Irak Ulusal Güvenlik Müsteşarı Falih Feyyaz’ın, Haşdi Şabi’ye bağlı büroların tüm vilayetlerde kapandığını ilan etmesi ardından siyasi gözlemciler, bu adımın İran rejimi ile ABD arasında yaşanan gerilimde ABD’nin Irak yönetimine Şii milislerin daha sıkı denetim altına alınması yönünde uyguladığı baskının sonucu olduğu değerlendirmelerine yol açtı.
AVATODAY’e konuşan Irak Basın Merkezi’nin Washington Ofisi temsilcisi Nezar Haydar, Feyaz’ın bu kararının Irak Başbakanı Abdulmehdi’nin silahlı grupların lağvedilmesi ile ilgili kararıyla aynı döneme denk gelmesinin tesadüf olmadığını söyledi.
Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, yayınladığı kararname ile İran rejimi destekli Haşdi Şabi Şii milis gruplarının Irak’ın resmi güvenlik kuvvetlerine entegre olması, entegre olmayanların lağvedilmesini öngören bir kararname yayınlamıştı.
Bağdat’ın bu adımı, İran ve Amerika arasında yaşanan gerilimde ABD’den Irak yönetimine Şii milislerin daha sıkı denetim altına alınması yönünde uyguladığı baskının ardından geldi.
Abdulmehdi’nin kararnamesinin Temmuz ayı sonunda onaylanması için Irak Parlamentosu’nu gelmesi gerekiyordu ancak parlamento konuyla ilgili şu ana kadar herhangi bir girişimde bulunmadı.
Nezar Haydar Haşdi Şabi bünyesindeki bir çok silahlı grup, kararnameyi olumlu karşıladığını ve bu grupların merkezi bir ordunun oluşturulması için Haşdi Şabi’nin Irak’ın resmi ordusuna katılmasını olumlu gördüğünü ifade etti. Haydar, bu gruplardan bazılarının Başbakan Adil Abdulmehdi’nin kararını desteklediklerini ve bu kararnamenin uygulanması için destek sunmaya hazır olduklarını duyurduğunu da söyledi.
Iraklı siyasi analistlerin çoğunluğu, Haşdi Şabi bünyesindeki silahlı grupların çoğunluğunun İran bağlantılı olduklarını ve Bağdat yönetimi yerine talimatlarını İran rejimi Devrim Muhafızları (pasdaran) Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’den aldıkları değerlendirmesinde bulunuyor. Ancak Nazar Haydar, bu değerlendirmenin aksine Haşdi Şabi grupları içerisinde İran’a bağlılık ile Irak resmi gücüne tabiiyet şeklinde büyük bir güç mücadelesi olduğunu söyledi.
Haydar, Irak Genelkurmay Başkanlığı’nın bu konuya çok daha fazla kafa yorması gerekliliğini vurgulayarak, bu konuda Tahran’a bu kararın Irak için olmazsa olmaz bir durum olduğu düşüncesinin kabul ettirilmesi gerektiğini de sözlerine ekledi.
Ancak İran rejiminin bu meselenin peşini kolay kolay bırakmayacağını ifade eden Nazar Haydar, “Çünkü ne kendisi bu sorunun kolay çözülebileceği kanaatinde değil, ne de bu grupları var olan durumun devam edeceğine ikna etme şartları yok” diye belirtti.
Nazar Haydar, konuşmasının sonunda şu değerlendirmede bulundu:
“Sonuç olarak Tahran’ın, Irak’ın siyasi ve güvenliğinin neyi gerektirdiğini algılamak zorunda. İstediği şekilde olmasa da Irak yönetiminin Haşdi Şabi grupları için uygulamaya koymaya çalıştığı değişikliğe saygı göstermek zorunda.”
