ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’le Cuma günü Kuzey Kore, Ukrayna ve Venezuela’nın yanı sıra ticaret ve nükleer silahlar konularında “çok yapıcı” bir telefon görüşmesi yaptığını söyledi.
Mueller raporunun açıklanmasından sonra Putin’le ilk kez görüşen Trump Twitter mesajlarında, “Cadı Avı’nın çok öncesinden beri her zaman söylerim, Rusya, Çin ve diğerleriyle anlaşmak iyi bir şeydir, kötü değil” ifadesini kullandı. Trump, Amerikan siyasi sistemine Rusya’nın müdahale ettiği iddiasını inceleyen soruşturmayı konuştuklarını da belirterek bundan “Rusya uydurması” diye söz etti.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamadaysa, telefon görüşmesinde yeni bir nükleer anlaşmanın, Kuzey Kore’nin nükleer silahlardan arındırılmasının, Ukrayna’nın ve Venezuela’daki siyasi durumun gündeme geldiği belirtildi.
Beyaz Saray sözcüsü Sarah Sanders, Trump ve Putin’in ABD, Rusya ve Çin’in tarafları olduğu yeni bir nükleer anlaşma yapması ya da mevcut ABD-Rusya stratejik nükleer anlaşmasının uzatılması olasılıklarını görüştüklerini söyledi.
Sanders telefon görüşmesi için “Genelde olumlu bir görüşmeydi” dedi. Son olarak 1 Aralık’ta Buenos Aires’te dünya liderlerinin katıldığı bir akşam yemeğinde ayaküstü sohbet eden iki lider, Rusya soruşturmasında özel yetkili savcı Robert Mueller’ın raporunu da görüştü.
Sanders, “Mueller soruşturmasıyla ilgili konu soruşturmanın sona erdiği ve işbirlği olmadığı şeklindeydi ki her iki lider de uzun süredir zaten bunun çok iyi farkındaydı” ifadelerini kullandı.
“ABD Venezuela halkından yana’’
ABD ve Rusya’nın karşı karşıya geldiği önemli konulardan bir olan Venezuela’da Rus askeri varlığı konusu da görüşmede ele alındı. Washington, Venezuela Cumharbaşkanı Nicolas Maduro’nun iktidarı bırakmasını istiyor.
Trump görüşmede Putin’e ABD’nin Venezuela halkından yana olduğunu ve yardım malzemelerinin Venezuela’ya sokulmasını istediğini söyledi.
Görüşmenin önemli gündem maddelerinden 2011’de yapılan Yeni START antlaşması Şubat 2021’de sona eriyor. Antlaşma ABD ve Rusya’nın nükleer silahlarını kısıtlayan tek silah kontrol anlaşması. Silah kontrol savunucularına göre anlaşma olmadan tarafların birbirinin niyetini tahmin etmesi mümkün olmayacak.
Yeni START antlaşması ABD ve Rusya’nın konuşlandırdığı stratejik nükleer savaş başlıklarını azaltmalarını ve bu rakamın 1550’nin üzerine çıkmamasını öngörüyor.
Antlaşma ayrıca her iki tarafın her yıl diğer tarafın stratejik nükleer üslerinde sadece 48 saat önceden haber vererek 10 denetleme yapmasına izin veren geniş şeffaflık önlemlerini içeriyor. Ayrıca balistik füze fırlatmadan önce taraflar birbirlerini haberdar ediyor.
Trump ise Yeni START antlaşmasının “kötü bir anlaşma” olduğunu ve “tek taraflı” olduğunu söylüyor.
Sanders’a göre gündeme gelen konulardan biri de Ukrayna’ydı. Trump geçen yıl Putin’le yapılması planlanan bir zirveyi Rusya’nın 25 Kasım’da üç Ukrayna donanma gemisini işgal etmesinin ve 24 denizciyi tutuklamasının ardından iptal etmişti.
“Trump Putin’den Kuzey Kore’ye baskıyı arttırmasını istedi”
Trump ayrıca Kuzey Kore’nin nükleer silahlarını devre dışı bırakması konusunu gündeme getirdi. Trump, Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’la nükleer silahlar konusunda iki kez bir araya geldi ancak henüz bir anlaşmaya varılmadı.
Sanders, Trump’ın Rusya’nın öne çıkarak Kuzey Kore’ye nükleer silahları bırakması konusunda baskı yapmasının önemini dile getirdiğini aktardı.
Nisan ayında Kim Jong Un’la Rusya’nın Vladivostok kentinde yapılan zirvede Putin Rusya’nın kademeli olarak yaptırımların hafifletilmesi karşısında nükleer silahları bırakma sürecine desteğini ortaya koymuştu.
