Skip to main content

ژن و پیاوێک لە گوندێکی ئیلام هەوڵی خۆکوشتنیان دا

ئیلام
ئاگاداری پرسەی ئەسەدوڵا مەهدەوی
posted onFebruary 13, 2025
nocomment

 

پیاوێکی ٤٣ ساڵان لە شاری بەدرە لە پارێزگای ئیلام، دوای ئەوەی هاوژینەکەی تەڵاقی لێوەرگرت، کۆتایی بە ژیانی خۆی هێنا.

ئەسەدوڵا مەهدەوی، کرێکارێکی ئەو شارە بوو کە چەند ساڵێک لەمەوبەر لە هاوژینەکەی جیا بووەتەوە و کچێکی هەبوو. ئەو لە ٢٤ی رێبەندانی ١٤٠٣ لە گوندی دووڵ گوڵاو خۆی هەڵواسی و کۆتایی بە ژیانی خۆی هێنا.

لە هەمان ڕۆژدا، کچێکی ٤٠ ساڵان لە هەمان گوند هەوڵی خۆکوشتنی دا بە خواردنی دەرمان و ئێستا دۆخی تەندروستیی ناجێگیرە و لە نەخۆشخانە لەژێر چاودێریی پزیشکییە.

هۆکارەکانی خۆکوشتن لە ئیلام

پارێزگای ئیلام یەکێکە لە پارێزگاکانی ئێران کە بەرزترین ڕێژەی خۆکوشتنی تێدا هەیە. بەپێی زانیارییەکان، لە ساڵی ١٣٦٠ەوە خۆکوشتن لە ئیلام بەردەوام بەرز بووەتەوە و ساڵانە نزیکەی ١٣ تا ٢٤ کەس لە هەر ١٠٠ هەزار کەس خۆیان دەکوژن. ئەم ڕێژەیە زیاتر لە ٥ هێندەی ئاستی سەرتاسەریی ئێرانە.

بەپێی گوتەی عەلی موسانەژاد، چالاکڤانی مەدەنی خەڵکی ئیلام، پارێزگاکانی ئیلام، کرماشان و لوڕستان بەرزترین ڕێژەی خۆکوشتنیان لەنێو پارێزگاکانی ئێراندا هەیە.

ساڵانە نزیکەی دوو هەزار کەس لە ئیلام هەوڵی خۆکوشتن دەدەن و ٦٥٪یان پیاون. گەنجانی تەمەن ١٥ تا ٣٤ ساڵان زیاتر هەوڵی خۆکوشتن دەدەن، بەڵام تەنانەت منداڵانی ١١ ساڵانیش کۆتاییان بە ژیانی خۆیان هێناوە.

هۆکارەکانی خۆکوشتن لە ئیلام:

١کێشەکانی دارایی و بێکاری: زۆربەی خەڵکی ئیلام لەژێر هەژارییەکی قوڕسیدا دەژین و ناتوانن پێداویستییەکانی ژیانیان دابین بکەن.

٢کێشەکانی کۆمەڵایەتی و خێزانی: تەڵاق و جیابوونەوەی هاوسەرەکان و کێشەکانی پەیوەندییە خێزانییەکان یەکێکە لە هۆکارە سەرەکییەکانی خۆکوشتن.

٣نەخۆشییە دەروونییەکان: نەخۆشییەکانی وەک خەمۆکی و دڵەڕاوکێ یەکێکە لە هۆکارەکانی خۆکوشتن.

٤کەمی دەستڕاگەیشتن بە خزمەتگوزارییە تەندروستییەکان: زۆربەی خەڵکی ئیلام دەستڕاگەیشتنیان بە خزمەتگوزارییە دەروونییەکان نییە.

٥کێشەکانی کۆمەڵایەتی و کلتووری: هەندێک لە کێشە کلتوورییەکان وەک ناڕەزایییە کۆمەڵایەتییەکان و فشارەکانی کۆمەڵگا دەبنە هۆی خۆکوشتن.

بەپێی گوتەی حەسەن بەهرام نیا، پارێزگاری ئیلام، ڕێژەی خۆکوشتن لە ئیلام لەم ساڵەدا بەراورد بە ساڵی پار ١٤٪ کەمتر بووەتەوە، بەڵام هێشتا ئەم پارێزگایە یەکێکە لە پارێزگاکانی ئێران کە بەرزترین ڕێژەی خۆکوشتنی تێدا هەیە.