NATO üyesi Türk devletinin geçen yıl Rusya'dan satın aldığı S-400 hava savunma sistemleri nedeniyle ABD'nin uygulamayı planladığı yaptırımları da içeren tasarı, Temsilciler Meclisi'nin ardından dün akşam Senato'da yapılan oylamada 13'e karşı 84 oyla geçti. Bu durumda ABD Başkanı Donald Trump yasayı veto etse bile Senato tekrar toplanarak vetoyu etkisiz kılabiliyor.
ABD’nin Türk devletine yönelik düşmanları ile yaptırımlar yoluyla mücadeleyi (CATSAA) gerekli kılan yasa tasarısı ABD Senatosu'ndan 3'te 2 çoğunlukla geçti. Eğer ABD Başkanı Donald Trump tasarıyı veto etse de Senato tekrar toplanıp bir kez daha tasarıyı onayladığında yaptırımlar devreye girecek.
Başkan Donald Trump'ın tasarıyı reddetmek ya da onaylamak için 10 gün süresi bulunuyor. Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa Tasarısı (NDAA) adıyla oylanan tasarı, Temsilciler Meclisi'nde ezici bir çoğunluğun desteğiyle önceki gün kabul edilmişti.
Bloomberg: Pompeo önerdi, Trump imzaladı
Bloomberg, konu hakkında bilgisi olan iki kaynağa dayandırdığı haberinde Trump'ın, Dışişleri Bakanı Mike Pompeo tarafından önerilen yaptırım kararını imzaladığını yazmıştı.
Reuters haber ajansı da Perşembe günü ABD'nin Türk devletine yaptırım uygulamasının "an meselesi" olduğunu yazmış, haberini üç Amerikalı yetkili de dahil olmak üzere beş kaynaktan aldığı bilgilere dayandırmıştı.
Reuters'a konuşan kaynaklar yaptırımların her an ilan edilebileceğini söyledi. Yaptırımların Türk Savunma Sanayii Başkanlığı ve Başkanı İsmail Demir'i hedef alacağı belirtildi.
Yaptırımların, 20 Ocak'ta yönetimi devralacak yeni Başkan Joe Biden açısından Türk devletiyle ilişkileri oldukça karmaşık hale getireceği değerlendirmeleri yapılıyor.
Senoto’nun üçte ikiden daha fazla bir oylamayla onayladığı yaptırım tasarısıyla ilgili Türk tarafı ise, yaptırımların ikili ilişkileri zedeleyeceğini belirterek tepki gösterdi.
Reuters'a konuşan ve ismi açıklanmayan bir Türk yetkili, ABD yaptırımlarının geri tepeceğini ve iki NATO üyesi arasındaki ilişkiyi zedeleyeceğini söyledi.
Yaptırımların sonuç vermeyeceğini, geri tepeceğini iddia eden Türk yetkili, “Türkiye bu sorunları diplomasi ve müzakere yoluyla çözmekten yana. Türkiye, tek taraflı dayatmaları kabul etmeyecek” dedi.
Yasa, Temsilciler Meclisi'nden geçmişti
740 milyar dolarlık Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa Tasarısı (NDAA), Temsilciler Meclisi'nde ezici bir çoğunluğun desteğiyle önceki gün kabul edilmişti.
Tasarıya, 335 üye kabul oyu verirken, 78 üye ise ret oyu kullandı. Böylece Tasarı, Temsilciler Meclisi'nde üçte ikinin üzerinde bir çoğunlukla kabul edilmiş oldu. Trump, ABD İç Savaşı sırasında köleliğin kaldırılmasına karşı çıkan Konfederasyon güçlerine bağlı generallerin adını taşıyan askeri üslerin isimlerinin değiştirilmesine yönelik maddeden dolayı yasa tasarısını veto edeceğini açıklamıştı.
Tasarının Türk devletine yaptırım uygulanmasını öngören düzenlemeleri
Senato’nun onayladığı tasarıda, Başkan Donald Trump'tan Türk devletine 30 gün içinde ABD'nin Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Mücadeleyi öngören CAATSA Yasası'nda yer alan 12 yaptırımdan en az beşini uygulaması talep ediliyor.
CAATSA kapsamında, yaptırım uygulanan kişi ve kurumlara ihracat-ithalat bankası desteğinin kesilmesi, ABD ve uluslararası mali kuruluşlarından kredi verilmemesi, mali kurumlara ABD Merkez Bankası ile doğrudan alışveriş yapma izni verilmemesi, döviz üzerinden işlem yapılmasının yasaklanması gibi yaptırımlar yer alıyor.
Trump 2017’de, CAATSA yasasının uygulanmasını engellemişti
Başkan Trump, 2017'de kendi imzasıyla yürürlüğe giren CAATSA yaptırımlarının Türk devletine karşı uygulanmasını engellemişti.
Türk devletinin ABD'den Patriot hava savunma sistemleri alamadığı için Rusya'dan S-400 silahını aldığını, bundan dolayı Türk devletinin cezalandırılmaması gerektiğini kaydeden Trump, CAATSA'da kendisine tanınan muafiyet yetkisini kullanma yolunu seçmişti.
Tasarıda Türk devletiyle ilgili bir diğer önemli madde de F-35 savaş uçaklarıyla ilgili olanı. NDAA, Türk devletinin ABD’den satın aldığı ancak Rusya’dan S-400 füze savunma sistemini satın alması ardından programdan çıkartılmasıyla teslim edilmeyen altı adet F-35 savaş uçağının ABD Hava Kuvvetleri tarafından kullanılmasına da onay veriyor.
