دواى ئەوەى خەڵکى هۆشیار و مەدەنیی شارى مەریوان دژى پیلانەکەى ئیتلاعاتى کۆمارى ئیسلامى وەستانەوە و ڕێگەیان نەدا کە سەلەفییە تەندوئاژۆکان هاووڵاتیانى شارەکەیان بە فەتواى دینى و بە شمشێر بکوژن، ڕێکخراوە مەدەنییەکانى ئەو شارەش بەیاننامەیىەکیان لەم بارەوە بڵاو کردەوە.
"ئەنجومەنی فەرهەنگی،ئەدەبی مەریوان"، "ناوەندی فەرهەنگی،هۆنەری ڤەژین"، "️ناوەندی زانستی،فەرهەنگی ڕۆنان"، "️ئەنجومەنی سەوزی چیای مەریوان"، "ئەنجومەنی ژیانەوەی مەریوان بۆ بەرەنگاربوونەوەی مادەی هۆشبەر" و "ئەنجومەنی فەرهەنگی ئەدەبی ڕۆجیار"، ئەو ناوەند و ئەنجوومەنانەن کە بەیاننامەکەیان دژى سەلەفییەکانى ئیتلاعاتى مەریوان بڵاو کردووەتەوە.
لە بەشێکى بەیاننامەکەدا هاووە: "خەڵکی بەڕێز و بە ئەمەگی مەریوان ،هەروەها کە ئاگادارن، لە ڕۆژانی ڕابردوو چەند کردەیەکی توندووتیژ لە شارەکەمان ڕووی دا کە بووە هۆی شڵەژان و بریندارکردنی هەستی خەڵک و نیگەرانی ڕای گشتی. ئەم کردەوە ناشیرینانە کە بووە هۆکاری دڵەڕاوکێ و تێکچوونی ئاشتی کۆمەڵایەتی لە نیۆ کومەڵگە و بنەماڵەکان، لە ناوەرۆکی خۆیدا هەڵگری پەیامێکی خراپ و ئاماژەیەکی مەترسیدارە بۆ ژیانی ئاشتیانە و تەبایی و پێکەوەبوونمان".
ئەم ناوەند ئەنجوومەنانە باسى مێژووى پڕ شانازى مەریوانیان کردووە کە لەمێژەى لانکەى پێکەوەبوون و ژیانی مەدەنی و ئاشتی و فرەچەشنی بووە و "ئەم دەڤەرە بە هۆی جووڵەی فکری و فەرهەنگی و کۆمەڵایەتی، هەمیشە شارێکی زیندوو و ئەکتیڤ بووە، مووزائیکی فکر و کەلتوور و ڕێکخراوی جیاواز بووە، بە درێژایی مێژوو، ئەم شارە ئامێزی کراوە بووە بۆ ڕەنگ و دەنگی جیاواز و هیچ کات ئەم جیاوازیانە نەبوەتە هۆی کێشە ی کۆمەڵایەتی، ململانێ و لێکترازان".
لە ژێر هەژموونى کۆمارى ئیسلامى کە دەسەڵاتێکى ئیسلامییانەى لەسەر بنەمایەکى شێعیزم هەیە و دیکتاتۆرانە جۆرە ژیانێکى سەقاندووە بەسەر گەلانى ئێراندا، بەڵام گەلى کورد هەرگیز پاشەکشێى نەکردووە بۆ خواستى دیموکراسى و دیموکراتیزەکردنى کۆمەڵگە و ئەگەریش پراکتیکیانە ئەمەى بۆ نەهاتبێتە دی، لە بەرامبەردا لە چوارچێوەى بزووتنەوەیەکى ڕزگاریخوازى و دیموکراسیخوازى هەوڵى بۆ داوە و تا ئێستایش بەردەوامە، ئەنجوومەن و ناوەندە مەدەنی و فەرهەنگییەکانى مەریوانیش پێیان وایە کە شارەکەیان لە سەر بنەمای پرنسیبی پێکەوەژیانی دموکراتیک و یەکترقبووڵکردن و ڕێزدانان بۆ ڕای یەکتر، ژیانیان بە ڕێ کردووە و نووسیویشیانە "ئێمە لەو بڕوایەداین، لەسەردەمی ئەمڕۆ و بەم ئاستە لە پێشکەوتن کە مرۆڤ بە دەستی خستووە، ئێتر کەلتوری سڕینەوە و هێرشی توندوتیژانە بۆ سەر باوڕی ئینسان، هیچ جێگە و پێگەیەکی نییە و لە لایەن ڕای گشتی و جەماوەرەوە مایەی پەسەندکردن نییە و ترس و تۆقاندن و هەڕەشە و کوشت و بڕ هیچ جێگایەکی نە ئێستا و نە لە مێژووی ئێمەدا نەبووە و نایبێت".
شورای ڕێکخراوە مەدەنییەکانی مەریوان کە لە ٦ ناوەند و ئەنجوومەن پێک هاتووە و چەندین ساڵە خزمەتى ژینگە و خەڵکى شارەکە دەکەن، پێیان وایە پێویستە لە سەر بنەمای ئەو میراتە مەدەنییەى بە ڕەنج و زەحمەتی هەزاران کەس زیاتر لە نیو سەدە لەم شارە بۆیان بە جێ ماوەتەوە، فۆڕمی ژیان و شێوازی پێوەندیەکانیان ڕێک بخەن و بە پێویستى دەزانن ئەم میراتەى کە ڕەنگدانەوەی ڕای ئازاد و حورمەتدانان بۆ یەکتر و ئاشتی کۆمەڵایەتییە، پەرە پێ بدەن و گەشە بکات. و نووسیویانە "ئێمە پێمان وایە ئایین پارچەیەکی دانەبڕاوی ژیانی کۆمەڵایەتی و پێویستییەکی مۆراڵی و مەعنەوی کۆمەڵگایە. هیچ کات لە مێژووی دوور و نزیکی ئێمەدا ئەرکی ئایین ترس و تۆقاندن نەبووە، بۆیە هەرچەشنە بەکارهێنانی ئایینی وەک ئامراز و کەرەستە بۆ بەرژەوەندی کەس و چین و تاقم و گرووپێک و تەنانەت دەسەڵاتیش، ڕەت دەکەینەوە و گەلی ئێمە خاوەن بیروباوڕی خۆیەتی، ئایین بە جۆرێک لەگەڵ ژیانی نەتەوەیی و دابونەریتی ئێمە خۆی گونجاندووە و بووە بە بەشێکی دانەبڕاو لە ژیانی کۆمەڵایەتی و شایەنی ڕێزگرتنە، بەڵام بەکارهێنانی دینیش لە ژێر هەندێ ناوی شاراوە و نهێنی و بۆ دەستخستنی هەژموونی کومەڵایەتی و سیاسی و هتد جێگای پەسەند نییە".
هەر بۆیە ئەم ئەنجوومەنانە لەو چوارچێوەیەدا "بەکارهێنانی تووندوتیژی له هەر فۆرم و شێوازێک شەرمەزار و ئیدانە دەکەین و ڕەخنە لە بەرپرسانی خۆجێی و لۆکاڵی شارەکەیان دەگرن کە هەرگیز لەم بوارانەدا ڕۆڵێکی ئەرێنی و ئیجابییان نەگێڕاوە و خۆیان بە بەرپرسیار نەزانیوە و نەیانتوانیوە باوڕ و متمانەی خەڵک بە دەست بهێنن".
لە کۆتایی بەیاننامەکەیان و هەستکردن بە بەرپرساریەتی مێژوویی و بە لەبەرچاوگرتنی دۆخی هەستیاری ناوچەکە، ئەم ڕێکخراوە مەدەنیانەی مەریوان، داوا لە هەموو چین و توێژ و چالاکانی کۆمەڵایەتی و مەدەنی و مامۆستایانی ئایینی و کەسانی خاوەن پێگە و مەرجەع دەکەن کە بێدەنگ نەبن و ئەرکی ئەخلاقی و مێژوویی خۆێان جێبەجێ بکەن و ڕۆڵیان هەبێ لە یەکڕیزی و تەبایی و ئاشتی کۆمەڵایەتی شارى مەریوان.
