Kuzey Kürdistan’daki (Bakur) Demokratik Toplum Kongresi (DTK), Türk devletinin Zilan Deresi’ne Hidro Elektrik Santrali (HES) yapmasına sert tepki göstererek, 1930 yılında 15 bin Kürdün Türk devleti tarafından katledildiği ‘Geliyê Zilan Katliamı’nın yaşandığı bu alanın Kürt halkı için bir hafıza merkezi olduğu ancak Türk devletinin bu hafıza merkezini de sulara gömmek istediğini belirtti.
DTK, Bakur’un Van kenti Erciş ilçesindeki Zilan Deresi’ne yapılmak istenen HES projesinin arka planında Kürdistan coğrafyasının talan edilmesi ve Kürt halkının hafızasındaki Kürt katliamının izlerinin silinmesi amacı olduğu tepkisinde bulundu.
DTK’den yapılan yazılı açıklamada, yeni tip Coronavirüsün (Covid-19) salgının başlamasıyla birlikte Türk iktidarı ve sermayenin Kürdistan’ın doğası ve toplumuna karşı talanının da eş zamanlı olarak devam ettiği ve Zilan Deresi’ne yapılmak istenen HES projesinin bu talanın devamı niteliğinde olduğu vurgulandı.
Daha önce 2014 yılında inşaatına başlanan Zilan HES projesi kapsamında acele kamulaştırma ile civardaki köylerin boşaltılmak istendiğine dikkat çekilen DTK açıklamasında, halkın ve çeşitli sivil toplum örgütlerinin yargı yoluna başvurması üzerine 2015’te Türk Danıştayı 6’ıncı Ceza dairesi kararıyla tüm faaliyetlerin durdurulduğu hatırlatıldı.
“Ekosistem katliamına neden olacaktır”
DTK açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
“Bugün ise salgınla beraber yaşanan durumu fırsata çevirmek isteyen sermaye ve iktidar işbirliğiyle yeniden alana gidip faaliyetlere başlandığını öğrenmiş bulunmaktayız. Birkaç gün öncesinde Van yerelinden gençler protesto için Zilan Deresi’ne gitmişler fakat alana alınmamışlardır.
Zilan Deresi, Van Erciş sınırları içerisine yer alan sulu bir alandır. İnci kefali balığının çoğalma alanı olan Zilan Deresi ormanlık alan ile beraber içinde yaşam bulan birçok canlının yaşadığı koca bir ekosisteme sahip. Bunun yanında otlak alanlardan, meralara kadar bölge halkı için tarım ve hayvancılık açısından önemli bir geçim kaynağıdır. Bugün Zilan Deresi üzerinde yapılmak istenen HES projesi bir ekosistem katliamına neden olacaktır.”
“Zilan Deresi, Kürt halkı için bir hafıza merkezidir”
Zilan Deresi’nin Kürt halkı açısından tarihsel bir karşılığı olduğuna değinilen açıklamada, “Bu dere 1930'lardaki ‘Gellyê Zilan Katliamı’nın yaşandığı bir dere olarak tarihe geçmiştir. Bu açıdan Kürt halkı için bir hafızadır. Bu katliam sırasında 15 bine yakın Kürt köylüsü katledilmişti. Kürt halkı için bir hafıza merkezi olan bu alan bugün HES ile tamamen sulara gömülmek istenmektedir” sözlerine yer verildi.
Kürt halkına çağrı
“Son süreçte Dersim’de Hallvori gözelerine yapılmak istenen özel otele, sular altında bırakılan Hasankeyf’e kadar, yine Munzur üzerinde yapılmak istenen HES'lerin arka planında da Kürdistan coğrafyasında bir hafıza operasyonunun olduğu çok açık” denilen açıklamada şunlar kaydedildi:
“Öncesinde yapılan toplumsal katliamlara bugün de ekolojik katliam yapılıp Kürdistan coğrafyası insansızlaştırılıp talan edilmek istenmektedir. Tüm Kürt halkını, siyasi partileri, sivil toplum örgütlerini, kadın ve ekoloji hareketlerini, Kürdistan toplumu ve ekosistemi üzerinde devam eden doğa ve hafıza kırımına karşı tutum almaya çağırıyoruz.”
