Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı'ndan (UNCTAD) Richard Kozul-Wright, dünya ekonomisinin bu yıl 1 ila 2 trilyon dolar arasında küresel bir "darbe" yiyebileceği tahmininde bulundu ve durumun daha da kötüleşebileceği uyarısı yaptı.
Petrol piyasaları ve borsalarda Pazartesi günü yaşanan sert düşüşlerden bile önce Kozul Wright, ekonomileri ticari ürünlerin üretimine büyük ölçüde bağımlı olan ülkelerin, ekonomik yavaşlama ürünlerine yönelik talebi düşürdüğü için baskılarla karşı karşıya kalacağını tahmin ettiğini söyledi.
Kozul-Wright, 2019 yılını zayıf ekonomik beklentilerle kapatan Avrupa Birliği'nin (AB) bu yıl resesyona girmesinin "hemen hemen kesin" olduğunu söyledi ve özellikle Almanya'yla İtalya'daki baskılara işaret etti.
Dünya Borsalarında ‘Kara Pazartesi’
Coronavirüs salgının dünya genelinde gittikçe daha geniş bir coğrafyaya yayılması ve vaka sayılarının da hızla artması mali piyasaları çok olumsuz etkiliyor. Coronanın yarattığı tedirginlik petrol fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle birleşince piyasalarda bazı uzmanların deyişiyle adeta “kara Pazartesi” yaşanıyor.
Wall Street’te borsa endekslerinin Pazartesi günü haftaya yüzde 7’lik kayıplarla başlamasının ardından işlemler 15 dakika süreyle durdu. Ana ham petrol üreticisi ülkeler arasındaki anlaşmazlığın Corona salgınının gittikçe yayılan etkisinden zaten endişeli olan yatırımcıları daha da sarsmasıyla Avrupa borsalarında da benzer düşüşler yaşandı. Londra ve Frankfurt borsaları yüzde 7’nin üzerinde değer kaybetti. Londra’da FTSE 100 borsası bir ara yüzde 8’in üzerinde düşüşe ulaşmasından sonra günü yüzde 6,6 düşüşle kapadı. Corona’nın en kötü vurduğu ülkelerden İtalya’da borsadaki düşüş yüzde 11’i buldu.
Petrol fiyatları yüzde 20 seviyesi civarında rekor bir düşüş kaydederken, Suudi Arabistan, Rusya ve diğer üretici ülkeler üretimi kısma konusunda anlaşamıyor.
Brent türü ham petrol uluslararası ölçekte 10 dolar ya da yüzde 22 seviyesinde düşüşle varil başına 35,27 dolara geriledi. ABD ham petrol fiyatları da 8,91 dolar ya da yüzde 20 düşerek 32,37 dolar oldu.
ABD ham petrol fiyatlarındaki yüzde 20 düşüş, 1991’deki Körfez Savaşı’ndan bu yana bir gün içinde yaşanan en büyük düşüşe tekabül ediyor.
Dünyadaki diğer borsalarda da benzer düşüşler yaşanıyor.
Japonya borsaları günü yüzde 5,1 kayıpla kapatırken Avustralya’da bu oran yüzde 7.3’e çıktı. Çin’deki Şangay piyasaları da yüzde 3 değer kaybetti. Hong Kong borsası yüzde 4,2, Hindistan borsası da yüzde 6,2 değer kaybetti. Tayvan, Yeni Zelanda ve Güneydoğu Asya borsaları da benzer düşüşler yaşadı.
Suudi Arabistan’da Riyad borsası devlet petrol şirketi Aramco’nun hisselerinin günlük yüzde 10 limitin üzerinde düşmesi yüzünden işlemlerini askıya aldı.
Gita Gopinath: Hükümetler ciddi boyutta mali tedbir almalı
Uluslararası Para Fonu Baş Ekonomisti Gita Gopinath, hükümetlerin Corona virüsünün ekonomik etkileriyle mücadele için ciddi boyutta mali tedbirler alması gerektiği uyarısında bulundu.
Öte yandan İsveç Merkezi Bankası, faiz oranlarını belirleyen kurulun üyelerinden, bankanın başkan yardımcısı Martin Floden’in Corona virüsü testinin pozitif çıktığını açıkladı.
Bankanın bir sözcüsü, Floden’in durumunun iyi olduğunu belirtti. Riksbank daha önce yaptığı açıklamada, isim vermeden, kuzey İtalya’da tatil yapan bir çalışanının virüse yakalandığını, bu kişinin ükeye dönmesinden bu yana evden çalıştığını kaydetmişti.
Suudi Arabistan ve Rusya arasında petrol üretiminin azaltılması konusunda yaşanan anlaşmazlık de piyasaları olumsuz etkiliyor.
Yatırımcılar, iş dünyası ve tüketiciler açısından enerji maliyetlerinin düşmesini genelde olumlu karşılar ancak bu durum petrol şirketleri gibi üreticilere de zarar verebiliyor. Ham petrol fiyatlarının en son bu kadar düştüğü 2015’te ABD’de bazı daha küçük enerji şirketleri iflas etmişti.
Bazı uzmanlar piyasalarda yaşanan şoklara işaret ederek bugünü “Kara Pazartesi” olarak adlandırıyor.
Dünya Sağlık Örgütü: Salgın Tehdidi Çok Ciddi
Coronavirüse ilişkin endişeler dünya piyasaları ve petrol fiyatlarında sert düşüşlere neden olurken, İtalya'da cezaevi isyanlarına yol açtı, Suudi Arabistan'daki okullardan Polonya'da her yıl düzenlenen Yahudi Soykırımını anma yürüyüşüne kadar pek çok yerin kapatılmasına ve çok sayıda etkinliğin de iptal edilmesine yol açtı.
Virüsün çıkış noktası olan Çin'de başkent Pekin'de beyaz yakalı çalışanların çoğu yeni enfeksiyon vakalarının düşüşe geçmesiyle birlikte işlerine dönse de, İtalya'nın kuzeyinde 16 milyon kişi karantinada.
Dünya çapında petrol fiyatlarında 1991 yılındaki Körfez Savaşı'ndan sonraki en sert düşüş yaşandı. ABD borsaları Pazartesi günü haftaya keskin düşüşlerle başladı. Endekslerde yüzde 7 'ye varan kayıplar yüzünden New York borsasında işlemlere 15 dakikalığına ara verildi.
Dünya Sağlık Örgütü Başkanı Tedros Adhanom düzenlediği basın toplantısında, "Virüs çok sayıda ülkede varlık gösterdiğine göre artık salgın tehdidinin son derece ciddi olduğunu söyleyebiliriz" dedi. Adhanom, "En büyük avantajımız hükümet, şirket, toplum, aile ve bireyler olarak aldığımız kararların bu salgının seyrini etkileyebilecek olması" ifadelerini kullandı.
"Çin’deki hastaların yüzde 70’i iyileşti"
Öte yandan Dünya Sağlık Örgütü Çin’de Coronavirüse yakalanan 80 bin kadar kişinin yüzde 70’inden fazlasının iyileştiğini ve hastanelerden taburcu edildiğini bildirdi.
Hastalar 24 saat içinde yapılan iki testin de negatif çıkması durumunda virüsü taşımadıkları sonucu çıkartılarak taburcu ediliyor. Bazı ülkelerdeyse hastaların solunumla ilgili semptomlarının sona erdiğinden ya da bilgisayarlı tomografilerinin temiz çıktığından da emin olununca hastaların iyileştiği sonucuna varılıyor.
