ABD Senatosu’nun dört Demokrat ve Cumhuriyetçi üyesi Savunma Bakanlığı’na (Pentagon) yazdıkları bir mektupta Türk devletinden F-35 parçalarının alımının acilen durdurulması çağrısında bulundu.
Defensenews adlı haber portalında yer alan habere göre Cumhuriyetçi senatörler James Lankford, Thom Tillis ve Demokrat senatörler Jeanne Shaheen ile Chris Can Hollen Savunma Bakanı Mark Esper’a 6 Temmuz’da yazdıkları mektupta, Pentagon’un 2022’de Türk devletinden F-35 parçaları almayı planladığını ancak bunun Rusya’dan S-400 füze savunma sistemleri aldığı için uygulanması gereken baskının altını oyduğunu belirtiyor.
ABD, Rusya’dan S-400 füze savunma sistemleri satın aldığı için Türk devletini 2019 yılında F-35 savaş uçaklarının çokuluslu programından resmi olarak çıkararak Türk pilotları F-35 eğitimlerinden çıkarmıştı. Ayrıca, 2020 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’ndan (NDAA) dolayı F-35 uçaklarının Türkiye'ye transferi de engellendi. ABD, Türk devletinin S-400'ü kullanması durumunda F-35'i tehlikeye atabileceği konusunda uyarmıştı.
Ancak Savunma Bakanlığı Müsteşarı Ellen Lord Ocak ayında gazetecilere yaptığı açıklamada, baş yüklenici Lockheed Martin ve motor üreticisi Pratt & Whitney'in Türk imalatçılarıyla F-35 parçaları için mevcut sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmesine izin vereceğini söyledi. Bu, Lockheed'in uçakları müşterilerine teslim edeceği tarih olan 2022’ye kadar Türk devletinden parça alacağı anlamına geliyor.
Türk imalatçıları F-35 için 900'den fazla parçanın imalatında yer alıyor. Pentagon yetkilileri Kasım ayında yaptıkları açıklamada Türkiye’den alınan tüm yedek parçalar için başka üreticiler bulduklarını açıklamıştı. Ancak üretimin Türkiye'den ABD'ye taşınmasının, tekrarlanma olasılığı bulunmayan mühendislik maliyetlerinde 500 milyon dolardan fazla bir maliyete sebep olacağı ifade ediliyordu.
Türk devletinin Kürdistan’daki insan hakları ihlalleri
Habere göre senatörler, Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yönetimindeki Türk devletinin otoriter sapma yaşadığını belirterek Türk devletinin Batı Kürdistan (Rojava) ve Güney Kürdistan’da (Başûr) işgal ettiği alanlarda gerçekleştirdiği insan hakları ihlallerine dikkat çekti. Mektupta bahsedilmemesine rağmen, CNN geçen ay Erdoğan'ın ABD Başkanı Donald Trump'a politik imtiyazlar ve diğer iyilikler için sık sık telefon ederek baskı yaptığını, bunun da Trump’ın ulusal güvenlik danışmanlarında endişe meydana getirdiğini duyurmuştu.
Senatörler, Mark Esper'e gönderdikleri mektuplarında yedek parça almayı sürdürmenin 2020 NDAA'yı ve “Rusya'ya savunma sistemleri ve teknolojisiyle ilerlemenin sonuçları hakkında Türk devletine verilen açık diplomatik mesajı” ihlal ettiğini savunuyor.
Mektupta şu ifadeler de kullanılıyor:
“Ortaya çıkan son bilgilere baktığımızda, Pentagon'un kendi zaman çizelgesini veya konuyla ilgili Kongre'nin amacını takip etmediği açıktır. Mevcut yaklaşımı yeniden incelemenizi ve yasaların gerektirdiği şekilde Türk devletinin üretim hattından hızlı bir şekilde çıkarılmasını sağlamak için harekete geçmenizi öneririz.”
