçekleştirecek. Dün New York’a varan Zarif, burada İranlı gazetecilerle gerçekleştirdiği toplantıda ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesini “Netanyahu’nun yalanlarının neticesi” şeklinde değerlendirerek ABD’li birçok gözlemci ve analistin, nükleer anlaşmadan çekilmenin ABD’yi olumsuz etkilediği değerlendirmesinde bulunduğunu iddia etti. Zarif, ABD’nin İran rejimine karşı ekonomik savaştan vazgeçerek nükleer anlaşmaya geri dönmesi gerektiğin söyledi.
Nükleer anlaşmada taraf olan ülkeler, ABD’nin BM Genel Kurulu toplantıları çerçevesinde nükleer anlaşma taraflarının yapacağı toplantılara ABD’nin misafir olarak yer alması önerisinde bulunmuştu. ABD ise bu öneriye henüz olumlu ya da olumsuz bir cevap vermedi.
