آواتودی*
همه شواهد و شرایط در منطقه خاورمیانه (تا ساعات شامگاهی روز دوشنبه 25 شهریور/ 16 سپتامبر- که این گزارش نگارش میشود) گواه آن است که احتمال آغاز جنگ با ایران تشدید شده است (همانگونه که آواتودی در گزارشهای روزهای شنبه و یکشنبه 23 و 24 شهریور ارزیابی کرده بود)؛ احتمال درگرفتن جنگ علیه ایران قویتر از هر زمان دیگر در تمامی سالهای گذشته است.
تنها عاملی که تا حال مانع از آغاز جنگ علیه ایران و بمباران نقاط حساس آن شده است، شخص دونالد ترامپ است که جنگ، براستی آخرین خواسته او بود؛ او تنها هفته گذشته جان بولتون را که به گفته بسیاری در خود آمریکا، فردی «جنگطلب» بود از مقام مشاور امنیت ملی اخراج کرد تا بهویژه به دیپلماسی در برابر ایران، بخت موفقیت بدهد.
آقای ترامپ در طول ماهها و بهویژه هفتهها و روزهای گذشته، خواستهی مشتاقانه خود برای دیدار با حسن روحانی رییس جمهوری ایران را برای «کمک سریع به اقتصاد ایران» و «کمک به شکوفایی کشور ایران بخاطر مردم لایق و شایسته این کشور» تکرار کرده و امید داشت که این ملاقات در آینده نزدیک انجام شود.
هفته گذشته حتی از تاریخ 23 سپتامبر/ اول مهر، به عنوان روزی که ممکن است ملاقات سه جانبه مشترک میان امانوئل مکرون رییس جمهوری فرانسه با حسن روحانی در سازمان ملل انجام شود و پرزیدنت ترامپ نیز به آن بپیوندد، مطرح شد؛ در گزارشها آمده بود که دستیاران آقای ترامپ این تاریخ را برای این احتمال به طور جدی بررسی کرده و در حال تدارک عملی کردن آن بودند.
یک «مقام آمریکایی» بامداد دوشنبه به شبکه ایبیسی گفته است که ایران از خاک خود 12 موشک به سوی پالایشگاههای عربستان شلیک کرده و همزمان پهپادهای انفجاری زیادی (تا 20 پهپاد) را به آسمان عربستان در آن بامداد خطرناک شنبه 23 شهریور/ 14 سپتامبر فرستاد و عامل انفجارها و حریق خانمانسوز در بزرگترین پالایشگاههای عربستان شد.
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا یکشنبه 24 شهریور/ 15 سپتامبر ایران را مقصر حمله به سعودی و «صد حمله دیگر» به خاک عربستان دانست اما به صراحت چنین جزییاتی را که آن «مقام آمریکایی» به ایبیسی گفته، بیان نکرده بود.
آقای ترامپ با شکیبایی زیادی هنوز صریحا نام ایران را به عنوان عامل این رویداد مخرب ذکر نکرده ولی تاکید کرده که آماده اقدام نظامی هست و این امر بستگی به خود عربستان دارد که بگوید که عامل حمله را چه کسی میداند.
آقای ترامپ به درستی میداند که چند بمباران علیه تاسیسات مختلف ایران، تنها آغاز یک بحران وسیع است. این آخرین خواسته او است بهویژه آنکه با موجی از مخالفتها در کشور خود نیز روبرو خواهد بود که بخاطر عربستان، وضع جهان و شرایط اقتصادی خود آمریکا وخیم نشود.
وبسایت یاهو در آمریکا دوشنبه نوشته است: بزرگ ترین اشتباهی که دونالد ترامپ می تواند انجام دهد، آغاز یک جنگ با ایران است.
سناتور برنی سندرز یکی از نامزدهای حزب دموکرات برای انتخابات ریاست جمهوری 2020 تاکید کرده که کنگره نخواهد گذاشت آقای ترامپ به خاطر عربستان، جنگ با ایران را آغاز کند.
یک خوش شانسی کوچک ایران در این است که به زودی (دوم اکتبر/ 10 مهر) اولین سالروز مثله کردن جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول است؛ نام عربستان در قضایای مختلفی مانند سلاخی کردن خاشقجی و کشتار مردم یمن، به نیکی برده نمیشود و همپیمانی حکومت ریاض با آمریکا، چنان مورد حمایت اکثریت آمریکاییها نیست.
فعلا تنها دونالد ترامپ است که در برابر همه عوامل جنگطلب در رژیم ایران و دیگر کشورهای منطقه خاورمیانه یا در داخل آمریکا، عامل قوی بازدارنده جنگ است؛ حملهای که آغاز آن، به هر شکل ممکن، بنا به ارزیابی بسیاری در منطقه، ممکن است به سرعت به جنگ میان اسرائیل و ایران مبدل شود.