Merkezi Ankara’da bulunan İran Araştırmalar Merkezi (İRAM) tarafından düzenlenen "2019'a Girerken İran" başlıklı panelde, İran-ABD ilişkileri tartışıldı. AA’nın haberine göre panelde konuşan İRAM Başkan Yardımcısı Hakkı Uygur, ABD Başkanı Trump’ın, İran petrol ihracatının tamimiyle sona ermesini istediğini söyledi.
Moderatörlüğünü, İRAM İRAM Genel Yayın Yönetmeni Dr. Serhan Afacan’ın yaptığı panelde, İRAM Başkan Vekili Dr. Hakkı Uygur ve İRAM Ekonomi Koordinatörü Prof. Dr. Murat Aslan birer sunum gerçekleştirildi.
İran-ABRAM Başkan Yardımcısı Uygur, burada yaptığı konuşmada, 2018 yılında İran ile ABD arasındaki ilişkilere değinerek, yaptırımların İran ekonomisini olumsuz etkilediğini söyledi.
Uygur, ikinci aşama ambargolardan sonra İran’ın petrol satışında geçen seneye göre yüzde 50 düşüş yaşandığını hatırlatarak, “Trump’ın beklentisi, en azından söylemi, İran’ın petrol satışını sıfıra indirmek yönünde" dedi.ABD Başkanı Donald Trump'ın İran ile yapılan anlaşmayı iptal ettiğini anlatan Uygur, Trump’ın İran ile yeniden düzenlenmiş ve kapsamı genişletilmiş bir nükleer anlaşma istediğini kaydetti.
Uygur, “Trump’ın İran’ı bu anlaşmaya zorlamak için başvurduğu tehdit ekonomik baskılardır. Eğer önümüzdeki 6 aylık dönemde İran'ın petrol satışında bir yarı yarıya azalma daha olursa İran ekonomisi felç olmaya başlayacaktır" ifadelerini kullandı.
İran’da Sokak gösterilerinin de sıkça yaşandığına vurgu yapan Uygur, ABD’nin ekonomik baskılarla halkı devlete karşı tavır almaya zorladığını vurguladı.
İran ekonomisi daralacak
İRAM İç Politika Koordinatörü Mehmet Koç ise İran'da 2018 yılının zor geçtiğini söyledi. Koç, İran’ın 2018 yılı içerisinde ekonomik sorunlarla karşılaştığını, bakanlar kurulunda değişikler olduğunu, döviz kurunda aşırılıklar yaşandığını ve terör olaylarına maruz kaldığını anlattı.
Aynı sorunların yeni yılda da devam edebileceğini kaydeden Koç, "İran’da rejim yanlıları ve reformistler arasındaki denge, 2019 yılında, ABD yaptırımları nedeniyle değişebilir ve kutuplar arasındaki gerginlik, farklı bir şekilde kategorize edilebilir" dedi.
Koç, İran'da, etkisi daha fazla olan terör eylemleri yaşandığını belirterek, "İran ülkede meydana gelen terör saldırıları konusunda Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'ni (BAE) suçluyor. Bu konuda İran'ın elinin bağlı olduğunu düşünüyoruz" ifadelerini kullandı.
İRAM Ekonomi Koordinatörü Prof. Dr. Murat Aslan da İran’ın 40 yıllık tarihinde siyaseten ideolojiyi öncelediğini ve ülkede ekonomiyle ideoloji arasındaki dengede ideolojinin veya bekanın inanılmaz derecede ağırlığının olduğunu söyledi.
İran’da faaliyet gösteren şirketlerin, kar etme amacı yerine devletin dayatmış olduğu ideolojik seçime göre tavır aldığını belirten Arslan, “Normal işleyen bankacılık sisteminde bankalar hane halklarından topladıkları tasarrufları, firmalara kredi olarak dağıtırlar" dedi.
Arslan, İran’daki ekonomik sıkıntıların temelinde yapısal sorunların bulunduğunu ifade etti.2019’da İran’ın ekonomisinde -4 civarında daralma olmasının beklendiğini aktaran Arslan, 2012 yılında 600 milyar dolar olan İran’ın petrol gelirinin 2019’da 350 milyar dolara gerilemesinin tahmin edildiğini söyledi.
ABD’nin Suriye’den çekilmesi karşılığında Türkiye’nin İran’a karşı ne nasıl bir siyaset izleyeceği de merak konusu olmaya başladı. Uzmanlar ABD’nin Suriye’den çekilmesi ile birlikte Türkiye – İran ilişkileri nasıl bir seyir izleyecek? Sorusunu tartışmaya başladı.
