Doğu Akdeniz'deki sismik araştırmalar nedeniyle Türk devleti ile Yunanistan arasında gerilen ilişkiler had safhaya ulaşırken komşu devletler çakışan alanlarda tatbikat yapma kararları alması bölgede Türk-Yunan çatışma riskini artırdı. Gerginliğin bu safhaya ulaşması ardından Almanya devreye girdi. Gerginliği yumuşatmak amacıyla Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Mass bugün önce Atina'ya ardından Ankara'ya gidecek.
Türk develetinin Yunanistan karasularında NAVTEX ilanları edip petrol ve doğal gaz sondaj çalışmaları yapması ardından Yunanistan da Türk devletinin NAVTEX ilan ettiği alanlarla çakışacak bir şekilde NAVTEX ilan etmesi ve savaş gemileri ile tatbikatlar yapması bölgede tansiyonu yükseltti.
Yunanistan'ın NAVTEX ilan ederek, Doğu Akdeniz'de sismik araştırmalar yapan Türk sondaj gemisinin bulunduğu alana yakın bir bölgede tatbikat yapacağını açıklamasının ardından Türk Savunma Bakanlığı'ndan da bir tatbikat ilanı geldi.
Türk Savunma Bakanlığı'ndan Yunanistan'ın NAVTEX ilan etmesinden sonra yapılan açıklamada, Doğu Akdeniz'de müttefik ülke deniz kuvvetleri gemilerinin de katıldığı kısa süreli geçiş eğitimleri gerçekletirileceği belirtildi.
Bakanlıktan yapılan duyuruda "Türk ve Müttefik ülke deniz kuvvetleri gemileri tarafından 25 Ağustos 2020 günü, Doğu Akdeniz’de birlikte çalışabilirlik ve koordinasyonun geliştirilmesi maksadıyla kısa süreli geçiş eğitimleri icra edilecektir" ifadeleri kullanıldı.
Maas Atina ve Ankara’ya gelecek
Çatışma riskini artıran bu gelişmeler ardından Almanya, gerilimi düşürmek amacıyla devreye girdi. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas bugün Atina ve Ankara'da çözüm için girişimlerde bulunacak.
Önce Atina’ya ve daha sonra Ankara’ya gidecek olan Maas, Yunan ve Türk mevkidaşlarıyla ayrı ayrı görüşerek, Akdeniz'deki gerilimin bir çatışmaya dönüşmemesi için arabulucuk yapacak.
Almanya Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert de Berlin'de Pazartesi günü düzenlenen basın toplantısında Almanya'nın Türk devleti ile Yunanistan arasındaki sorunun diplomatik yollarla çözülmesini önemsediğini kaydetti.
Seibert, “Doğu Akdeniz, gerilime değil istikrara ihtiyaç duyduğumuz bir bölgedir" diye konuştu.
Merkel müdahale etmişti
Türk devletinin Doğu Akdeniz’de uluslararası sözleşmelere göre Yunanistan karasuları sayılan bölgelerde yasadışı olarak başlattığı petrol ve doğalgaz arama girişimleri ve temmuz ayında ilan ettiği NAVTEX, Ankara ile Atina arasında krize neden olmuştu.
İki ülke arasında olası bir çatışmanın ise Almanya Başbakanı Angela Merkel tarafından önlendiği iddia edilmişti.
Alman basınında yer alan haberlere göre, Türk devleti ve Yunanistan arasında Doğu Akdeniz’de süren kıta sahanlığı tartışması tehlikeli bir boyut kazandı. Türk ve Yunan donanmaları karşı karşıya geldi.
Sıcak temas ve çatışma ihtimali üzerine Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis, Alman Şansölye Angela Merkel’i arayarak, durum hakkında bilgi verdi. Merkel bu konuşmanın ardından Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı arayarak, gerilimi yumuşatıcı bir adım atmasını talep etti ve arabuluculuk yapabileceğini söyledi.
Yunanistan-Mısır deniz yetki alanları sınırlandırma anlaşması
Türk devletinin yasadışı faaliyetleri nedeniyle Doğu Akdeniz’de sular ısınırken Yunanistan, Libya’daki iç savaş nedeniyle Türk devleti ile çatışma konumuna gelen Mısır ile deniz yetki alanlarını sınırlandırma anlaşması imzaladı.
Atina ile Kahire arasında bu anlaşmanın imzalanması ardından, Libya’da meşruiyeti tartışmalı İhvanı Müslimin (Müslüman Kardeşler) ideolojisine bağlı Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti ile aynı anlaşmayı yapan Türk devletinin büyük tepkisini çekti. Türk Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yunanistan’nın müzarekelere bağlı kalmadığını iddia ederken Yunanistan ise anlaşmayı, Türk devletinin Kasım 2019’da Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti ile yaptığı ve Yunan adalarını görmezden gelen anlaşmasına karşı bir misilleme olarak yaptığını belirterek Türk devletinin aslında oturmak istemediği müzakere masasını terk ettiği yanıtını verdi.
Türk Cumhurbaşkanı Erdoğan dün yaptığı açıklamada ise Yunanistan'ın bölgede NAVTEX ilan etme hakkının olmadığını iddia ederek, “Yunanistan kendi kendini içinden çıkamayacağı bir kaosun içine atmıştır” dedi.
Merkel ve Macron'dan çağrı
Geçen hafta Fransa'da bir araya gelen ve bir dizi uluslararası konuyu görüşen Almanya Başbakanı Angela Merkel ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Doğu Akdeniz'de hidrokarbon çıkarma yetkisi üzerinden yaşanan gerginliği azaltma konusunda Türk devleti ve Yunanistan'a çağrıda bulunmuştu.
Yunanistan ve AB üyesi Kıbrıs Cumhuriyeti, Türk devletinin Doğu Akdeniz'deki faaliyetlerini egemenlik haklarının ihlali olarak görüyor.
Türk devleti ise Doğu Akdeniz'de kıyısı bulunması nedeniyle bölgedeki doğal gaz rezervlerinin kendi deniz yetki alanında olduğunu savunuyor.
