Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi’nin, ABD’nin İran İslam Cumhuriyeti’ne yönelik yaptırımlarından dolayı Irak’ta yuvalanan İran rejimi destekli oluşumlara karşı harekete geçebileceği bekleniyor.
Abdulmehdi liderliğindeki Bağdat yönetimi, ABD’nin baskılarının ardından daha önce ABD ile İran rejimi arasındaki başlayan gerginlik ardından ABD’nin yaptırım uygulamaya başladığı Irak’taki İran rejimi ile yasa dışı ilişkileri olan kişi ve oluşumlara karşı yasal kısıtlamalar getirmişti.
ABD Hazine Bakanlığı Terör ve Mali İstihbarat Müsteşarı Sigal Mandelker, insan hakları ihlallerinde bulundukları ve yolsuzluklara bulaştıkları gerekçesiyle İran rejimi destekli Haşdi Şabi’ye bağlı Babilon Hiristiyan milislerden oluşan 50. Liva Komutanı Rayan Keldani, 30. Liva Komutanı Ebu Caferi Şebiki olarak tanınan Vahd Qado, Ninova’nın (Musul) eski Valisi Nofel Aqub ve Selahadin Vilayeti eski Valisi Ebu Mazn olarak da bilinen Ahmed Ciburi’nin ABD’nin yaptırım uygulanan kişiler listesine dahil edildiğini açıklamıştı.
Irak Başbakanı Abdulmehdi’nin, İran rejimi ile ilişkisi apaçık ortada olan Haşdi Şabi kontrolündeki Sünnilerin yaşadığı yerleşim birimlerindeki güvenlik kontrollerinin Haşdi Şabi’den alınması yönünde talimat verdiği bildirildi.
Talimatta, birçok insan hakkı ihlalini gerçekleştirdiği kamuoyuna yansıyan Ebu Caferi Şebeki’ye bağlı milislerin biran önce Hıristiyan, Şebek ve Sünnilerin yoğun yaşadığı Ninova Ovası’ndaki yerleşim birimlerini terk etmesi istendi.
“Haşdi Şabi dönüşleri engelliyor”
Şebek silahlı güçleri, Ninova Ovası’ndaki yerleşim birimlerinin DAİŞ’ten temizlenmesi ardından Haşdi Şabi milis gruplarının Sünni Arapların ev ve topraklarına dönüşünü engellediklerini belirtmiş, ancak Ebu Caferi Şebeki ve Rayan Keldani’yi destekleyen Hıristiyan ve Şebekler ise bölgede Irak polis güçlerine ihtiyaçlarının olmadığını, Hıristiyan ve Şebeklerden oluşan milis güçlerinin bu bölgelerin korumasını üstlenebileceklerini belirtiyor.
Buna karşın halkın büyük bir kesimi de Hıristiyan ve Şebek güçleri olarak gösterilen milis grup mensuplarının çoğunluğunun, Haşdi Şabi içindeki ve İran rejimi ile bağlantılı Asaib Ehli Hak ve Seraya Horasani gibi oluşumların milisleri olduğunu belirtiyor.
Hiçbir gruba taraf olmayan kesimler, Şebek ve Hıristiyanlardan oluştuğu ileri sürülen bu grupların İran rejimi Devrim Muhafızları’na (pasdaran) hizmet ettiğini ve pasdaranların bu grupların içerisine Şii olan birçok adamını yerleştirdiğini bunun halk tarafından tepkiyle karşılandığını ifade ediyorlar.
Keldani Kilisesi Kardinali: Abdulmehdi’nin çabasını destekliyoruz
Keldani Kilisesi ise bölgede hiçbir silahlı grubu kabul etmediklerini açıkladı. Irak ve Dünya Keldani Katolik Kilisesi Kardinali Dr. Louis Raphael Sako, Keldani Kilisesi’nin Irak Başbakanı’nın Haşdi Şabi’nin kısıtlanması ve silahların sadece devletin elinde toplanması çabasını olumlu karşıladıklarını ve desteklediğini belirtti.
Bu çabanın sonuç vermesiyle devlet kurumlarının güçleneceğini ve Iraklılık ulusal bağının güçleneceğini dile getiren Sako, “Keldani Kilisesi, Hıristiyanlık adı altında oluşturulacak her silahlı grubun karşısındadır” dedi.
Louis Raphael Sako, Hıristiyanlara çağrıda bulunarak, Irak ordusu ve federal polis güçleri ile Kürdistan Bölge Yönetimi Peşmerge güçleri ile iletişime geçmeleri ve bu resmi ve meşru güçlerle işbirliğine gitmelerini istedi.
Merkez Bankası’ndan 4 isimle ilgili talimat
Öte yandan Irak Merkez Bankası’nın ABD’nin yaptırım listesine dahil ettiği 4 isme ait hesapların dondurulması ve bu kişilerle ilgili herhangi bir ekonomik işlem yapılmaması amacıyla devlet ve özel bankalara talimat verdiği aktarıldı. Merkez Bankası’nın talimatında bu kişilerle ilgili işlem yapan bankaların cezalandırılacağı da söylendiği belirtildi.
ABD’den Bağdat’a uyarı
Bağdat hükümetine yakın kaynaklar, Başbakan Adil Abdulmehdi’nin bu talimatının Washington’ın baskılarının ardından geldiğini söylüyor.
Kaynaklar, Beyaz Saray’ın Abdulmehdi’ye Irak hükümeti içerisinde de İran bağlantılı kişilerin olduğunu tespit ettiklerini, bunlarla ilgili şikayetini aktardığını ve gereğini yapmaması durumunda hükümet içindeki bu kişilerin de ABD tarafından cezalandırılabileceği, hatta Irak’ın da yaptırımlara maruz kalabileceği uyarısında bulunduğunu belirtiyor.
Bağdat yönetiminin zor bir durumla karşı karşıya kaldığını vurgulayan kaynaklar, Irak’ın bölgedeki siyasi sorunlar sarmalında en zayıf halka olduğunu, devlet kurumları ve özellikle güvenlik birimleri içerisinde İran yanlısı kişilerin komunlandığını bunlara karşın ABD’nin bu taleplerini yerine getirmesinin Irak’ı zor bir sürece sürükleyebileceğini ifade ediyor.
Öte yandan Irak’ın siyasi çevresi ve askeri teşkilatında büyük bir etkisi olan Haşdi Şabi’nin, Başbakan Abdulmehdi’nin bu çabalarını sekteye uğratmak için girişimlere başlayabileceğini dile getiren kaynaklar, Irak’taki İran rejimi ile bağlantılı kişilerin ABD’nin İran rejimine karşı uyguladığı ekonomik yaptırımlardan dolayı büyük bir kriz içine girmiş İran ekonomisini ayakta tutmak için Irak’taki paralarını İran’a taşımalarını buna örnek olarak veriyor.
