Doğu Kürdistan’ın İlam şehrine bağlı Zagros dağları ormanlar 8 gündür yanıyor ve İran rejimi bu yangınları sündürmek için hiçbir girişimde bulunmuyor. 8 gündür devam eden orman yangınından dolayı 10 binlerce dönümlük orman ve ekin alanı yandı, bu yangın alanlarındaki canlılar yok oldu. Siyasi gözlemciler, bu yangınların İran rejimi tarafından bilerek çıkarıldığını belirtiyor.
8 gündür devam eden yangından dolayı 15 binden fazla palamut ağacı, 5 binden fazla meneviş ağacı, binden fazla akça ağaç ve binden fazla da alıç ağacının yandığı tahmin edilirken, dünyada nadir bulunan ve Kürdistan’ın bu bölgesinde varlığını sürdüren bir çok örümcek ayaklı yılanın da bu yangınlardan dolayı öldüğü belirtildi.
İlamlı hayvanseverler, yangının devam ettiği alanların hem insan hem de hayvanların gıda ihtiyaçlarının karşılanması açısından son derece verimli alanlar olduğunu, yangınların bölge için büyük bir felaket anlamına geldiğini belirtiyorlar.
İran rejimi müesseseleri yalan söylüyor
Doğu Kürdistan ve İran’da faaliyet yürüten Doğal Kaynaklar Örgütü, yangının başlamasından bu yana geçen 8 günlük süreç içerisinde yangınların söndürülmesi için defalarca çağrıda bulunduklarını, bölge insanının kendi imkanları ile yangınla mücadele etmeye çalıştığını, İran rejiminin bu yangına müdahale etmemesinin bu yangını kasten çıkardığını gösterdiğini açıkladı.
Halkın, bu alanlarda bulunan itfaiye ve diğer yangın söndürme hizmeti sunması gereken yangını söndürmek için hiçbir girişimde bulunmayan birimlerin binaları önünde toplandığı ve felakete yol açan bu yangını sürdürmeyeceklerse bu birimlerin burada ne işleri olduğu şeklinde tepki gösterdiği aktarıldı.
Bölgedeki itfaiye ve afetlerde kurtarma faaliyetleri yürütmesi gereken diğer resmi birimlerde çalışanların çoğu, İran rejimi Devrim Muhafızları’na (pasdaran) bağlı Besic güçleri mensubu veya Kürt hareketlerine karşı İran rejimi ile işbirliği yürütürken çatışmalarda ölen kimselerin aile fertleri. İran rejimi bu birimlere gereğinden fazla bütçe aktarmasına rağmen bu birimler, Kürdistan halkının yüz yüze kaldığı doğal ve diğer afetlerde hiçbir kurtarma çalışmasında bulunmuyor, sadece rejim güçlerinin imdadına yetişiyorlar.
“İran rejimi bu yangınları çıkarıyor”
Rojhelatlı siyasi gözlemciler, Kürdistan’ın yanıp kül olmasının rejimin umurunda olmadığını çünkü İslam Cumhuriyeti’nin hiçbir zaman Kürdistan’dan bir beklentisinin olmadığını, olamayacağını zira; İran rejiminin Batı Kürdistan’da çatışma, gerginlik, korku ve endişenin var olması için sürekli bir planlamaya sahip olduğunu söyledi.
İran rejiminin İran’ın parçalamak isteyen Kürdistani hareketlerin barındığı gerekçesiyle Zagros dağlarındaki bu yangınları bilerek çıkardığını ve dolayısıyla yangınları sündürmek gibi bir derdinin olmadığını ifade eden gözlemciler, bilerek çıkarılan bu yangında Zagros ormanlarının 6’da 1’lik kısmının yandığını belirtiyor.
Devasa bir yaşam kaynağı alanı olan Zagros’ta su kaynakları da kuruyor
İran ormanlarının yüzde 40’ını oluşturan Zagros ormanları, İran’ın 11 eyaletini içine alan 7 milyon hektarlık bir bölge. Yüzde 70’i meyve ve diğer insanın gıda ihtiyacını karşılayan ürünlere ait ağaçlardan oluşan bu büyük orman alanında 2007 yılından bu yana 1 milyon hektarlık alandaki ağaçlar ya bakımsızlıktan kurudu veya yangınlardan dolayı kül oldu.
İran’ın tatlı su ihtiyacının yüzde 40’lık bölümünün de karşılandığı Zagros ormanları alanı, su kaynaklarının kuruması gibi büyük bir tehlike ile karşı karşıya. Çevreci aktivistler, Zagros ormanlarında çıkan yangınlar ve bakımsızlığın bu alanlardaki su kaynaklarını da azalttığını belirtiyor.
İran’ın diğer bölgelerinde de durum farklı değil
Kohgiluyeh Eyaleti Doğal Kaynaklar Örgütü Kohgiluyeh Eyaleti birimi yöneticilerinden Xulam Hüseyin Hikmetyan, 2019 başlarından bugüne kadar bu eyalette 280 dönümlük ormanın yandığını belirtirken eyaletin Kriz Masası Yöneticisi Wahid Mihemedi ise rejimin orman alanları için gerekli koruma faaliyetlerini gerçekleştirmediğini söyledi.
Kohgiluyeh Eyaleti’nin Bwir Ahmed bölgesini de içine alan Zagros’taki orman alanının 873 bin 600 hektarlık dev bir alan olduğunu, bu orman alanında yetişen palamutların dünyanın en iye palamutlarından olduğunu, ancak Zagros’taki orman yangınlarının doğal sonucu olarak bu ağaçların sayısında da gün geçtikçe azalma gerçekleştiğini belirtti. Ahmed, 3 yıl önce bu ormanlarda 75 yangın olayı yaşandığını bu yangınlarda da 950 hektarlık orman alanının kül olduğunu söyledi.
Kirmaşan: Doğu Kürdistan’ın en büyük kentlerinden biri olan Kirmaşan’ı da içine alan Zagros ormanlarının Kirmaşan alanında 719 bin hektarlık orman alanı bulunuyor. Son 4 ayda bu alanda 11 yangın olayı yaşandı ve bu yangınlarda 30 hektarlık orman alanı yandı.
Huzistan: Bu bölgede son 4 ayda yüze yakın orman yangını vakası yaşandı ve bu yangın vakalarında bir 100 hektarlık orman alanını yandı.
İlam: Zagros ormanlarının, yüzde 90 palamut ve meneviş ağacı olan 642 bin hektarlık alanına sahip İlam’da yukarda bahsini ettiğimiz 8 günlük yangın devam etmekte.
Merivan: Doğu Kürdistan’ın bu kentinde 2017’den bu yana 110 orman yangını çıktı. 374’ü orman alanı olmak üzere toplamda 700 hektarlık orman ve ekin alanı kül oldu. Bu yangınlardan birinde Kürt çevreci ve insan hakları aktivisti Şerif Bacwer, yangın sündürme çalışmaları sırasında hayatını kaybetmişti.
İran rejimi resmi verilerine göre de Zagros ormanlarında çıkan yangınların çoğu, kundaklama sonucu meydana gelmekte. Bölgedeki bir çok sivil yerleşimci, bu yangınların pasdaranlar tarafından çıkarıldığına şahit olduklarını belirtiyor ve rejime bağlı itfaiye ve diğer afet kurtarma birimlerinin bu yangınlara herhangi bir müdahalede bulunmamalarının bunun açık seçik göstergesi olduğun aktarıyor.
Yangınların yol açtığı ekonomik kayıp
Zagros ormanlarında yaşanan yangınlar büyük bir ekonomik kaybı da beraberinde getiriyor. Aktivistler ve siyasi gözlemciler, bu yangınlardan doğan ekonomik kaybın İran rejimini çok etkilemediğini ancak bölgeyi ve bölgede yaşayan vatandaşları etkilediğini belirtiyor.
İran Orman Koruma Kurumu Yetkilisi Qasm Sebz, rejime yakın Mehr haber ajansına yaptığı açıklamada her bir hektar orman alanının yanmasının 56 milyon tümen, her bir hektarlık ekin alanının yanmasının zararının ise 17 milyon tümen olduğun açıkladı.
Bu hesaplama bazında Kohgiluyeh ve Bwir Ahmed’de son 4 ayda yaşanan yangınlarda 10 milyar 220 milyon tümen, Kirmaşan da ise bu zararın 1 milyar 280 milyon olduğu sonucu çıkıyor.
