Irak merkezi yönetimi ile Güney Kürdistan’daki (Başûr) Kürdistan Bölge Yönetiminin, Şengal’in statüsü ve Ezdilerin kentlerine geri dönüşünü esas alan anlaşmaya vardıklarını duyurdu. Merkezi yönetim, Şengal’deki silahlı grupların hakimiyetine son verilip, kentin yeniden inşa edileceği ve mağdurların evlerine döneceğini belirtirken Kürdistan yönetimi ise Şengal anlaşmasının Irak anayasasının 140’ıncı maddesinin uygulanmasının startı olduğu açıklamasında bulundu.
Dün Bağdat'ta Irak Başbakanı Mustafa Kazimi’nin başkanlığında yapılan toplantıya Kürdistan Bölgesi İçişleri Bakanı Reber Ahmed, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri'nin Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis ve Şengal’deki Ezidi temsilciler katılmıştı.
İçişleri Bakanı Rebvar Ahmed, daha önce yaptığı açıklamada, Şengal’deki durumu normalleştirmek için anlaşma imzalamak amacıyla Bağdat'a gideceğini duyurmuştu.
Anlaşmaya dair ilk açıklama Irak Başbakanı Mustafa Kazimi’nin Sözcüsü Ahmed Molla Talal’dan geldi. Şengal konusunda Kürdistan Bölge Hükümeti ile Irak Hükümeti arasında tarihi bir anlaşma imzalandığını belirten Talal, “Başkalarının başarılı olmadığı konuyu, bu hükümet karşılıklı güveni geliştirerek, iyi niyetini takdim ederek ve sağlam bir siyasi iradeye dayalı olarak Şengal'in güvenliği ve istikrarını sağlayarak, kentin yeniden yapılanması ve halkın evlerine geri dönmesi konusunu başard” dedi.
Anlaşma çerçevesinde, Şengal’deki silahlı grupların hakimiyetine son verilip, kentin yeniden inşa edileceği ve mağdurların evlerine döneceğini kaydeden Talal şunları söyledi:
“Başbakan Mustafa Kazimi bugün, Kürdistan Bölgesi Hükümet ile koordineli olarak, Şengal'deki federal hükümetin otoritesini anayasaya uygun olarak, idari ve güvenlik düzeyinde güçlendiren, davetsiz misafir grupların hakimiyetini sona erdiren, kentin tam anlamıyla yeniden inşasının ve mağdurların geri dönüşünün önünü açan tarihi bir anlaşmaya sponsor oldu.”
Mesud Barzani: Ezdiler evlerine dönebilecek
Anlaşmaya dair bir açıklama yayımlayan Kürt lider Mesud Barzani de, Kürdistan Bölgesi Hükümeti ile Irak Hükümeti arasında Şengal’deki durumun normalleşmesine yönelik imzalanan anlaşmanın olumlu olduğunu vurgulayarak her iki hükümete teşekkür etti.
Anlaşmanın, Şengal bölgesindeki halkın yaşamının normalleşmesini sağlayacağını ifade eden Kürdistan Bölge Yönetimi eski Başkanı Mesud Barzani, Ezdi Kürtlerin anlaşmayla birlikte acılarının hafifleyeceğini söyledi.
Ezdilerin DAİŞ’in saldırıları neticesinde yaşadıkları sıkıntıların ardından kendi evlerine dönebileceğini ifade eden Mesud Barzani, bu anlaşmanın Erbil ile Bağdat arasındaki tüm sorunların çözümü için bir başlangıç olmasını ümit ettiğini vurguladı.
Başbakan Mesrur Barzani: Şengal anlaşması 140’ıncı maddenin startı
Anlaşma haberlerinin basın kuruluşlarınca servis edilmesi ardından bir açıklama da Kürdistan Bölie Hükümeti Başbakanı Mesrur Barzani’den geldi. Mesrur Barzani konuya dair yaptığı açıklamada, Erbil ile Bağdat arasında varılan Şengal anlaşmasının Irak anayasasının 140’ıncı maddesinin uygulanmasının startı olduğunu söyledi.
Anlaşmanın iki hükümet arasında aylardır süren ciddi müzakereler sonucunda imzalandığını kaydeden Başbakan, anlaşmanın terör örgütü DAİŞ’ten dolayı büyük acılar çeken Şengal halkının evlerine dönüşüne yardım edeceğini belirtti.
“Taraflar güvenliğin sağlanması, idari yapı ve hizmetleri ortak yönetecek”
Şengal’deki durumun normale dönmesinin, bölge halkının kendi kaderini tayin etmesinde önemli bir rolü olacağını vurgulayan Başbakan Mesrur Barzani, “Taraflar, Şengal’in güvenliğinin sağlanması, idari yapı ve hizmetlerin sunulması konularının ortak yönetilmesi konusunda anlaştı. Bu anlaşma Irak anayasasının 140’ıncı maddesinin uygulanmasının başlangıcıdır” dedi.
Anlaşmanın ardından Irak Başbakanı Mustafa Kazimi ile görüştüğünü ve önemli anlaşmadan ötürü her iki taraftan emeği geçenlere teşekkür ettiğini bildiren Mesrur Barzani, “Bu, Kürdistan Bölgesi Hükümeti ve Irak Federal Hükümeti arasında koordinasyon olması durumunda ortak çıkarlar temelinde daha çok kazanım elde edebileceklerinin belgesidir” ifadelerini kullandı.
Terör örgütü DAİŞ’in Şengal’de yol açtığı acı ve yıkımın ortadan kaldırılması ve kentin yeniden inşası için uluslararası toplumdan gelecek her türlü çabaya açık olduklarını söyleyen Başbakan Mesrur Barzani, anlaşmaya varılmasındaki emeğinden ötürü Birleşmiş Milletler’in (BM) Irak Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert’e de teşekkür etti.
Kazımi: Topraklarımızdan Türkiye ve İran'a karşı saldırıya izin vermeyiz
Irak Başbakanı Mustafa Kazimi ise anlaşmaya dair yaptığı açıklamada farklı değerlendirmelerde bulundu. Şengal’de güvenliği sağlanması yetkisinin merkezi yönetimde olduğunu savunan Kazımi, Şengal’in yerel ve dışarıdan gelen silahlı gruplardan temizlenmesi gerektiğini ifade ederek, “Topraklarımızın komşu Türkiye'ye veya komşu İran'a karşı silahlı gruplarca saldırı amaçlı kullanılmasına izin vermeyiz” dedi.
Kazımi’nin ofisi tarafından yapılan açıklamada, toplantıda anlaşmanın idari ve güvenlik dosyalarının tamamlanmasına vurgu yapılarak, bunun göçzedelerin dönüş sürecini hızlandırıp kolaylaştıracağı ifade edildi.
Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
"İki hükümet arasında gerçekleşen anlaşma kardeşlik anlayışı bağlamında ve federal devlet çerçevesinde imzalandı. Anlaşma yerel ve uluslararası düzeyde iyi bir etkiye sahip olacak ve Irak'ın tüm farklı bölgelerinin sorunlarının çözümünde bir başlangıç noktası olacak. Yasalar güçlü bir sosyal devletin kurulmasına öncülük edecek. Şengal’de istikrarın sağlanmasındaki gecikmenin sebebi terör örgütü DAİŞ idi. Bugün bile Şengal’de hizmet eksikliği var."
Açıklamada, Kazimi’nin toplantıda devlet kurumlarının akıbetleri halen bilinmeyen Ezdileri aramak için her türlü çabayı göstereceğine söz verdiği belirtildi.
Açıklamada ayrıca toplantıda, anlaşmanın başarılı olması için federal hükümetin, Kürdistan Bölgesi Hükümeti ile koordineli bir şekilde bütün yükümlülüklerini yerine getireceği ve Şengal halkının yardımıyla da anlaşmanın başarılı olacağı vurgusu yapıldığı ifade edildi.
Açıklamada, yapılan anlaşmanın idari, güvenlik ve genel hizmetleri kapsadığı, anlaşmanın bölge halkının talepleri dikkate alınarak Kürdistan Bölgesi Hükümeti, federal hükümet ve Ninova Valisi tarafından koordineli bir şekilde uygulanacağı kaydedildi.
Mesud Barzani ile Kazımi telefonda görüştü
Öte yandan anlaşma ardından Kürt lider Mesud Barzani ve Irak Başbakanı Mustafa Kazımi’nin bir telefon görüşmesi gerçekleştirdikleri bildirildi.
Barzani ve Kazımi’nin görüşmede Şengal’deki durumun normale dönmesi için Erbil ile Bağdat arasında imzalanan anlaşmadan duydukları memnuniyeti ifade ettikleri belirtildi.
ABD ve BM’den anlaşmaya destek mesajları
Erbil ile Bağdat arasında Şengal ile ilgili varılan anlaşmayla ilgili ABD ve BM’den de destek mesajları geldi.
ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği’nden anlaşmaya dair yapılan açıklamada, anlaşmadan ötürü Erbil ile Bağdat hükümetleri kutlanırken, ABD’nin Irak ve Kürdistan Bölgesi halkının istikrarı için anlaşmayı desteklediği belirtildi.
BM’nin Irak Temsilciliği (UNAMI) ise yaptığı açıklamada Erbil ile Bağdat arasında Şengal konusunda varılan anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını açıkladı.
BM Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert tarafından yapılan açıklamada, Erbil ile Bağdat hükümetlerinin Şengal konusunda anlaşmaya varması memnuniyetle karşılanırken, bunun doğru yöne doğru başlangıcın önemli adımı olduğu belirtildi.
Anlaşmanın daha iyi bir geleceğin önünü açmasını umduğunu kaydeden Plasschaert, “Şengal büyük acılara ve korkunç katliamlara şahitlik etti. DAİŞ, 2014’te Ezdilere karşı en acımasız suçları işledi. DAİŞ’in askeri hezimete uğramasının ardından ortak iradenin olmaması, genel hizmetlerin sunulmaması ve güvenlik düzenlemeleriyle ilgili ihtilaflar sebebiyle sığınmacılar yaptırımlarla karşı karşıya kalmıştı” ifadelerini kullandı.
Erbil ile Bağdat hükümetleri arasındaki anlaşmanın Şengal halkının yararına yeni bir sürecin başlangıcı olmasını ümit ettiğini kaydeden Plasschaert, sürecin sığınmacıların evlerine dönüşüne yardım etmesi, yeniden inşa ve genel hizmetlerin yapılmasına vesile olmasını ümit ettiğini söyledi.
