ABD’nin Kasım Süleymani’yi öldürmesi ardından İran İslam Cumhuriyeti’nin Irak ve Güney Kürdistan’daki ABD askerlerinin konuşlu bulunduğu üslere füze saldırıları gerçekleştirmesi ardından birçok ülkeden tepkiler geldi.
AB’den Tahran’a: Şiddete son ver
Avrupa Birliği (AB), Irak'taki ABD üslerine saldırı düzenleyen İran rejimine "şiddete son ver" çağrısında bulundu.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Brüksel'de yaptığı açıklamada, "Diyaloğa yer açmak için silahların kullanılmasına artık son verilmeli" dedi.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise konuyla ilgili açıklamasında, İran rejiminin saldırısının "gerilimin tırmanmasının başka bir örneği" olduğunu söyledi.
Irak'ta DAİŞ’le mücadele için oluşturulan uluslararası koalisyona işaret eden Borrell, "Şu andaki durum geçen yıllarda gösterilen çabaları tehlikeye atıyor" ifadesini kullandı.
Borrell, bölgede şiddetin artmasının hiç kimsenin çıkarına olmadığını vurguladı.
Öte yandan AB Dışişleri Kakanları’nın Cuma günü Brüksel'de İran gündemi ile bir araya gelecekleri bildirildi.
Almanya, Fransa ve İngiltere’den kınama açıklamaları
Almanya, Fransa ve İngiltere dışişleri bakanlarından İran rejiminin ABD üslerine yönelik saldırısını kınayan açıklamalar geldi.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "Koalisyon güçlerinin de konuşlandırıldığı Irak'taki askeri üslere İran'ın füze saldırılarını kınıyoruz. İran'ın gerilimi tırmandıracak her türlü adımdan vazgeçmesini talep ediyoruz" dedi. "Günlerdir durumun sakinleşmesi için bütün taraflarla temas halinde" olduklarını belirten Maas, bütün taraflara "ihtiyatlı ve itidalli" olma çağrısında bulundu.
Reuters'a Irak’taki Alman askerlerinin durumuyla ilgili açıklamalarda bulunan Almanya ordu sözcüsü ise İran rejiminin ABD üslerine düzenlediği hava saldırısının ardından Alman askerlerinin durumunun iyi olduğunu söyledi.
Fransa’dan kınama
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, saldırıyı kınayarak, artık "önceliğin gerilimin azaltılmasında" olması gerektiğini vurguladı. Fransız Bakan, "Şiddet sarmalına son verilmesi" gerektiğini belirterek, "itidal ve sorumluluğu desteklemek için" tüm taraflarla temas halinde olduklarını kaydetti.
Reuters’a konuşan bir Fransız hükümet yetkilisi ise Irak'ta konuşlu bulunan 160 Fransız askerini geri çekmeyi planlamadıklarını söyledi.
Johnson: Düşüncesiz ve tehlikeli saldırı
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise İran rejiminin ABD üslerine saldırısını kınarken, Tahran'dan gerginliğin düşürülmesi için adım atmasını istedi.
Johnson, parlamentoda yapılan ‘Başbakan’a Sorular’ oturumundaki konuşmasına İran rejiminin ABD askeri üslerine saldırısını kınayarak başladı.
İran rejiminin bu "düşüncesiz ve tehlikeli" saldırıları tekrar etmek yerine "acilen" gerginliğin azaltılması için uğraşması gerektiğini belirten Johnson, saldırıda İngiliz askerlerinin zarar görmediğini açıkladı.
Johnson, İngiltere'nin bölgedeki çıkarlarını korumak için elinden gelen her şeyi yaptığını vurgulayarak, donanmaya ait iki geminin Hürmüz Boğazı'nda yeniden görevlendirildiğini ve Bağdat'taki askeri personelin de başka bir üsse yerleştirildiğini aktardı.
Rusya: Uyarıda bulunmuştuk
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, İran rejiminin ABD hedeflerine düzenlediği füze saldırılarının bölgede artan gerilimin bir kanıtı olduğunu ve bu konuda uyarıda bulunduklarını dile getirdi.
Zaharova, "Mevcut durumda, en başında söylediğimiz şeyin, yani gerilimin tırmandığını görüyoruz. Biz tam da bundan söz etmiştik. Moskova bu konuda uyarılarda bulunmuştu" diyerek, Rusya Dışişleri Bakanlığı'nın Ortadoğu'daki Rusların net sayısını belirlemek için çalışma yürüttüğünü de söyledi.
Zaharova, İran rejiminin saldırılarının ABD'nin “mevcut uluslararası hukuk sistemini bypass etmesinin” sonucu olduğunu savundu.
Putin: Bölgede gerginlik yanlısı eğilimler var
Rus doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya nakledecek TürkAkım doğalgaz boru hattının açılışı dolayısıyla İstanbul'da bulunan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesi ardından ortak basın toplantısında açıklamalarda bulundu.
Putin, "Rusya-Türkiye arasındaki işbirliği, engelleme çabalarına rağmen her alanda gelişiyor. Rus gazının (Türkiye üzerinden) Avrupa'ya sevk edilmesi bütün Avrupa ekonomisine tesir edecek" dedi.
Putin, ABD ile İran rejimi arasında yaşanan gerilime atıfta bulunarak "Bu bölgede gerginliğin artırılmasına yönelik eğilimler var. Türkiye ve Rusya ise bambaşka eğilim sergiliyor" şeklinde konuştu.
Erdoğan’ın derdi Iraklı Türkmenler
Toplantıda konuşan Erdoğan ise yaşanan gerilimli ortamı arzu etmediklerini ifade ederek, “Müttefikimiz ABD ile komşumuz İran arasında bir süredir devam eden gerilim hiç arzu etmediğimiz bir noktaya ulaştı. Türkiye olarak ne Irak’ın ne Suriye’nin ne Lübnan’ın ne deniz yoluyla enerji ticaretinin yüzde 30’undan fazlasının yapıldığı körfez bölgesinin vesayet sahnesi haline gelmesini istemiyoruz. Irak Türkmenlerinin selameti de bizim için önemlidir” şeklinde konuştu.
Neçirvan Barzani: Bütün taraflar Irak Parlamentosu’nun kararından rahatsız
Güney Kürdistan yönetimi sabah saatlerinde İran rejiminin saldırısından dolayı toplanmış, toplantı sonrası yapılan yazılı açıklamada yaşanan gerginliğin DAİŞ’in yeniden güçlenmesine sebep olacağı vurgulanarak itidal çağrısında bulunulmuştu.
Kürdistan Bölge Yönetimi Başkanı Neçirvan Barzani ise yaptığı açıklamada, Irak ve Güney Kürdistan’da yaşanan son gelişmelerden endişe duyduklarını belirtti. Neçirvan Barzani, sorunun çözümü için bütün tarafların ciddi çaba göstermesi gerektiğini vurguladıklarını ifade etti.
Bağdat’ta birlikte hareket eden Kürt fraksiyonlarına teşekkür eden Neçirvan Barzani, “Burada da aynı tutumu sergiliyoruz” dedi.
Neçirvan Barzani, “Kürdistan Bölgesi’nin güvende olması için her türlü çabayı göstereceğiz, bunu için de girişimlerde bulunuyoruz” ifadesini kullandı.
İran rejiminin, Kürdistan Bölgesi’ndeki ABD üslerine yönelik saldırısına da değinen Neçirvan Barzani, herhangi bir can kaybının olmadığını ancak bütün tarafların, Irak Parlamentosu’nun yabancı güçlerin Irak’tan çıkarılmasına dair kararından rahatsız olduğunu kaydetti.
Neçirvan Barzani, “Irak’ın, DAİŞ’le mücadelede Koalisyon güçlerine ihtiyaç duyduğu görüşündeyiz” dedi.
Hirvatistan: Askerlerimiz Irak dışına çıkarıldı
Hırvatistan Savunma Bakanlığı, NATO misyonu kapsamında Irak'ta görev yapan Hırvat askerlerin ülke dışına çıkarılarak Kuveyt'te güvenli bir bölgeye nakledildiklerini açıkladı.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada NATO'nun aldığı karar gereği Bağdat'taki 14 Hırvat askerinin tamamının Kuveyt'e götürüldüğü belirtilirken, görev süresi tamamlanan 7 askerin ise en kısa zamanda ülkelerine döneceği ifade edildi.
Danimarka ve Norveç orduları: Ölen ya da yaralanan askerimiz yok
Danimarka ve Norveç orduları da İran rejiminin Irak'taki Ayn el Esad hava üssüne düzenlediği füze saldırılarında, üste bulunan askerlerinin zarar görmediğini açıkladı.
Danimarka ordusunun Twitter'dan yaptığı açıklamada "Ölen ya da yaralanan askerimiz yok" denildi.
Danimarka'nın DAİŞ'e karşı mücadele eden uluslararası koalisyona destek vermek üzere, üste yaklaşık 130 askeri bulunuyor. Üste yaklaşık 70 askeri bulunan Norveç de askerlerinin güvende olduğunu açıkladı.
Reuters'a konuşan Norçev ordu sözcüsü Brynjar Stordal, İran rejiminin füze saldırılarında ölen ya da yaralanan askerleri olmadığını söyledi.
BAE Enerji Bakanı: Petrol arzında bir kesinti öngörmüyoruz
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Enerji Bakanı Suheyl el-Mezrui de yaşanan gerginlikle ilgili yaptığı açıklamada, istedikleri son şeyin Ortadoğu’da tansiyonun yükselmesi olduğunu dile getirerek "Savaş görmeyeceğiz" dedi.
Abu Dhabi'de katıldığı konferansta İran rejiminin Irak'taki ABD hedeflerine düzenlediği füze saldırılarını değerlendiren el-Mezrui, durumun Hürmüz Boğazı'ndan yapılan petrol ticaretine yönelik acil bir risk oluşturmadığını söyledi.
Yaşananın savaş olmadığını ve abartılmaması gerektiğini belirten el- Mezrui "Müttefikimiz ABD ile komşumuz İran arasındaki gerilimin tırmandığı açık ve görmek istediğimiz son şey Orta Doğu'da tansiyonun daha da yükselmesi" diye konuştu.
El-Mezrui petrol tedariğinde kesintiye dair korku provoke edecek bir durum olmadığını da ekleyerek "Çok felaket bir tırmanış olmadığı sürece - ki bunun işaretlerini görmüyoruz - arzda bir kesinti öngörmüyoruz" diye konuştu.
