Uluslararası derecelendirme kuruluşu Fitch, Türkiye’nin uzun dönem yabancı para cinsinden kredi notunu BB’den BB- ‘ye düşürdü. Görünümü negatifte bıraktı.
Olağan takviminde Türkiye değerlendirmesini 1 Kasım 2019’da yapması beklenen Fitch, yaptığı yazılı açıklamada “Ülkedeki gelişmeler, takvimden sapmaları gerektirdi” ifadelerini kullandı. Fitch’in açıklamasında karara gerekçe olarak şunlar sıralandı:
1) Türkiye Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya’nın görevden alınması, Fitch’in, ekonominin yeniden dengeye gelmesi süreciyle tutarlı olduğunu düşündüğü trend altı büyüme ve deflasyona, otoritelerin tolerans gösterebileceği konusundaki şüpheleri artırıyor. Söz konusu karar ayrıca, kurumsal bağımsızlıkta, ekonomi politikasındaki tutarlılıkta ve hesap verilebilirlikte oluşan bozulmayı işaret ediyor.
2) Uzayan seçim döngüsünün haziranda sona ermesi, ekonomik düzenleme için siyasi zemini hazırlamıştı. Ancak Merkez Bankası Başkanı’nın bir Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile görevden alınması, hâlihazırda zayıf olan yerel güvene zarar veriyor, Türkiye’nin ihtiyacı olan yüksek seviyedeki dış finansman için gerekli yabancı sermaye akışını tehlikeye sokuyor ve ekonomik sonuçları kötüleştiriyor. Karar, yapısal reformlar ve özel sektör finansman yönetimi beklentileri üzerindeki belirsizlikleri artırıyor.
3) Kuvvetler ayrılığının sarsıldığı, yetkinin başkanlıkta toplandığı bir ortamda, daha az tahmin edilebilir kararlar alınıyor.
4) Buna ek olarak, Rusya’dan alınan S-400 füzeleri parçalarının Türkiye’ye intikaliyle daha da tetiklenen ABD yaptırımları riski devam ediyor. Fitch, yaptırımların ekonomiye direkt etkisinin görece hafif ancak piyasa hassasiyetinin kayda değer olacağını öngörüyor.
5) Faiz oranları ve enflasyon ilişkisi hakkında ortodoks olmayan görüşlerini sık sık dile getiren Erdoğan, Merkez Bankası Başkanı’nın hükümetin faizle ilgili talimatlarını yerine getirmediğini söyledi. Geçen yıl piyasa algısındaki bozulmaya karşı geciken bir politika reaksiyonu, Türk Lirası üzerindeki baskıyı artırmıştı. Ancak reel faiz oranının yükseltilmesi, Merkez Bankası’nın kredibilitesinin yeniden yapılanmasına neden olmuştu. Fitch’e göre bu süreçte geri adım atılmış oldu.
6) Büyüme ve enflasyon tercihi arasındaki bir değiş tokuş, faiz oranlarında piyasa beklentilerinin ötesinde bir düşüşe, bu da para biriminde değer kaybı riskine, kurumsal ve bankacılık bilançolarındaki stresin artmasına ve istikrardaki azalışa yol açıyor.
2019 sonu politika faizini haziranda yüzde 20 öngören Fitch, bu oranı yüzde 18’e düşürdü. Kuruluş, 2019 büyüme tahminini yüzde 1,1, 2020 büyüme tahminini ise yüzde 3,1 seviyesinde tuttu.
Haziranda yüzde 15,7 seviyesinde açıklanan enflasyon oranı için Fitch’in yıl sonu tahmni ise yüzde 16. Bu oran 2020 için yüzde 13, 2021 için yüzde 11.
Mayıstaki açıklamada rezerv ve dış borç endişesi
Son olarak mayıs ayında bir değerlendirme yayınlayan Fitch, Türkiye’nin "BB" olan uzun vadeli döviz cinsinden kredi notunun ve “negatif” not görünümünü değiştirmemişti ve şu açıklamayı yapmıştı:
Türkiye’nin reytingi ve negatif not görünümü, zayıf dış finansmanını, geniş dış açık finansman gereksinimini, düşük döviz rezervlerini, yüksek net dış borcunu, yüksek enflasyonunu, ekonomik oynaklık geçmişi ile politik ve jeopolitik risklerini yansıtıyor.
