Doğu Kürdistan’ın (Rojhelat) Kirmaşan Eyaleti sınırındaki Serpol Zehab kentinde yaklaşık 115 kilometre uzunluğundaki 1500 yıllık bir geçmişi olan gizemli bir duvar keşfedildi.
Kuzeydeki Bamu Dağları’ndan güneydeki Zhaw Marg köyü yakınlarındaki bir bölgeye doğru, kuzey-güneyi yönünde uzanan gizemli duvarın tahmini hacminin yaklaşık bir milyon metreküp taş olduğu belirtildi.
Bu özellikleri nedeniyle, işgücü, malzeme ve zaman açısından keşfedilen duvarın önemli kaynaklar gerektirmiş olması gerekiyor.
Duvar boyunca bulunan çanak çömlekler, duvarın MÖ 4. ila MS 6. yüzyıllar arasında yapıldığını gösteriyor. Taş duvar boyunca yıkılan yapıların kalıntıları yer yer görünebiliyor. Bu yapılar, küçük kuleler veya binalar ile ilişkili olduğu tahmin ediliyor.
Duvarın kendisi, taşlar ve kayalar gibi doğal yerel malzemelerden yapılmış, harç olarak alçı taşı kullanılmış. Söz konusu duvarın varlığı, arkeologlar tarafından daha önce bilinmiyordu ancak yakınında yaşayan Kürt halkı arasında söz konusu duvar uzun zamandır biliniyordu ve Duvari Gawri (Gavur Duvarı) olarak adlandırmıştı.
Gizemli duvar
Tarihi duvarın kim tarafından ve hangi amaçla yapıldığı konusunda henüz net bir bilgi bulunmazken, yapılacak araştırmalarda bunun ortaya çıkabileceği belirtiliyor. Kalıntıların zayıf korunması nedeniyle, bilim insanları duvarın tam genişliğinden ve yüksekliğinden emin değiller. En iyi tahminle duvarın 4 metre genişliğinde ve yaklaşık 3 metre yüksekliğinde olduğu ifade ediliyor.
Duvarın savunma amaçlı mı yoksa sembolik amaçlı mı yapıldığı da belli değil.
Araştırmacılara göre gizemli duvar, eski bir imparatorluğun sınırını teşkil edebilir. Duvarın MÖ 247 ile MS 224 arasında gelişen Partların veya MS 224-651 yılları arasında varlığını sürdürmüş olan Sasaniler döneminde yapılmış olabileceği vurgulanıyor.
Zira her iki imparatorluk döneminde de büyük kaleler, şehirler ve sulama sistemleri inşa edilmişti.
Yeni keşfedilen Duvari Gawri, Rojhelat ve İran’daki tek antik uzun duvar değil. Arkeologlar daha önce İran’ın kuzey ve kuzeydoğu bölgelerinde Rojhelat’taki duvara benzer yapılar buldular. Bunların savunma amaçlı bir amacı olabilirdi.
Araştırmacılar duvarın savunma amaçlı inşa edildiği konusunda hemfikir ancak gelecekte Gawri Duvarı üzerinde yapılacak araştırmalar ile gerçek bilgilere ulaşılması bekleniyor.
