Alman otomotiv devi Volkswagen’ın (VW) CEO’su Herbert Diess, Türkiye’de fabrika açma planları konusunda, Türk ordusunun cihatçı çetelerle Batı Kürdistan’a (Rojava) yönelik işgal saldırılarına dikkati çekerek, "İnsanlar öldürüldüğü müddetçe, bir savaş alanının yanına temel atmayacağız" açıklamasını yaptı.
Herbert Diess, profesyonel iş ağı LinkendIn platformunda paylaştığı yazısında, Türkiye’nin Manisa kentinde yeni fabrika kurma planlarına açıklık getirirken, son dönemde uluslararası kamuoyunda yöneltilen eleştirilere de yanıt verdi.
Ahlaki boyut
İngilizce kaleme aldığı "Küresel Şirket Olmanın Anlamı" başlıklı yazısında, son dönemde birçok mektup aldıklarını, kamuoyunda kendilerine çağrılar yapıldığını belirten Diess, "Bir taraftan Volkswagen’ın siyasi bakımdan tarafsız, salt ekonomik değerlendirmeler ışığında karar alması beklentisi dile getirilirken, diğer taraftan Türkiye kararının ahlaki açıdan gözden geçirilmesi beklentisi gündeme getiriliyor" dedi.
Erteleme kararına "etik" gerekçe
Diess, Türkiye'nin büyük pazarı ve gelişmiş sanayisi ile çok uygun bir yatırım lokasyonu olduğunu vurgularken, burada yatırım yapmanın Volkswagen’ın "ekonomik çıkarına olduğunu" ama buna rağmen son gelişmeler ışığında yeni fabrika açma kararlarını ertelediklerini hatırlattı.
Diess, bu kararlarının gerekçesini "Eğer şirketler, uluslararası hukuk ve insan haklarının sadece hükümetlerin sorumluluğunda olduğu görüşüyle hareket ederse pazar ekonomisi etik temellerini kaybeder" sözleriyle dile getirdi.
"İnsanlar öldürüldüğü müddetçe temel atmayacağız"
Alman hükümeti ve Avrupa Birliği’nin (AB), Suriye’nin kuzeyindeki (Rojava) askeri ihtilaf konusundaki değerlendirmesine katıldıklarını açıklayan VW CEO’su, Türkiye'ye yeni yatırım kararına yeşil ışık yakmak için belirledikleri koşulu şu ifadelerle açıkladı:
“İnsanlar öldürüldüğü müddetçe, bir savaş alanının yanına temel atmayacağız.”
"Yaptırımlar, korumacılığa yol açacak nitelik kazanmamalı" vurgusunu yapan Diess, uluslararası ticaret ve yakın ekonomik bağların her zaman barış, refah ve özgürlüğün gelişmesine katkıda bulunduğuna dair inancını belirtti.
"Amaç hükümetleri güvence altına almak değil"
Bir otomotiv üretim merkezinin kurulma amacının, bir hükümetin varlığını güvence altına almak anlamına gelmediğini ifade eden Diess, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Üretim merkezleri binlerce kişinin hayatını güvence altına alır. Adil çalışma koşullarının olduğu, güvenli bir işyeri temin eder. Çocukların iyi bir eğitim ve aydınlık bir geleceği için kazanç kapısıdır. Bu insanlar, umutlarının siyasi eylemlerin bir oyuncağına dönüşmemesi beklentisinde haklıdır."
Türk devletine mesaj
Volkswagen’ın Çin, Rusya, Güney Afrika, Brezilya ve ABD gibi pek çok ülkede üretim merkezlerinin bulunduğuna işaret ederek, "Bu, küresel bir şirket olmanın gereğidir" diyen VW CEO’su, "Tüm bu ülkelerin bizim özgürlükçü demokrasi vizyonumuzu paylaşmadığını biliyoruz. Economist’in Demokrasi Endeksi’ne göre, dünya nüfusunun sadece yüzde 4,5'i 'tümüyle demokratik' ülkelerde yaşıyor. Geriye kalan yüzde 95,5'inin de gelişim beklentileriyle de ilgilenmek zorundayız" görüşünü savundu.
Herbert Diess, karar verirken bu "zorlu dengeyi" gözetmeye çalıştıklarına işaret ederek, yazısını şöyle tamamladı:
"Türkiye'ye yeni fabrika kararımız kesinleşmedi. Kesin olan ise şu: Etik hareket etmek, basit yanıtlar demek değildir. Bu, hem hükümetler hem bizim için geçerli."
Türk devletinin ordusu ve ona bağlı cihatçı çetelerle 9 Ekim'de Rojava’ya yönelik başlattığı işgal harekatı Avrupa başkentlerinde tepkiye yol açmış AB tarafından kınanmıştı. Alman kamuoyunda da artan tepkiler üzerine VW, Manisa'da kurulması planlanan yeni üretim tesisi için kararını aralık ayı sonuna ertelediğini duyurmuştu.
VW CEO’su Diess, Manisa’da inşa edilmesi hedeflenen otomotiv fabrikası konusunu bizzat Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmüştü. Fabrikanın yıllık 300 bin araçlık kapasiteye sahip olması ve yaklaşık 4 bin kişiyi istihdam etmesi planlanıyordu. Volkswagen Passat ve Skoda Superb modellerinin üretileceği belirtilen fabrikanın inşasının 2020 yılı sonunda başlaması hedeflendiği açıklanmıştı.
Kaynak: Deutsche Welle
