ABD yönetimi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) sunacağ 18 Ekim’de süresi dolacak olan İran İslam Cumhuriyeti’ne yönelik silah ambargosunun süresinin uzaltılmasını öngören karar taslağını değiştirdi.
Karar taslağının değiştirilmiş halinde 18 Ekim'de süresi dolacak olan BM’nin İran rejimine yönelik silah ambargosunun, “BMGK aksine karar verene dek sürdürülmesi” maddesi yer aldı.
Tasarının önceki halinde bulunan, İran rejimi diplomatlarına yönelik yaptırımlar, İran'dan gelen tüm nakliyatlara şüphe halinde arama izni verilmesi ile İran rejiminin Eylül 2019'da Suudi Arabistan'a, Aralık 2019'da ABD'nin Irak'taki askeri üslerine ve büyükelçiliğine düzenlenen hava saldırılarından sorumlu tutulmasına ilişkin hükümlere yeni karar taslağında yer verilmedi.
ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Kelly Craft, değişikliğe ilişkin yaptığı açıklamada, “Yeni tasarı BMGK'nın görüşlerini dikkate alarak basitçe yapılması gerekeni, İran'ın konvansiyonel silahları serbestçe alıp satmasını önlemeyi amaçlıyor. Terörün bir numaralı destekçisi olan ülkenin dünyaya daha fazla zarar vermesini önlemek sağduyuya uygun tavır olacaktır” ifadesini kullandı.
İran rejiminin BM Daimi Temsilcisi Mecit Takht Ravançi ise Twitter hesabında yaptığı paylaşımda, "ABD, BMGK üyelerinin tepkisi üzerine geri adım atmak zorunda kaldı ve yeni bir tasarı hazırladı. Yeni tasarı hedefi ve doğası bakımından eskisine benziyor. Konseyin bu adımı bir kez daha reddeceğine inanıyorum” ifadelerini kullandı.
Yarın nihai halini alması beklenen tasarı, önümüzdeki Cuma günü BMGK'nın oyuna sunulacak.
BMGK daimi üyeleri Rusya ve Çin'in dışişleri bakanları, BM Genel Sekteri Antonio Guterres'e ve Konseye yazdıkları mektuplarda, önerinin ilk haline itirazlarını dile getirmiş, tasarının bu haliyle sunulması halinde veto yetkilerini kullanabileceklerini belirtmişti.
BMGK, 2010 yılında aldığı kararla, İran rejiminin nükleer programıyla ilgili tartışmalar nedeniyle rejimin büyük çaplı silah sistemleri satın almasını yasaklamıştı. Öncesinde ise İran rejiminin silah ihracatına ambargo getirilmişti.
İran rejimiyle uluslararası güçler arasında 2015'te imzalanan nükleer anlaşmada silah ambargosunun 18 Ekim 2020'de kaldırılmasını öngören bir hüküm bulunuyordu.
ABD, 2018'de nükleer anlaşmadan çekildiğini ilan etmesi ardından İran rejimine yönelik ağır ekonomik yaptırımlar uyugulamaya başlalmış, BM’nin rejime yönelik silah ambargosunun süresi dolmaya yaklaştıkça, bu ambargoların da süresinin uzatılması için yoğun diplomatik girişimlerde bulunmuştu.
