ABD Temsilciler Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı Eliot L. Engel ve Avrupa, Avrasya, Enerji ve Çevre Alt Komisyonu Başkanı William R. Keating, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’ya gönderdikleri bir mektupla Türk devletinin bölgesel saldırganlığına ve demokrasi dışı tavrına” karşı baskıyı arttırma çağrısı yaptı.
Kongre üyeleri, Türk devletinin Doğu Akdeniz, Libya, Suriye, Irak ve Dağlık Karabağ’daki saldırgan tavrını durdurma, Türk devletinin Rus S-400 hava savunma sistemi satın almasından doğan yasal yaptırım gerekliliğini uygulama ve Türkiye’deki halkının demokratik haklarını koruma çağrısı yaptı.
Türk Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın demokrasi dışı tavrının ABD-Türkiye ikili ilişkilerini göz ardı ettiği ve NATO güvenliğini tehlikeye attığı belirtildiği mektupta, “Erdoğan’ın insan hakları ve yasaların üstünlüğüne olan saldırıları Türkiye’nin demokratik temellerini çürütmektedir” denildi.
“Erdoğan’ın demokrasiye ve bölgeye yönelik saldırıları karşısında sessiz kalmaya derhal son vermelidir” sözlerine yer verilen mektupta Kongre üyeleri, mektubu yazma gerekçesi olarak, Türkiye Cumhuriyeti hükümetinin son yıllardaki tutumunu ve ABD yönetiminin bu tutum karşısında Erdoğan’a hesap sormakta başarısız olmasından duydukları kaygıyı gösterdi.
Erdoğan’ın korumalarının Washington’da protesto yapan Kürtlere saldırması
Erdoğan’ın Türkiye’nin hukuk sistemini siyasileştirdiği, ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü haklarını kullanan Türk vatandaşlarını sert şekilde cezalandırdığı ve ABD konsolosluğu ve büyükelçiliği çalışanlarını hedef aldığı belirtilen mektupta “Erdoğan’ın saldırganlığının Washington sokaklarına kadar ulaştığını ve korumalarının ulusumuzun başkentinin sokaklarında barışçı (Kürt) göstericilere vahşice saldırdığını hatırlarsınız” denildi.
Yönetimin bu ve bu gibi provokasyonlara yanıtının 2016 yılından bu yana otokrat davranışlara destek olduğu belirtildi.
Erdoğan’ın Doğu Akdeniz’de ABD’nin müttefikleriyle, özellikle de Yunanistan, Kıbrıs ve İsrail’le çatışma yaratmaya devam ettiği belirtilen mektupta bunun son örneği olarak BM kararlarının ihlal edilmesi suretiyle Maraş kıyısının açılması gösterildi. Bunun Kıbrıs adasında barış görüşmelerine ve iki halk arasındaki ilişkilere gölge düşüreceği belirtildi.
“Erdoğan Hamas’a destek oluyor, Kürtlere saldırıyor”
Kongre üyeleri mektupta Erdoğan’ın ve hükümetinin terör örgütü ilan edilen Hamas’a destek olduğunu kaydetti, hükümetin onlarca Hamas üyesine Türk vatandaşlığı ve pasaportu verdiğine yönelik haberler olduğunu belirtti. Türk devletinin Ortadoğu’da etnik azınlıkları hedef alarak bölgede istikrarı tehdit ettiği belirtilen mektupta özellikle Batı Kürdistan (Rojava) ve Güney Kürdistan’da başta Ezidiler olmak üzere Kürtlerin hedef alındığı belirtildi. Mektupta Erdoğan’ın eylemlerinin Birleşmiş Milletlerin (BM) Libya için kabul ettiği silah ambargosuyla da ters düştüğü ve Dağlık Karabağ’daki çatışmaları tetiklediği belirtildi.
“S-400’lerin satın alınması ABD ve NATO için tehdit”
Türk devletinini Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın almasının ABD ve NATO’nun güvenlik çıkarlarını “ciddi biçimde tehdit ettiği” belirtilen mektupta bu durumun Türk devletinin F-35 ortaklığından çıkartılmasıyla sonuçlandığı hatırlatıldı. Kongre’nin yönetimin Erdoğan’ı yön değiştirmesi ve S-400 yerine PATRIOT füze sistemi satın alması için ikna etme çabalarına destek verdiği belirtilen mektupta “Ancak Erdoğan bunu yapmayı reddettiği için Kongre, basın açıklamalarıyla ve Türkiye’nin S-400 satın almasını CAATSA kapsamına giren önemli bir işlem olarak tanımlayan 4695 sayılı partilerüstü tasarıyı ve Ulusal Savunma Yetki Yasası’nın benzer maddesini Temsilciler Meclisi’nde neredeyse oy birliğiyle geçirerek Türkiye’ye tepki gösterdi” denildi. Ancak aylar süren gecikme ve iki partiden Kongre üyelerinin çabasına rağmen yönetimin yasaları uygulamakta çok geç kaldığı belirtildi.
Senato ve Temsilciler Meclisi Dış ilişkiler komisyonlarından tepki
ABD Senatosu Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Jim Risch de yayımladığı açıklamayla Türk devletinin, S-400 hava savunma sistemini test ettiği iddiasına tepki gösterdi. Risch açıklamasında, NATO müttefiki bir ülke olarak Türkiye’nin, Rus S-400 sistemini test etmesinin kabul edilemez bir davranış olduğunu ifade etti.
Risch, Erdoğan’ın Rusya ile ilişkileri geliştirme peşinde olduğunu bunun da Ortadoğu ve Kafkaslar’ın güvenliği için tehlike arz ettiğini söyledi. Risch “Bu çıkarlar Türkiye’nin uzun yıllardır müttefiki olduğu NATO’yla ters düşmekte ve bölgede istikrarsızlığı arttırmaktadır” ifadelerini kullandı. Senato Dışilişkiler Komisyonu Başkanı, ABD yasalarına göre Türk devletine yaptırım uygulanması gerektiğini dile getirdi.
Temslciler Meclisi Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Michael T. McCaul ve komisyon üyesi Eliot L. Engel de konuya ilişkin bir açıklama yayımladılar.
Açıklamada, Türkiye ve ABD’nin NATO üyesi ülkeler oldukları hatırlatılırken Türk devletinin S-400 füze sistemlerini test ettiği haberinin doğru olması halinde bunun Türkiye, NATO ve ABD ilişkilerini baltalayan bir girişim olacağı ifade edildi. McCaul ve Engel de açıklamalarında mevcut yasalar kapsamında ABD’nin, Türk devletine yaptırım uygulamak zorunda olduğunu ifade ettiler. Açıklamada “Türkiye’ye NATO anlaşmasına ve müttefiklerine karşı sorumluluklarına bağlı kalması ve S-400 sistemlerini devre dışı bırakmaya başlaması uyarısında bulunuyoruz” denildi.
