AKP’li eski bakanlardan Faruk Çelik’in Türkiye’de zaten tartışmalı olan “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde, cumhurbaşkanı seçiminde yüzde 50+1’in Türkiye’yi yoracağı ve bunun yüzde 40’a çekilmesi gerektiği yönündeki sözleri, Ankara’da iktidar ile muhalefeti karşı karşıya getirdi. Dahası, muhalefeti “Cumhurbaşkanlığı sistemi çöktü” görüşünde bir kez daha birleştirdi.
Çelik’in açıklamalarına muhalefetteki HDP, CHP ve İyi Parti yönetimlerinden tepki geldi.
HDP) Eş Genel Başkanı Sezai Temelli, Meclisteki grup toplantısında Ömer Çelik’in önerisine sert tepki göstererek (Birisi çıkıp diyor ki Cumhurbaşkanını yüzde 50 +1 ile değil yüzde 40 ile seçelim. Tamam, iki kişi yüzde 40 alınca eş cumhurbaşkanlığı sistemi mi olacak? Bunlar aritmetik de bilmiyorlar birinci sınıfa gitmişler, oradan terk etmişler. Sen şimdi yüzde 40 dedin ama son araştırmalara bakmamışsın. Son araştırmalar diyor ki küçük ortağınla (Milliyetçi Hareket Partisi) birlikte yüzde 40 bile etmiyorsun. Haftaya yüzde 35 sonra yüzde 30. Böyle gider” diye konuştu.
“Bu kayyum rejimi faşizmdir”
19 Ağustos’ta Türk İçişleri Bakanlığı kararıyla görevden alınarak yerlerine kayyum atanan HDP’li Van Büyükşehir Belediye Eş Başkanı Bedia Özgökçe Ertan ile Mardin Büyükşehir Belediye Eş Başkanı Ahmet Türk’ün de katıldığı grup toplantısında Temelli şunları söyledi:
“Siyaset üretemeyen bu iktidar şiddet üretmeye devam ediyor. 19 Ağustosta siyasi darbe gerçekleştirdi. Sandığa tahammülü kalmamış bir iktidar var karşımızda. İstanbul’da aldığı ağır seçim yenilgisinin acısını şimdi partimizden çıkarmaya çalışıyor.
Bu kayyum rejimi faşizmdir. O yüzden tüm topluma çağrı yapıyoruz. Kayyum sadece Amed’e, Van’a Mardin’e atanmadı, tüm Türkiye’ye atandı. Kayyum rejimi seçmenlerin iradesini yok sayan bir anlayıştır. Televizyonlara bakıyorsunuz. Sabah akşam yalan çukuruna dönüşmüş TV’lerde HDP’yi konuşuyorlar. HDP’siz, HDP’yi konuşuyorlar.”
HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Ayşe Acar Başaran ise Türkiye ve Kuzey Kürdistan’da 31 Mart’ta gerçekleşen yerel seçimleri ve yenilenen İstanbul seçimleri ile AKP’nin artık yüzde 50 oy oranına ulaşamayacağını gördüğünü ifade ederek, “AKP, artık ne kadar oyu varsa o kadar seçilme oranı isteyecek. Bunu daha önce de yaşamıştık” dedi.
CHP: AKP’nin tetikçisi MHP konuyu meclise getirirse şaşırmayız
CHP Meclis Grup Başkanvekili Engin Özkoç ise konuyla ilgili DW Türkçe’ye CHP'nin başından beri cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile ilgili sorunları ortaya koyduğunu hatırlatırken, “Bizim derdimiz parlamenter sistem. Bu sistem çökmüştür. Bizim yüzde 50+1’in, 40’a inmesi gibi bir derdimiz yok. Böyle bir tartışmanın içine asla girmeyiz” açıklamasında bulundu. Özkoç’a göre Erdoğan’ın muhalefet diye tanımladığı, Cumhur İttifakı kurarak seçimlerde ortaklık yaptığı MHP. Özkoç “MHP'yi tetikçisi olarak görüyor. İşlerini ona yaptıracak. MHP, yüzde 40 önerisini meclise getirirse şaşırmayız” çıkışında bulunuyor.
MHP’den ayrılanlar tarafından Meral Akşener liderliğinde iki yıl önce kurulan İyi Parti yönetimi ise, cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile ilgili düşüncelerinin ‘çok net’ olduğuna vurgu yapmak durumunda kalıyor.
İyi Parti meclis Grup Başkanvekili Lütfü Türkkan, “Gündeme bir şey sokuşturmaya çalışıyorlar ama bizimle ilgisi yok. Yüzde 50, 40 gibi bir şeyle uğraşmıyoruz. Bu sistemi kökten reddediyor, acilen parlamenter sistem istiyoruz” diyor.
Türkkan, cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 50+1’den yüzde 40’a dönük bir revizyon yapılmasının sistemi “daha da ucube hale getireceğini” söylüyor.
“AKP oylarında tarihi düşüş var”
Cumhurbaşkanı seçiminde yüzde 40+1 kriterini getirmek için anayasa değişikliğinin şart olduğunu hatırlatan Metropol Araştırma Şirketi sahibi ve araştırmacı Özer Sencar, “AKP oylarında tarihi düşüş var. Şimdiye kadarki en dip noktadalar ve AKP’nin oyları bugün kararsızlar dağıtılmadan yüzde 33’te kalıyor” bilgisini paylaşıyor.
Yaptıkları her ankette son dönemde halka “cumhurbaşkanlığı sisteminden memnun musunuz” sorusunu yönelttiklerini anlatan Sencar, “Halk, belirgin şekilde parlamenter sistemden yana tavır koyuyor” diye belirtti.
“Cumhurbaşkanlığı sisteminde hata var”
TOBB Üniversitesi Siyaset Bilimi Bölümü’nden Doç. Burak Bilgehan Özpek, “Cumhurbaşkanlığı sisteminde karar alma süreçleri hızlanmış olabilir ama mecliste ve kamuoyunda tartışılmadan yanlış kararlar alınabiliyor” diyor. Özpek, icracı bakanlıkların yetki karmaşası içinde olduğunu anlatırken, “Ekonomide de, milli savunmada da bunu görüyoruz. Bakanlıklar, bu alanda alınan kararlarda etkisiz kalıyor” diyor. Özpek, sistemde bir revizyonun şart olduğunu savunurken “Partili cumhurbaşkanı yaklaşımı kaldırılmalı. Mevcut durum ciddi karmaşa yaratıyor, sistemi açmaza sürüklüyor” diye konuştu.
