ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) kaynaklarının Donald Trump yönetiminin Birleşik Arap Emirlikleri’ne (BAE) 50 adet beşinci nesil F-35 savaş uçağı satmayı gündemine aldığını ve bu konuda Kongre’yi bilgilendirdiğini duyurdu.
Bu gelişme ardından ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Demokrat Eliot Engel ile birlikte 11 temsilci, BAE'ye beşinci nesil F-35 uçaklarının satışını engellemek için yasa tasarısı sundu.
“İsrail’in güvenliğini riske atacak”
'Ortadoğu İleri Teknoloji Koruma Yasası' başlıklı tasarıya ilişin açıklama yapan Engel, ABD yönetiminin BAE’ye 50 adet F-35 uçağı satma niyetinin bu teknolojinin bölgede yaygınlaşması ve İsrail’in güvenliğini riske atması bakımından kaygıya neden olduğunu belirtti.
Tasarıya ilişkin açıklamasında Engel, "Trump yönetiminin neden olacağı can kayıplarını dikkate almaksızın parası ödendiği sürece ölümcül silahları herkesin eline vereceği aşikar hale gelmiştir. Dolayısıyla yeni ortakların F-35 ve diğer gelişmiş sistemleri almasının sonuçlarını değerlendirmek Kongreye kalmıştır" ifadelerini kullandı.
Ortadoğu ülkelerine satılacak silahların nasıl kullanılacağı ve başta İsrail’in güvenliği ve askeri üstünlüğü olmak üzere ABD’nin güvenlik menfaatlerine ters düşüp düşmediğinin iyi değerlendirilmesi gerektiğine vurgu yapan Engel, “Sunduğum tasarı, F-35 ve diğer hassas sistemleri satın almak isteyen ülkelerin hangi koşulları karşılaması gerektiğini açık bir şekilde ortaya koymaktadır” dedi.
Tasarıya Engel’in yanı sıra Temsilciler Meclisinin Demokrat üyelerinden Brad Sherman, Ted Deutch, Josh Gottheimer, Brad Schneider, Wasserman Schultz, Stephanie Murphy, David Trone ve Garry Conolly de destek verdi.
“İsrail ile barış ve normalleşme anlaşması koşulu”
Tasarıda 'İsrail ile barış ve normalleşme anlaşması' koşulu yer alıyor. F-35, elektronik harp uçağı ve insansız hava aracı almak isteyen Ortadoğu ülkeleri için 'İsrail ile barış ve normalleşme anlaşması' koşulu yer alan tasarıda şu ifadeler dikkati çekti:
"İlgili silahların İsrail’in tanımlayabileceği, tespit ve takip edebileceği şekilde modifiye edilmesi ve alıcı ülkenin bu modifikasyonları değiştirmeyeceğinin takip edileceğinden emin olunması gerekir. Alıcı ülke silahları hırsızlığa veya hassas teknolojilerin başka bir ülkeye gitmesine karşı koruyacak ve bu silahları izin olmaksızın transfer edemeyecek."
Alıcı ülkenin aynı zamanda insan hakları ve uluslararası insan hakları kanunlarını ihlal etmeyeceğini taahhüt etmesi istenen tasarıda, alıcı ülkelerin bu silah ve uçakları kullanırken ABD ile danışması şart koşuluyor.
Engel, dün Dışişleri Bakanlığı'nın Dış İlişkiler Komitesi'ne gayriresmi olarak F-35 uçaklarının İsrail'e satışı konusunda tebligatta bulunduğunu ifade etmiş ve bu konuda kaygısını dile getirmişti.
BAE, İsrail ile ilişkileri normalleştirme karşılığında ABD’den 50 adete F-35 savaş uçağı satın almak için Washington’a resmi başvuruda bulunmuştu.
İsrail de F-35 uçaklarının BAE'ye satışına karşı çıktığını açıklamış ve iddialara göre BAE'ye F-35 uçaklarının satışı durumunda ABD'de ihracat yasağı bulunan F-22 uçaklarının İsrail'e satılması talebinde bulunmuştu.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, geçtiğimiz hafta konuyla ilgili yaptığı açıklamada, ABD-BAE stratejik ilişkilerinde 2020 yılının zirve yılı olabileceğini ifade ederek, Ortadoğu’da İran rejiminin sebep olduğu tehlikeye karşı bölgesel müttefiklere destek sunacaklarını ve İran rejiminin bölge ve dünya için tehdit olmasına izin vermeyeceklerini söylemişti.
ABD Başkanı Donald Trump ise BAE’ye F-35 savaş uçakları satışı görüşmelerinin olumlu seyrettiğini açıklamıştı.
