Türkiye Eğitim Bakanlığına bağlı ortaokullarda 2021-2022 eğitim - öğretim döneminde okutulacak seçmeli dersleri belirleme süreci başladı. Öğrencilerin tercih ettikleri dersleri 4 – 22 Ocak 2021 tarihleri arasında okul müdürlüklerine bildirmesi gerekiyor.
Bu kapsamda sosyal medya üzerinden Kürt ebeveyn ve öğrencilere, “Anadiline ilgisiz kalma!” şeklinde çağrı kampanyaları başlatılarak Kürt öğrencilerin küçük de olsa bu hakkı kullanmaları istendi.
Kampanyaların birinde, “Değerli anne ve babalar, çocuklarınızın kendi anadilini öğrenmesini istiyorsanız, Yaşayan Diller bölümünden Kurmanci veya Zazakî’yi seçmeleri için teşvik edin” şeklinde çağrı yapıldı.
Kürtçe neden tercih edilmedi
Türkiye’de, Eylül 2012’de yayımlanan yönetmenlikle, yabancı dil kontenjanında yaşayan dil ve lehçe adı altında Kürtçe seçmeli dersi eğitim-öğretim müfredatına girdi.
Müfredat, 12 yıllık mecburi Türkçe eğitiminin 5, 6, 7 ve 8’inci sınıflarında, öğrencilerin bir sınıf ya da yeterli grup oluşturacak sayıya ulaşması halinde haftada 2 saat Kürtçe (Kurmancî, Kirmançkî) ders alınabileceği yönündeydi.
“Okul müdürleri Kürtçeyi seçtirtmedi”
Aynı yıl 28 ilde Kürtçe (Kurmanci-Zazaki) dersini 18 bin 847 öğrenci seçti.
Ancak geride kalan zaman içerisinde değişik gerekçelerle özel Kürtçe kurslar engellendiği gibi okullarda da Kürtçe seçmeli derslere devam edilmedi.
Türk Eğitim Bakanlığı, Kürtçe seçmeli ders haritasında birçok kentte 10 rakamına ulaşılamadığı için Kürtçenin seçmeli ders olarak okullarda yer almadığını iddia etmişti. Ancak seçmeli Kürtçe dersini talep eden öğrencilerin ailelerine göre, kimi okul müdürleri yeterli derslik olmadığı için öğrencilere Kürtçeyi seçtirmedi, kimilerine göre de Kürtçe öğretmeni olmadığı için Kürtçe’yi seçenler başka derslere kaydırıldı.
Mardin’deki Artuklu Üniversitesi’nde yüksek lisans yapan Mem Wenda, Rûdaw’a yaptığı açıklamada, “Ben tez ile yüksek lisans yaptım ama şimdi sadece tek bir üniversitede Kürtçe doktora tezlerini kabul ediyorlar ve ancak 4-5 kişi alıyorlar. Doktora yaptıktan sonra yolunuz kapalı, bir üniversitede akademisyen olarak çalışamıyorsunuz” dedi.
2011 yılında Mardin Artuklu Üniversitesi'nde Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü açıldı. Daha sonra Bingöl Üniversitesi, Muş Üniversitesi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi ve Diyarbakır Üniversitesi'nde de aynı bölüm açılarak derslere başlandı. Ancak Türk hükümeti, açılan bu bölümlerden mezun olan gençleri öğretmen olarak atamadı, bununla yetinmedi Üniversitelerin bahsini ettiğimiz bölümlerindeki eğitim görevlilerinin birçoğunu görevlerinden uzaklaştırıldı. Öğretmen eksikliğinden dolayı ise bu beş üniversitede 2020’de sadece 14 öğrenci Kürtçe için başvuruda bulundu.
Sadini: Yazıktır, günahtır
Araştırmacı yazar M. Xalid Sadini’ye göre, Türkiye'de Kürtlerle ilgili olarak var olan sorunların çözümünde anadil anahtar bir işlev görüyor.
Sadini, Independent Türkçe'ye yazdığı yazıda, “Zira bu ders Kürtçe'ye toplumsal yaşam içinde bir meşruiyet kazandıracağından, kördüğüm ve travma haline gelen Kürt sorunun çözümünde önemli bir rolü olabilir” diyor ve son sözünü şöyle özetliyor:
“Yazıktır, günahtır ve ayıptır. Bu memleket de sorunun çözümü kolaydır ve bu toplumda aidiyet duygusunu geliştirecek, dayanışmayı arttıracak yegane şey Kürtçe eğitimin önünü açmakla mümkündür.”
