İngiliz haber ajansı Reuters, ABD Dışişleri Bakanı Pompeo’nun, geçtiğimiz hafta Irak’a düzenlediği sürpriz ziyarette, Bağdat yönetimini sert bir dille uyararak, İran’a yakın olan milis gruplarını kontrol etmesini istediğini, bu gerçekleşmezse, bu gruplara karşı, Bağdat’a haber vermeden güç kullanacağını açıkça söylediği haberini geçti.
Reuters'a konuşan Iraklı üst düzey askeri kaynağa göre Mike Pompeo Irak yönetimine Irak içinde gücünü arttıran ve artık güvenlik mekanizmasının da bir parçası olan milisleri denetim altında tutmasını istedi. Pompeo aksi takdirde Amerika’nın buna güç kullanarak karşılık vereceğinin mesajını iletti.
Washington ve Tahran arasında gerilimin arttığı bir dönemde Irak son yıllarda bölgedeki nüfuzu artan komşu İran ve Amerika arasında sıkışmış durumda.
Pompeo’nun ziyaretiyle ilgili bilgi sahibi olan Iraklı üst düzey askeri bir kaynak, “Amerikalıların mesajı netti. Irak’ın ABD çıkarlarını tehdit eden bu grupları durduracağına dair güvence istediler” dedi.
Iraklı üst düzey askeri kaynak, “Amerika’ya Irak topraklarında bir saldırı olması halinde Bağdat ile koordine etmeden kendilerini savunmak üzere harekete geçeceklerini söylediler” dedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Pompeo’nun Bağdat’ta yaptığı görüşmelerle ilgili ayrıntı vermeyi reddetti. Pompeo Bağdat ziyaretinin ardından “Ülkelerine kimsenin müdahale etmesini özellikle de Irak içinde başka bir ülkeye saldırarak böyle bir müdahalenin olmasını istemiyoruz” demişti.
Reuters’a konuşan ikinci bir Iraklı güvenlik kaynağı da, “Amerikalıların dinlediği görüşmeler bazı milis gruplarının Amerikalıların provokasyon olarak nitelediği şüpheli pozisyonlar aldıklarını gösteriyordu” dedi.
Sözkonusu kaynak, Iraklılara bu gruplardan gelebilecek herhangi bir tehdide Amerikalılar tarafından güç kullanarak yanıt verileceği mesajının iletildiğini söyledi.
Irak Başbakanı Adil Abdul Mehdi Salı günü gazetecilere yaptığı açıklamada Irak tarafının herhangi bir ülkeye yönelik tehdit teşkil edecek bir hareketlilik gözlemlemediğini söylemiş, “Amerikalılara hükümetin tüm tarafları korumak için görevini yaptığını net şekilde aktardık” demişti.
İran destekli iki paramiliter gücün sözcüleri, ABD askerlerinin hedef alınması gibi bir plan olmadığını, ABD’nin bölgede tehdit olduğuna ilişkin açıklamalarının Washington’un başlattığı psikolojik savaş olduğunu savundu.
Amerika İran’ın bölgede barışa yönelik en büyük tehdit olduğunu söylüyor. Suriye ve Lübnan’a kadar uzanan bölgede etkilerini arttıran paramiliterleri zayıflatmak istiyor, Irak’ın da İran’dan doğalgaz ihracatına bağımlılığını azaltmasını talep ediyor.
Irak güvenlik gücü kaynağı, Amerikalı yetkililerin Iraklı yetkililerle ABD askerlerinin IŞİD ile mücadeleye destek verdiği Suriye sınırındaki bölgede konuşlanan İran destekli milisler konusunu görüştüğünü söyledi. Pompeo geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada “Irak hükümetini bu güçleri Irak merkezi hükümeti denetimi alması çağrısı yaptık” demişti.
İran destekli gruplar Irak devletinden gelen talimata göre hareket ettiklerini ve ABD çıkarlarını hedef almayı planlamadıklarını söylüyor.
İran destekli Asaib Ahl el Hak adlı grubun sözcüsü ABD’nın iddialarının asılsız olduğunu belirterek Irak’ta hiç kitle imha silahların olmadığını söyledi.
Bazı gözlemciler İran’a uygulanan ekonomik baskının askeri bir hamleye kıyasla daha fazla etkisinin olacağını söylüyor. Pompeo Bağdat ziyaretinde “ham petrol ve doğalgaz ve bu projelerin ilerlemesini nasıl hızlandırabileceklerini görüştüklerini söylemişti.
ABD enerji devi General Electric elektrik altyapısının geliştirilmesine yönelik 14 milyar dolarlık projede pay sahibi olmak istiyor ve Irak da Exxon Mobil’in de dahil olduğu 53 milyar dolarlık petrol altyapısı kontratını imzalamaya yakın.
ABD'nin bu baskıları Bağdat'ı Tahran ile Washington arasında bir yol ayrımına götürmüş durumda.
