Yeni tip Corona virüs (Covid-19) salgınında, dünyan genelindeki vaka sayısı 25 milyonu aştı. Salgın nedeniyle bugüne dek 850 bine yakın kişi de hayatını kaybetti. Havaların soğumaya başlaması ardından Kürdistan parçalarında da vaka sayıları artmaya başladı.
Yaz aylarında salgının yayılma hızı düşse dahi virüsün tüm dünyaya yayılmış olması salgının hız kesmemesine neden oldu. Dünya genelinde Ağustos ayında günlük yeni vaka artışı yüzde 1,2’ye kadar geriledi. Bu oran Temmuz’da 1,7, Haziran’da 1,8, Mayıs’ta 2,1, Nisan’da 4,6, Mart ayındaysa yüzde 7,7’ydi.
Özellikle dünya nüfusunun yoğun olarak yaşadığı Kuzey Yarımküre’de yaz aylarının sonlarına doğru yaklaşılması uzmanları salgının hız kazanacağı konusunda endişelendiriyor. Birçok ülke havaların soğumasıyla birlikte insanların daha fazla kapalı ortamlarda biraraya gelmeye başlayacak olmasından ve grip salgınıyla birleşecek olmasından dolayı salgında ikinci dalga endişesi yaşıyor.
ABD, 6 milyon 140 bine yakın vaka ve 186 binden fazla can kaybıyla dünya üzerinde Coronavirüs salgınının en etkili olduğu ülke durumunda. ABD’yi Latin Amerika ülkesi Brezilya izliyor. Brezilya’da hali hazırda 3 milyon 850 bine yakın vaka ve 120 binden fazla can kaybı var.
Dünyanın en kalabalık ülkelerinden biri olan ve bir milyardan fazla insanın yaşadığı Hindistan, 3,5 milyonu aşan vaka sayısıyla dünyada üçüncü sırada. Ülkede bugüne kadar salgın nedeniyle 64 bine yakın kişi de hayatını kaybetti.
Bir süre önce aşı bulduğunu ve Eylül ayından itibaren aşının üretimi ve uygulamasına başlayacağını açıklayan Rusya, 990 binden fazla vaka sayısıyla dünyada en çok Coronavirüs vakası görülen 4. ülke konumunda. Rusya’da halen daha günde ortalama 5 bin civarında yeni vaka görülmeye devam ediyor.
İran ve Rojhelat
Coronavirüs salgınının çok yayıldığı ilk bölgelerinden İran ve Doğu Kürdistan’da (Rojhelat) da artış gözleniyor. İran rejimine muhalif kesimler, Coronavirüsle ilgili gerçek vaka ve can kayıplarını gizlediği için rejimi suçlarken rejim yetkililerinin açıklamalarına göre son 24 saatte İran ve Rojhelat genelinde can kayıpları 21 bin 359’a, vaka sayısı ise 371 bin 816’ya yükseldi.
İran rejimi Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Sima Sadat Lari, dün düzenlediği basın toplantısında, son 24 saatte Coronavirüs nedeniyle 110 kişinin daha hayatını kaybettiğini açıkladı. Böylece toplam vefat sayısının 21 bin 359'a çıktığını belirten Lari, vaka sayısının da 1905 artarak, 371 bin 816'ya ulaştığı söyledi.
Hastanelerde tedavi gören hastalardan 3 bin 791'inin durumunun kritik olduğunu açıklayan Lari, şu ana kadar ülke genelinde Coronavirüs teşhisi konulan 319 bin 847 kişinin ise tedavilerinin tamamlanmasının ardından taburcu edildiğini aktardı.
Türkiye ve Bakur'da vaka sayısı tartışması sürüyor
Türk devletinin resmi açıklamalarına göre Türkiye ve Kuzey Kürdistan (Bakur) 267 bin 64 vakayla dünya sıralamasında en çok vaka görülen 18. ülke durumunda. Resmi verilere göre salgın nedeniyle hayatını kaybeden kişi sayısı da 6 bin 284.
Ancak Türkiye ve Bakur’da son dönemde başta Tabipler Birliği, bazı meslek odaları ve siyasetçiler vaka ve can kaybı sayılarının açıklanandan çok daha fazla olduğunu belirtiyorlar.
Son olarak İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanları da Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı verilerin gerçeği yansıtmadı açıklamalarında bulundular.
Bakur’daki sağlık örgütleri de Türk devletinin açıkladığı verilerin gerçeği yansıtmadığını belirtiyorlar. Sağlık örgütleri özellikle Batman ve Diyarbakır gibi Bakur kentlerinde yaşanan can kayıplarının Türk Sağlık Bakanlığı’nın Türkiye ve Bakur geneli için açıkladığından daha fazla olduğunu ifade ederek halka kendi önlemlerini kendileri alma çağrısında bulundu.
Başûr ve Rojava’da durum kritik
Güney Kürdistan’da (Başûr) son 1 haftada Coronavirüs salgını nedeniyle 132 kişi yaşamını yitirdiği bildirildi.
Başûr’daki Kürdistan Bölge Yönetimi Sağlık Bakanlığı’nın, Coronavirüsle ilgili paylaştığı son 1 haftaya ait verilere göre Başûr’da 1 haftada 132 kişi Coronavirüs nedeniyle hayatını kaybetti, 3 bin 520 yeni vaka tespit edildi.
Kürdistan Bölge Yönetimi’nin başkent Erbil’de son 1 haftada 64 kişinin yaşamını yitirdiğinin kaydedildiği açıklamada, Süleymaniye’de 46, Duhok’ta 20, Halepçe’de ise 2 kişinin yaşamını yitirdiği ifade edildi.
Ayrıca, 1 haftada 30 bin 573 kişiye Covid-19 testi yapıldığı bildirildi.
Başûr’da şimdiye kadar 27 bin 621 kişide Coronavirüs tespit edilirken, bunlardan 17 bin 386 kişi sağlığına kavuştu, bin 32 kişi ise yaşamını yitirdi.
Batı Kürdistan’da (Rojava) ise son 24 saatlik verileri açıklayan Rojava Özerk Yönetimi Sağlık Komitesi Eşbaşkanı Dr. Ciwan Mistefa, Hesekê’de 70 yaşındaki bir vatandaşın hayatını kaybettiğini belirtti.
19 yeni vakanın tespit edildiği belirtilen açıklamada, vakalardan 8’inin Qamişlo, 3’ünün Dêrik, 3’ünün Hesekê, 1’nin Rimelan ve 1’inin de Amude’den olduğu ifade edildi.
Son 24 saatte sağlığına kavuşan Coronavirüs hastası sayısının ise 10 olduğu kaydedildi.
Rojava’da şimdiye kadar 544 vaka tespit edilirken, 35 kişi de hayatını kaybetti. Sağlığına kavuşan toplam hasta sayısı ise 98 oldu.
Vakalar artıyor Avrupa yeniden kapanıyor
Coronavirüsün yaz tatilinin ardından hızla artışa geçtiği Avrupa kıtasında, Temmuz ayında açılan sınırlar yeniden kapanmaya başlıyor. Büyük kentlerde, sokaklar dahil, tüm mekanlarda maske takma zorunluluğu yeniden getirilirken, hükümetler de virüsün hızlı arttığı ülkelerden gelen yolculara sınırlarını kapatma kararlarını açıklamaya başladı.
Dünyada 832 binden fazla kişinin canına mal olan Coronavirüs salgınının yeniden hız kazandığı Avrupa'da, hükümetler sert önlemleri arttırıyor. Adım adım yabancı ziyaretçilere kapanma tedbirleri açıklayan Avrupa ülkelerinde, yaz tatili nedeniyle kaldırılan Schengen sınırları içindeki ülke sınırlarının da yeniden kapatılması konusu tartışılmaya başlandı.
Almanya ve Belçika da, komşu ülkeleri Fransa’nın Paris ve Marsilya bölgesinden gelenlere karantina uygulanacağını duyurdu. Danimarka ise Belçika'ya kapılarını kapattığını bildirdi.
Yunanistan’da adalar ve karasularındaki kamplarda kalan göçmenlere uygulanan "kapanma kararının" 15 Eylül'e kadar devam edeceği açıklandı.
Sokaklar maskelendi
Fransa ve Almanya'da virüsün hızlı yayıldığı kentlerde, kapalı mekanların yanı sıra sokaklarda da maske takma zorunluluğu geldi. Yasağa uymayanlara Almanya'da 50, Fransa'da 135 Euro para cezası verileceği duyuruldu.
Berlin, Paris ve Zürih kentlerinde ise çoğunlukla aşırı sağ muhaliflerin destek verdiği gruplar, maske takma ve aşı olmaya karşı eylem düzenlediler.
Almanya Başbakanı Angela Merkel Cuma günü yaptığı konuşmada, salgının sonbahar ve kış aylarında "daha da zorlaşmasını" beklediğini açıkladı. Merkel, "Yaz boyunca, iyi havaların sayesinde hepimiz aerosollere (havada asılı kalan virüs parçacıklarına) karşı göreceli olarak korunmanın tadını çıkardık. Ancak durum artık değişme tehlikesiyle karşı karşıya" diyerek Alman halkını uyardı.
Geçen hafta ortalama 7 bin vaka artışı ile Avrupa'da virüsün en hızlı yayıldığı Fransa'da Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, "Virüs sürekli artan bir dinamik gösteriyor. Ülkeyi tümüyle kapatmamak için her türlü önlemi almak zorundayız" dedi. Fransız hükümeti 21 kentte kırmızı seviye alarm ilan ederek, Paris, Marsilya ve Strasbourg gibi büyük illerde sokakta maske takılmasını zorunlu hale getirdi.
İspanya'da son 24 saat içinde 9.779 vaka, Fransa'da 7.379 vaka, İtalya'da 1.444, İngiltere'de 1.108, Almanya'da 2.100, Polonya'da 759, Romanya'da 1.365, Belçika'da 452, Portekiz'de 403 yeni vaka tespit edildi.
Vakalardaki artış, Avrupa Birliği (AB) yönetimini de harekete geçirdi. Ülkelerin tek tek sınırları kapatmasını istemeyen Brüksel, bu konuda ortak karar alınmasını çağrısını yineledi. AB büyükelçileri sınırlar konusunda düzenli olarak gerçekleştirdikleri toplantılarda Schengen sınırları dışından gelen ülkeleri de sınırlıyor. AB, turizm sezonu boyunca Schengen dışında 14 ülkeye sınırlarını açmıştı.
Eğitim: Tamam mı devam mı?
Avrupa'da tam okulların başlayacağı hafta vaka sayılarının yüksek artış sergilemesi hükümetleri daha sert önlemler almaya itti. İtalya'da, öğrenciler arasında 1 metre mesafe sağlandığı takdirde maske takılmayacak, ancak bu mesafe sağlanamayan sınıflarda maske zorunlu olacak.
Fransa'da 11 yaşın üstündeki tüm öğrencilere maske takma zorunluluğu getirilirken, Yunanistan'da anaokulundan itibaren çocuklar zorunlu maske takacaklar. İspanya'da 6 yaşından itibaren tüm öğrenciler sürekli maske takmak zorunda olacaklar. Yunanistan'da her sınıfta en fazla 17 öğrenci sınırı getirildi; Sırbistan ve Bosna'da ise bu sayı 15 ile sınırlı tutulacak.
Kurs saatlerinin eş zamanlı olmasından kaçınılacak, çocukların el yıkama ve tuvalet hijyenleri için her türlü önlem alınacak, ders süreleri kısaltılacak. Örneğin Bosna'da dersler 20 dakika ile sınırlı tutulacak. Böylece uzun süre çocukların aynı mekanda oturarak virüsü yaymaları engellenmeye çalışılacak.
Ezber bozan ülke İsveç
Ancak virüs nedeniyle evlere kapanma seçeneğini reddeden ender Avrupa ülkelerinden İsveç'te yalnızca 60 vaka artışı gerçekleşti. Hala "hiçbir verinin maske takmanın faydalı olduğunu kanıtlamadığını" dile getiren hükümet 17 Ağustos'ta maske zorunluluğu olmadan okulları açtı bile. Ülkede Coronavirüs yayılmaya başladığından bu yana toplam 83 bin 958 vaka tespit edildi, 5 bin 821 kişi ise yaşamını yitirdi. İsveç'te son 24 saatte yalnızca bir kişi Coronavirüs nedeniyle hayatını kaybetti.
