İran İslam Cumhuriyeti AIDS ve Enfeksiyon Hastalıkları Araştırma Merkezi (IRCHA) Başkanı Minoo Mohraz’ın yeni tip Coronavirüs (Covid-19) salgının İran‘daki odak noktası ve Çin’den İran’a nasıl sıçradığına dair Andishe Pooya dergisine verdiği röportaj büyük tartışmalara yol açtı.
İran’ın Kum kentinin salgının merkezi olup olmadığı sorusuna yanıt veren Mohraz, virüsün takip edilmesi için Sağlık Bakanlığı’na bağlı bir soruşturma komitesinin kurulduğunu belirterek şunları söyledi:
“Başlangıçta virüsü ilk olarak İran ile Çin arasında faaliyet gösteren Arap bir tüccarın taşıdığı söylendi. Sonrasında ise aslında Gilan’daki ailesini ziyaret etmeye gelen öğrencilerden birinin virüsü aktarmış olabileceği sonucuna varıldı.”
“İran rejimi Çin ile olan hava sınırlarını kapatmadı”
Coronavirüsün Çin Yeni Yılı tatilinin ardından İran'a dönen Çinli işçiler aracılığıyla bulaştığını öne süren bir diğer senaryoya da işaret eden Mohraz üstü kapalı bir şekilde, bu konuda İran rejimi havayollarına yönelik suçlamaların doğrulandığına atıfta bulundu. “İran, diğer ülkelerin aksine Çin ile olan hava sınırlarını kapatmadı. Hava trafiğinin o sırada iki ülke arasında devam etmesi nedeniyle salgın ülkenin herhangi bir noktasında patlak vermiş olabilir” dedi.
IRCHA Başkanı Minoo Mohraz’ın salgının İran’daki odak noktası ve Çin’den İran’a nasıl sıçradığına dair Andishe Pooya dergisine verdiği röportajda yaptığı itiraf niteliğindeki açıklamaları, İran ve Doğu Kürdistan’da (Rojhelat) büyük tartışmalara yol açtı.
İlk iki ölümün Kum’da görülmüş olmasına rağmen araştırma sonuçları, virüsün İran’da krize neden olmadan önce, salgının üç merkez noktasından biri olan Gilan eyaletinde baş gösterdiğini ortaya koyuyor.
İran’daki muhalif medya, Mohraz’ın söz konusu açıklamaları ışığında hükümetin salgının başlangıcında şehri kapatmadığı için sert eleştirilerde bulundu.
Mahan’a soruşturma talebi
Bu ayın başlarında BBC tarafından yayınlanan bir haberde Çin’den İran’a, İran’dan da bölge ülkelerine yapılan uçuşlar nedeniyle İran rejimi havacılığının salgının bölgede yayılmasına neden olduğu vurgulanmıştı.
Bunun üzerine milletvekilleri, başta Devrim Muhafızları (Pasdaran) ile yakın bağlantıdaki Mahan Havayolları şirketi olmak üzere İran rejimi havayolları uçuşlarının işleyişi hakkında adli bir soruşturma açılması talebinde bulundu.
Diğer yandan İran rejimi Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, İran ve Rojhelat’ta Coronavirüs nedeniyle toplam can kaybının 7 bin 183'e yükseldiği belirtildi. Toplam vaka sayısının 126 bin 949’a yükseldiği bilgisini paylaşan Bakanlık Sözcüsü Kiyanuş Cihanpur, yeni vakalardan en az yüzde 20’sinin durumunun hastaneye yatacak ciddiyette olduğunu bildirdi.
Cihanpur, salgının görüldüğü 31 eyaletten 10’unda herhangi bir ölüm kaydedilmediğini, 6’sında ise yalnızca birer ölüm teyit edildiğini belirtti.
Sağlık Bakanlığı Sözcüsü, “Ahvaz’daki durum halen kırmızı nitelikte. Ancak uygun önlemler ve kısıtlamalar sayesinde valilikten 7 ila 10 gün arasında olumlu yanıt almayı umuyoruz” ifadelerini kullandı.
İran rejim yetkililerinin vaka sayılarının düşüşe geçtiği konusundaki ısrarları devam ederken Sağlık Bakanlığı ise bu hafta İran ve Rojhelat eyaletlerinden Loristan, Kuzey Horasan, Kirman, Belucistan ve Kirmanşah’ta uyarı durumu ilan etti.
Cihanpur “Alınan tedbirler nedeniyle durum nispeten istikrarlı. Ancak yine de bireysel ve toplumsal düzeylerde sağlık standartlarına sürekli uymak ve sosyal mesafe şartlarına uymak gerekiyor” dedi.
“Ahvaz’daki senaryo tüm şehirlerde tekrarlanabilir”
Tahran Coronavirüsle Mücadele Merkezi Başkanı Ali Rıza Zali de “Ahvaz’daki senaryonun tüm şehirlerde tekrarlanabileceğine” işaret etti.
Zali, “Tahran’da görece ve sürekli bir düşüşe ulaşamadık. Yeni vakaların çoğu burada kaydediliyor. Nitekim Tahran, salgının merkezi olmaya devam ediyor. Buradaki insanlar risk altında” ifadelerini kullandı.
