Recep Tayyip Erdoğan ve Donald Trump’ın geçen hafta yaptıkarı telefon görüşmesini değerlendiren uzmanlar, telefon görüşmesinin Donald Trump’ın Suriye’den çekilme kararının arkasından geldiğini ifade ediyor. Yapılan telefon görüşmesinin ardından AvaToday, ABD askerlerinin bölgeden çekileceklerini belirtmişti.
ABD’li üst düzeyli bir yetkili Reuters haber ajansına yaptığı bir açıklamada, Erdoğan ve Trump arasında gerçekleşen telefonun ardından ABD’nin Suriye’deki asklerini çekme yönünde karar almasına neden olduğunu ifade etmişti. Başkan Trump’ta sosyal medya hesabı Twetter üzerinden yaptığı açıklamada; “IŞİD’i Suriye’de yendik, Suriye’den kalmamız için artık herhangi bir neden yok” demişti. Beyaz Saray Sözcüsü Sara Sanders ise basın mensuplarına, “IŞİD ile mücadelede yeni bir süreç başlıyor. Askerlerimi Suriye’den çekiyoruz” demişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın verdiği bilgilere göre ABD’li diplomatlar 24 saat içinde askerler ise 60 -100 gün içerisinde Suriye’den çekilecekleri ifade edilmişti.
PENTAGON ne dedi?
ABD Savunma Bakanlığı (PENTAGON), ABD birliklerinin Suriye'den dönüşünün başladığını ancak "yerel ortaklarla" çalışmaya devam edeceklerini açıkladı.
PENTAGON Sözcüsü Dana White, ABD'nin Suriye'den çekilmesi konusuyla ilgili yazılı bir açıklama yaptı.
White, açıklamasında, "Koalisyon IŞİD’in elindeki toprakları özgürleştirdi ancak IŞİD’e karşı kampanya bitmedi. IŞİD karşıtı kampanyanın yeni aşamasına geçerken Suriye'den askerlerimizin eve dönüş sürecini başlattık" ifadesini kullandı.
Kuvvet koruma ve operasyonların güvenliği için daha fazla detay vermeyeceğini belirten White, "IŞİD’i her nerede faaliyet gösterirse göstersin IŞİD’i yenmek üzere ortak ve müttefiklerimizle çalışmaya devam edeceğiz" ifadelerine yer verdi.
Daha önce Pentagon Sözcüsü Rob Manning, "Şu aşamada bölgede ortaklarımızla çalışmaya devam ediyoruz" ifadesini kullanırken, ABD Savunma Bakanlığı Müsteşarı Patrick Shahan, bu konudaki sorulara “Bir yorumda bulunamayacağım" yanıtını vermişti.
Amerikan medyasının Dışişleri yetkililerine dayandırdığı haberlerde ise Dışişleri Bakanlığının Suriye'deki tüm personelini 24 saat içinde çekeceği ve ABD'nin Suriye'deki askerlerinin de 60 ile 100 gün içinde ülkeden çekileceği iddia edilmişti.
Trump’tan yeni açıklama
ABD Başkanı Donald Trump, ABD ordusunun Suriye'den çekilecek olması ile ilgili Twitter'dan yeni açıklamalar yaptı. Trump "Harika işler yaptık. Şimdi eve dönme vakti" dedi.
ABD Başkanı Donald Trump, ordusunun Suriye'den çekilecek olmasıyla ilgili, "Suriye'den çıkmamız sürpriz değil. Harika işler yaptık. Şimdi eve dönme vakti. Suriye'den çıkmak sürpriz değildi. Yıllardır bunun için çalışıyorum ve 6 ay önce niyetimi yerine getirmeye karar verdiğimde biraz daha kalmaya karar verdim. Rusya, İran, Suriye ve diğerleri IŞİD’in yerel düşmanlarıydı. Hepimiz çalışmak için oradaydık. Şimdi eve dönme ve yeniden inşa etme zamanı" dedi.
AvaToday’in edindiği bilgilere göre Türkiye Silahlı Kuvvetleri (TSK) Rojava’ya yönelik bir operasyon girişiminden 48 saat önce Rojava’da bulunan ABD askerlerini bilgilendirecek. Öte yandan Suriye Demokratik Güçleri, (SDG) Trump’ın geri çekilme kararına ilişkin “Arkadan hançerlendik” ifadelerini kullandı. Ayrıca YPG’nin elinde bulunan 3200 IŞİD’ üyesi militanı serbest bırakmayı tartıştığı şeklinde iddialar basında yer aldı. ABD’li Senatörlerinde Trump’ın geri çekilme kararına tepki göstererek YPG-SDG’nin elindeki IŞİD üyesi militanları vurgu yaptıkları, ”Askerlerimiz, IŞİD ile mücadelede müttefikimiz Kürtlere büyük destekler verdi. Eğer müttefikimiz Kürtler ellerindeki bölgeleri kaybetmeleri haline IŞİD tehlikesi yeniden baş gösterecektir. Kürtlerin elinde bulunan IŞİD’e mensup yabancı militanlar serbest kalacaklardır” şeklinde uyarı yaptıkları kaydedildi.
ABD’nin geri çekilme kararına tepki gösteren Rojava’daki Kürt yönetimi ABD’nin Kobani’deki üslerinin karşısında protesto eylemi gerçekleştirdi. Protesto eylemine binlerce sivil katıldı.
Akar’dan “Tünelleri mezar yapacağız” tehdidi
Trump’ın açıklamasının hemen ardından Türkiye’nin sınır yeni birlikler sevk ettiği kaydedildi. Ayrıca Türkiye Savunma Bakanı Hulusi Akar Katar Milli Günü törenlerinde Doha'daki Katar Türk Birleşik Müşterek Kuvvet Komutanlığı'nda inceleme ve denetlemelerde bulundu. Akar, Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı harekatlarının başarıyla gerçekleştirildiğini ifade etti. Akar, "İdlib'te barış ve huzurun sağlanması için TSK, teşkil edilen 12 gözlem noktasında barış ve huzurun gözlemcisi oldu ve şu anda da bu görevini sürdürmekte" diye konuştu. TSK’nın Fırat’ın doğusuna yönelik operasyon hazırlıklarına ilişkin de değerlendirme yapan Akar; “Şimdi önümüzde Münbiç ve Fırat'ın doğusu var. Bu konuda da yoğun bir şekilde çalışmaktayız. Olayları yakinen takip etmekteyiz. Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin harekatla istihbaratla görevli birimleri, kuruluşları elinden gelen her türlü gayreti gösteriyorlar, vazifelerini en iyi şekilde yerine getirmek için çalışmalarını gece-gündüz sürdürüyorlar. Şu anda Münbiç'te, Fırat'ın doğusunda bazı çukurların, tünellerin kazıldığı söyleniyor. İster çukur ister tünel kazsınlar, isterse yerin dibine girsinler, yeri ve zamanı geldiğinde bunlar kazdıkları çukurlara gömülecekler. Bundan kimsenin şüphesi olmasın" diyerek tehditlerde bulundu.
Mevlüt Çavuşoğlu: Amacımız YPG- PKK’dir
Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’da operasyona ilişkin, “Afrin'e gireceğiz dedik, girdik. Türkiye buraya da gireceğim diyor, girer. Yankı bu. Zamanlaması teknik bir konudur. Askerimiz, istihbaratımız sahadaki durumu yürütürken, biz de diplomasi kısmını yürütüyoruz. Biz buralarda ABD ile karşı karşıya gelmek istemediğimizi söyledik. ABD'nin oradaki mevcudiyeti bizim hedefimiz değildir. Hedefimiz ABD değil YPG ve PKK'dır. Ama ABD de YPG ve PKK'nın koruyuculuğuna soyunmasın. Yani onların avukatlığını yapmasın. Onları koruyan bir ülke, müttefikleri durumuna düşmesin. Bu mesajlarımızı da net bir şekilde en son Pompeo ile yaptığımız görüşmede söyledik. Herhangi bir dost ateşi olmasın, bir kaza olmasın diye savunma bakanlarımız ve genelkurmay başkanlarımız temasa geçsin dedim. Mattis ile Savunma Bakanımız Hulusi Paşa'yı aradılar. Askeri teknik görüşmeler devam etsin dedik” açıklaması yaptı.
Mesud Barzani: Rojava’daki mevcut durum üzüntü verici
Kürdistan Demokrat Partisi Başkanı (PDK) ve Irak Kürdistan Bölgesi eski Başkanı Mesud Barzani’de Suriye ve Rojava’daki Kürtler ilişkin bir açıklama yayınladı. Mesud Barzani, Suriye’de ve Rojava’da yaşananlara ilişkin, “Kürt halkının Rojava’daki mevcut durumu üzüntü verici” dedi. Rojava’da Kürt halkının mevcut durumdan kaygı duyduğunu belirten Mesud Barzani, “Suriye’de özellikle de Rojava’da son yaşanan gelişmeler, Kürt halkı için üzüntü verici” ifadelerini kullandı. Barzani, açıklamasında şunlara yer verdi: “Suriye’de son yaşanan olaylar özellikle de Kürt halkının bu ülkedeki mevcut durumu üzüntü vericidir. Geçmişte de Kürt halkının Suriye’deki geleceğine ve Rojava’da sorunlar yaşanmıştı. Gelinen aşamaya dönük düşüncelerimizi belirtmiştik. Üzüntümüzü ve mevcut durumun yaşanmaması için düşüncelerimizi beyan etmiştik. Durumun bu aşamaya gelmemesi gerekiyordu. Çok sayıda Suriye vatandaşı Kürt, göçmen olarak yaşamını sürdürmek zorunda bırakıldı. Bununla birlikte, IŞİD’in terör saldırıları, siyasi durumun kötüleşmesi, geçmişteki tehditler Suriye’deki Kürt halkını oldukça incitmiş durumda. Ve halen IŞİD’le savaş son bulmuş değil! Son yaşananların ve bundan sonra yaşanacakların daha fazla şiddet ve savaşın tırmanmasına sebep olmamasını diliyorum. Artık Suriye’deki vatandaşlar ve Kürt halkının daha fazla acı çekmemesi gerekiyor.”
Putin: Zamanında Afganistan’da çekileceğiz dediler ancak hala oradalar
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’de ABD Başkanı Donald Trump’ın, Suriye’de IŞİD’e karşı zafer kazanıldığı yorumuna genel olarak katıldığını belirterek “Ancak ABD’nin Suriye’den çekildiklerine dair herhangi bir emare görmedik. Afganistan’dan da çekileceklerini söylemişlerdi ancak hala oradalar” dedi.
Putin, Moskova’da düzenlenen yıllık basın toplantısında, ABD’nin Suriye’den çekilme kararını değerlendirdi. Suriye’de teröre karşı önemli mesafeler alındığına işaret eden Putin, “ABD Başkanı Donald Trump’ın, Suriye’de IŞİD karşısında zafer kazanıldığı yorumuna genel olarak katılıyorum. Ancak bu terör örgütlerinin, artık Afganistan ve civar ülkelere sızma tehlikesi de söz konusu. Kendi ülkelerine dönmeleri gibi bir risk de var. Bu da ABD, Rusya, Avrupa ve Orta Asya için tehlike oluşturuyor” diye konuştu.
Fransa: Suriye’den çekilmeyeceğiz
Suriye’nin kuzeyinde ABD ile birlikte askerleri bulunan Fransa, Washington’ın çekilme gerekçesine karşı çıktı. Fransa Savunma Bakanı Florence Parly, ABD Başkanı Donald Trump’ın ‘IŞİD’in yenildiği’ açıklamasını reddetti.
Suriye’de sahada ABD ile birlikte asker bulunduran Fransa, ABD Başkanı Donald Trump’ın ani çekilme kararına tepki gösterdi. Fransa Savunma Bakanı Florence Parly, ‘IŞİD’in henüz haritadan silinmediğini’ belirtti. Parly, ‘IŞİD’in Suriye’de sıkıştığı son bölgelerde askeri olarak yenilgiye uğratılması gerektiğini’ söyledi.
Parly, “IŞİD her zamankinden daha zayıf fakat ne haritadan silindi, ne de kökleri temizlendi. Bu terör örgütünün elinde tuttuğu son bölgelerin kesin bir askeri yenilgiye uğratılması şart” ifadelerini kullandı.
Fransa, şu an için bir çekilme kararı almadıklarını açıkladı. Fransa’nın Avrupa İşlerinden Sorumlu Bakanı Jean-Yves Le Drian, Fransız askerlerinin şu an için Suriye’de kalacağını söyledi.
İran’ın tutumu ne olacak?
İran Devrim Muhafızları eski Komutanı ve İran Milli Menfaatleri Koruma Kurulu Sekreteri Muhsin Rezayi’ye yakınlığı ile bilinen Tabnak haber sitesinde “ABD’nin Irak’tan çekilmesinin perde arkası” ismiyle bir makale yayınlandı.
Makalede şunlara değinildi. Söz konusu makalede, çekilme kararının ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ile ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun İran’a askeri operasyon hamle planından sonra geldiği, ABD’nin askerlerini Suriye’den çekerek Körfez Ülkelerine kaydıracağı ve İran’daki nükleer tesislere saldırı yapabileceği belirtildi.
Ayrıca, makalede ABD, Rusya ve Türkiye’nin İran’ın Suriye’den çekilmesine zemin hazırlamak amacıyla anlaştıklarını ve bu durumun İran’a zarar vereceği kaydedildi.
Makalenin bir başka bölümünde Türkiye’nin Kaşıkçı Davası’nda Suudi Arabistan’a ilişkin ABD’ye yeni bilgiler verdiğini ve Ankara’nın bunun karşılığında ABD’yi Suriye’den çekilmeye zorladığını yazdı. Bu durumun da İran’ı ve Suriye’de bulunan İranlı askerleri kötü bir şekilde etkileyeceği ifade edildi.
Ayrıca ABD’nin Suriye’deki askerlerini çekerek, İsrail’in Suriye’de bulunan Lübnan Hizbullahı ve diğer İranlı milislerine saldırına zemin hazırladığı belirtildi.
Makalenin son kısmında da ABD’nin Suriye’den çekilme kararının Türkiye’nin kuzey Suriye’ye saldırılarına zemin hazırlayacağı Türkiye’nin Suriye’ye yeni operasyonunun Tahran- Moskova ve Ankara arasında krize neden olabileceği böylelikle Astana ve görüşmeleri ve yeni anayasa yazım sürecinin sekteye uğratabileceği vurgulandı.
ABD’li 6 senatörden Trump'a 'çekilme kararını gözden geçir' mektubu
Biri Demokrat beşi Cumhuriyetçi altı senatör Trump’a bir mektup göndererek “Kararınızı gözden geçirin” mesajını verdi.
Senatörler Lindsey Graham, Jeanne Shaheen, Joni Ernst, Angus King, Tom Cotton ve Marco Rubio, Suriye’den Amerikan askerlerinin çekilmesinin bölgede IŞİD’in toparlanma çabalarına destek vereceğini, kararın maliyeti yüksek bir hata olduğunu söyledi.
Altı senatörün imzasını taşıyan mektupta, çekilme hamlesinin Beşar Esat, İran ve Rusya’yı güçlendirdiğinin altı çizildi. Senatörler Trump’a daha önceki yönetimlerin yaptığı hataları tekrarlamaması çağrısı yaptı.
Cumhuriyetçi Senatör Lindsey Graham daha önce yaptığı açıklamada Trump’ın Suriye’den çekilme kararını sert sözlerle eleştirmişti. Graham, kararı “ABD’nin onuru üzerinde bir leke” olarak niteledi.
Graham dün Senato'da yaptığı konuşmada kararı ABD’nin ulusal güvenliği için felaket bir karar olarak niteledi, kararın sağlam askeri tavsiyelere karşı alınan bir karar olduğunu belirtti. Kararın hem ABD içinde hem de ABD dışında Amerikalıları riske attığını kaydetti.
Graham, “Suriye’de sonsuza kadar kalmamız gerektiğini söylemiyorum. Sadece şu anda ayrılma zamanı değil diyorum” dedi.
