آواتودی*
حسن روحانی رییس جمهوری نظام ایران چهارشنبه 3 مهر/ 25 سپتامبر در سخنرانی در هفتاد و چهارمین اجلاسیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در کنار تکرار برخی مواضع شناخته شده و آشنا در مورد فلسطین، اسرائیل، سوریه، یمن و لزوم صلح در جزیرهالعرب و خلیج فارس و وضع افغانستان، و مغلطهگوییهای تکراری در خصوص توان آمریکا و حضور نظامیان آمریکایی در منطقه، اظهاراتی نیز بر زبان آورد که ممکن است نشان از نوعی «نرمش قهرمانانه» جدید رژیم ایران در برابر فشارهای شدید آمریکا به جمهوری اسلامی ایران باشد.
حسن روحانی خطاب به آمریکا گفت «اگر نسبت به اسم برجام (توافق هستهای ایران با قدرتهای هستهای در تیر 1394/ ژوئن 2015) حساسیت دارید، به رسم آن بازگردید و به چارچوب قطعنامه 2231 شورای امنیت، متعهد باشید؛ تحریمها را متوقف کنید تا راه گفتوگو باز شود».
وی در ادامهی خطاب خود به دونالد ترامپ گفت «اگر به حداقلها قانع هستید، ما هم به حداقلها بسنده میکنیم؛ برجام حداقل بود؛ چه برای شما و چه برای ما؛ اگر بیشتر میخوهید، باید بیشتر بپردازید؛ اگر بر سر حرف خود هستید که فقط یک خواسته از ایران دارید و آن، عدم ساخت و بهرهگیری از سلاح هستهای است، این امر با نظارت آژانس و بالاتر از آن، با فتوای رهبری ایران، حاصل است؛ ففط کافی است به جای نمایش مذاکره، به واقعیت مذاکره بازگردید».
حسن روحانی خطاب به آقای ترامپ که ظاهرا تمایل به دیدار زودتر با مقامات ایران دارد، گفت «عکس یادگاری آخرین ایستگاه مذاکره است، نه اولین ایستگاه آن».
روحانی که روزهای سهشنبه و چهارشنبه دیدارهای متعددی با رهبران آلمان، بریتانیا، فرانسه، ژاپن، سوییس و چند کشور دیگر در نیویورک داشت، پیش از سخنرانی در مجمع عمومی نیز تاکید کرد که دیدار میان او و دونالد ترامپ باید بر اساس یک برنامهریزی اساسی باشد و نه اتفاقی، زیرا از این راه چیزی عاید کسی نخواهد شد.
امانوئل ماکرون رییس جمهوری فرانسه بیشترین تلاش را در چند روز اخیر انجام داده و بارها نیز به حسن روحانی گفته است که از فرصت باقیمانده حضور خود در نیویورک برای نرمش در برابر آمریکا استفاده کند زیرا از دست رفتن این فرصت تاسفبار خواهد بود. روحانی بامداد جمعه نیویورک را به سوی تهران ترک میکند.
در همین حال، حسن روحانی جزییات زیادی در مورد «ابتکار صلح هرمز» یا تشکیل «ائتلاف امید» را ارائه نکرد ولی گفت جواد ظریف وزیر خارجهاش این جزییات را اعلام خواهد کرد.
دو دیپلمات سعودی در هنگام سخنرانی حسن روحانی، شنونده اظهارات او بودند.
عادل الجبیر وزیر مشاور سعودی سهشنبه در نیویورک گفته بود که عربستان بعد از تکمیل تحقیقات در مورد حملات روز 23 شهریور/ 14 سپتامبر به تاسیسات نفتی سعودی، در مورد نحوه واکنش به آن، تصمیم خواهد گرفت.
اما حسن روحانی در سخنرانی خود در سازمان ملل خطاب به سعودی و سایر همسایگان عرب گفت، همسایگی ما از توسل به بیگانگان بیشتر اهمیت دارد.