Şam yönetimi, Suriye'nin en zengin iş adamlarından biri olan Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın kuzeni Rami Mahluf'la yaşanan vergi krizinde baskıyı artıyor. Suriye İletişim Bakanlığı, resmi Facebook hesabından yaptığı açıklamada Maxluf'u "dolandırıcılık kampanyası" yürütmekle suçladı.
Maxluf'un yürüttüğü kampanyanın devlet hazinesinin taleplerini yerine getirmeme amacı taşıdığı belirtilen Bakanlık açıklamasında, Maxluf'un devlete vergilerini ödemediğine işaret edildi.
Suriye'deki telekomünikasyon şirketi Syriatel'in sahibi de olan Rami Maxluf, Esad'ın en büyük destekçilerinden biriydi. Ancak Esad'la ekonomik meselelerde bir süredir yaşadığı anlaşmazlıklar nedeniyle Maxluf ile Beşar Esad arasında şiddetli bir çarpışma başlamış durumda. Maxluf'un Syriatel için talep edilen vergileri yüksek bulduğu için ödemeyi ret ettiği belirtiliyor.
Maxluf’un şirketine baskın
Anlaşmazlıkla ilgili Maxluf'tan gelen açıklamada ise Suriye Maliye Bakanlığı’nın, Syriatel'den 130 milyar Suriye Poundu talep ettiği belirtildi.
Şam'la Maxluf arasında yaşanan gerginlik geçtiğimiz haftalarda Maxluf'un Facebook hesabından yayınladığı üç video ile kamuoyuna yansımıştı. Maxluf, bu paylaşımlarında doğrudan Esad'ı hedef almış ve Esad'ın Syriatel'i batırmakla tehdit ettiğini söylemişti.
Bu açıklamaların ardından da güvenlik güçleri şirkete baskın düzenlemiş ve bazı şirket çalışanları gözaltına alınmıştı.
ABD ve AB'nin yaptırım listesinde
Suriye'de giderek yaygınlaşan yolsuzluğun sembolü olarak görülen Maxluf, Suriye hükümetini desteklediği gerekçesiyle ABD ve Avrupa Birliği'nin (AB) yaptırım listesinde yer alıyor. Maxluf'un son zamanlarla kamuoyuna açıklamalar yapması ise Suriye yönetimindeki elitler arasında yaşanan derin çatlağın bir kanıtı olarak değerlendiriliyor.
Maxluf ve Şam arasındaki anlaşmazlığın arka planında Rusya olduğu şeklinde iddialar da var. Bu iddialara göre Rusya, Şam'dan kendisine ödemesi gereken paraları talep ettiği için Şam rejimi de Maxluf'tan yüksek miktarda vergi ödemesini istiyor.
İç savaştan önce Maxluf ailesinin ekonomi imparatorluğu
Suriye krizinden önce Rami Maxluf, Syriatel ve MTN telekomünikasyon şirketlerini kurdu ve Suriye’deki en zengin yatırımcıları dahi bu şirketlere bağlamaya başladı. Financial Times gazetesi, o dönem Rami Maxluf’u, Suriye ekonomisinin en az yüzde 60’ını elinde tutun iş insanı olarak tanımlıyordu.
Maxluf ailesi kısa süre içerisinde ticari yatırımlarını arttırdı ve deyim yerindeyse Suriye ekonomisinin tüm alanlarını eline aldı. Gıda ürünleri ticaretine başlayan aile, kısa sürede petrol, doğalgaz, inşaat, banka, fırınlar zincirine sahip oldu ve Watan gazetesi, Ninar TV ve ProMedia gibi reklam, gazete ve TV ağıyla kendi basınını yarattı. Uluslararası denkliğe sahip okullar açmaya başlayan Maxluf ailesi, endüstri sanayi alanında Middle East Eltel ve TP Ramak gibi şirketler kurdu. Aile ayrıca Suriye’deki tüm tütün ve tütün mamulleri ticaretini de tek elden yürütmeye başladı.
Rami Maxluf’un sahneye çıkışı ve İran rejimiyle ilişkileri
Lazkiye’de 1999 yılında Rami Maxluf tarafından kurulan El-Bustan Derneği, uzun yıllar insani yardım derneği olarak faaliyet yürütürken Suriye kriziyle birlikte İran İslam Cumhuriyeti’ne bağlı milis gruplara destek örgütüne dönüştü.
Yıllar boyunca basında görünmeyen ve Esad’ın en büyük destekçisi niteliğindeki Rami Maxluf, geçtiğimiz hafta sosyal medya hesaplarından paylaştığı bir video ile ilk kez kamuoyuna karşısına çıkmış oluyordu.
2008 yılından bu yana ABD’nin yaptırım listesinde yer alan ve Suriye’de hep sahne arkasında duran Rami Maxluf, kendisine bağlı şirket müdürlerinin tutuklanmaya başlamasıyla geçtiğimiz Pazar günü, sosyal medya hesaplarından bir video paylaştı ve ‘güvenlik bürokrasisini’ şirket çalışanlarını tutuklamakla tehdit ettiği suçlamalarda bulundu. Videoda Beşar Esad’ı kendisini ‘ya şirketinden feragat etmesi ya da tüm çalışanlarının tutuklanacağı’ şeklinde tehdit etmekle suçlarken, bir yandan Esad’a duruma müdahil olma çağrısı yapıyordu.
Yaptırımlardan kurtulmak için mi ön plana çıkarılıyor?
Suriye’de iktidar ortakları arasında yaşanan bu krizin birçok sebebi var. Başlıca sebep, Suriye ekonomisini ele geçirmek isteyen iş insanlarının savaşı olarak ön plana çıkıyor. Ayrıca Suriye hükümetinin ABD başta olmak üzere uluslararası yaptırımlardan kurtulma çabası vardı. Hükümet, hep sahne arkasında duran Rami Maxluf’u ön plana çıkararak bu uluslararası yaptırımlardan kurtulmayı amaçlıyor.
Esad ailesi, ülke ekonomisini Rami Maxluf’a teslim etmişti. Suriye’de Esad yönetimine yakın tüm iş insanları 2003-2011 yılları arasında ABD’nin yaptırımlarının hedefindeydi. Bu iş insanlarından biri de Samir El-Foz oldu. Suriye kriziyle birlikte Foz ve Maxluf’a yönelik yaptırımlar, ülke ticaretine dönük tehlikeleri oluşturuyordu. Öyle ki yaptırımlardan korunmak için Syriatell şirketinin yönetim kurulu başkanlığı başka bir isime devredildi ve Maxluf birçok şirketin yönetiminden ayrılmaya başladı.
“Maxluf, İran rejimi için çalıştı”
Maxluf’un ülke ekonomisindeki konumuna ilişkin Suriyeli gazeteci Malik El-Hafiz, “Maxluf, artık ismen Suriye ekonomisinin sahibi olarak görünmese de İran rejimine bağlılığıyla biliniyor. Maxluf’a ait Bustan Derneği, insani yardım adı altında İran rejimine bağlı milis grupları Halep ve Dera’da silahlandırdı. Maxluf, İran rejiminin Suriye’nin güneyine hakim olabilmesi için yoğun bir çalışma yürüttü” dedi.
