ئێران هەتا دێت لەسێبەرى کۆمارى ئیسلامیدا دۆخى خراپتر دەبێت و ژمارەى هاووڵاتیانى خوار هێڵى هەژارى لە ڕادەى خۆى زیاتر و مەترسیدارتر دەبێت.
کەچى لەم دۆخە و بە هەڵنان و پڕوپاگندەى کۆمارى ئیسلامى بۆ بەشدارى لە چلەى ئیمام حوسەین، داهاتێکى گەورە چووەتە گیرفانى عێراقییەکانەوە کە زیاتر لە ٨٠ ملیۆن دۆلارە.
حەمید میدەرى جێگرى وەزیرى کار و کاروبارى کۆمەڵایەتى کۆمارى ئیسلامى گوتوویەتى "١٨ تا ٣٥%ى دانیشتووان لە ژێر هێڵى هەژارییەوەن"، بە هۆى مەترسیداربوونى ئامارەکە لە لایەن پسپۆڕانى ئابوورى سەر بە کۆمارى ئیسلامى، ڕەت کرایەوە، لە بەرامبەردا حەمید شقاقى پسپۆڕى ئابوورى و مامۆستاى زانکۆى خوارزمى لە ئێران گوتوویەتى "٥٠%ى دانیشتووانى ئێران لە ژێر هێڵى هەژاریدان".
بە پێى ڕاپۆرتى سوپاى پاسداران، لە ساڵى ٢٠١٢ى زایینییەوە تا ئێستا، کۆمارى ئیسلامى زیاتر لە ١٦ ملیار دۆلارى بۆ پاڵپشتى ڕێکخراوە چەکدارییەکانى لە عێراق و سوریە و یەمەن خەریج کردووە.
هەژارى ڕەها لە پارێزگاکانى سیستان و بەلووچستان، جیاوازى دابەشکردنى بودجەى ئێران دەردەخات. بودجەى مەرجەعى تەقلید و ڕۆحانیەکان و ناوەندى پەروەردەییەکانى ڕوحانییەت لە شارى قوم لە ساڵەکانى ١٣٩٦ و ١٣٩٧ى هەتاوى، نیشاندەرى ئەو ڕاستییەن کە ناوچە بێبەش و هەژارەکان، بە بودجەى وڵاتیش بێبەشن.
لە جۆزەردانى ١٣٩٧، عەلیم یارمحەمەدى، نوێنەرى خەڵکى زاهیدان لە پەرلەمانى ئێران گوتى "٧٥%ى خەڵکى پارێزگاى سیستان و بەلوچستان لە ڕووى خۆراکییەوە هەژارن و لە هەر ڕوویەکى دیکەیشەوە بگرن، لە دۆخێکى زۆر خراپتدان. یارمحەمەدى دەڵێت "هەموو نەخۆشییەک لەم پارێزگایەى داوە و ئەمەیش بێدەنگەى لێ ناکرێت. من لە سەردانیکردنێکى مەیدانى زۆرێک لە خەڵکەکەم بینى کە تووشى کێشەى ئیسک و هەناسەدان بوونەتەوە و چارەنووسیان باش نابێت. تەنانەت لە شارى زاهیدان، ٣٥٠ هەزار کەس ئاوى پاکیان نییە بۆ خواردنەوە و زۆرێک لە بەشەکانى دیکەى شارەکە بە تانکى ئاویان بۆ دەبرێت".
ئێستا دۆخى تمەن بەرامبەر دۆلارێک لە نێوان ١٥ بۆ ٢٠ هەزار تمەن لە داشکان و بەرزبوونەوەدایە، لە بەرمبەردا کۆمارى ئیسلامى کارئاسانییەکى گەورەى کردووە بۆ ئەو کەسانەى کە سەردانى نەجەف و کەربەلا دەکەن بۆ سەردانى مەزارى حوسێن کوڕى ئیمامى عەلى و تەنانەت دۆلاریشیان بە هەرزانتر دەفرۆشرێت، ئەمە لە کاتێکدایە بەم کارە داهاتى وڵات دەچێتە نێو عێراق و خەڵکى ئێران هەژارتر و ژمارەى کەسانى بن هێڵى هەژارى بێ شوومارتر دەبن.
