Türkiye’de 12 Eylül 1980’de gerçekleştirilen askeri darbe sırasında Kürtlere karşı gerçekleştirdiği vahşet ile isim yapan ve Times dergisi tarafından dünyadaki en kötü 10 cezaevi arasında gösterilen Diyarbakır E Tipi Cezaevinde yaşanan vahşeti konu alan “Kanlı Postal” ve “Direniş” filmleriyle adından söz ettiren Kürt yönetmen Muhammed Arslan Qazi Mihemed’in hayatını anlatacak film için girişimlerine başladı.
22 Ocak 1946’da kurulan ve birinci yılını tamamlayamadan büyük güçlerin emperyal emelleri uğruna görmemezlikten gelindiği için dönemin İran rejimi tarafından yıkılan Mahabad Kürt Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Qazi Mihemed’in hayatını anlatan filmin çalışmaları ile ilgili Rudaw’a konuşan Diyarbakırlı Yönetmen Muhammed Arslan, filmin çekilmesi fikrin nasıl oluştuğuyla ilgili şöyle konuştu:
“Benim film çekme serüvenlerim tesadüflerle oluyor. Mesut Baştürk (Diyarbakır Cezaevinde kalmış Kürt Yazar), Diyarbakır Cezaevi’nde yaşananları kurgusal olarak bir kitap yazacaktı. O ara aklıma geldi ‘Bunu film yapsak iyi olur’, ‘Kanlı Postal’ filmi de öyle doğdu. Yine yakın zamanda festivallerde halen gösterime giren ‘Direniş’ filmi de Monaco’da yüzlerce film arasında ilk 10’a girdi.
Bir sohbet esnasında ‘Neden Qazi Mihemed’in de filmi yapılmasın’ dendi. Çok ağır bir iş ve ekonomik olarak da güçlü bir maliyeti var, bunu Hollwood düzeyinde çekmek gerekiyor. Altında kalmamak lazım’ dedim. Twitter’da paylaştım. Müthiş bir destek gördü. Duygusal heyecan vardı. Bu şekilde maddi ve manevi yansıması oldu. Bingöl’den bir kişi ‘70 Lira yevmiye ile çalışıyorum bir aylık paramı çalışıp size göndermek istiyorum’ diye paylaşım yapmıştı. Biri maaşını vereceğini söylüyor. Güzel bir enerji aldım, yapacağız bu filmi. Halkın isteğiyle olacak ve halka dayanan bir şey de zaten kazanır.”
Filmin ana fikrinin hazır olduğunu belirten Arslan, buna rağmen tarihi arka planı ve detayların da göz ardı edilmemesi gerektiğini vurgulayarak sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu konuda tarihçi ve araştırmacılardan destek alacağız. Qazi Muhammed'in oğlu Ali Qazi Erbil’de yaşıyor, kendisiyle de görüşme gerçekleştirmek istiyorum. Bizimle paylaşacak hatıraları vardır. Hikayeyi sadece kulaktan dolma bilgiler ve kitaplardan değil canlı şahitlerden de almamız gerekiyor. Bu çok önemli ve hassas bir konu. Çok dikkatli yapılması gereken bir proje. Bu şekilde olmasa onun hesabını veremem. Topladığımız bilgi ve arşivlerle de senaryo aşamasına gideceğiz. Bu aceleye gelecek bir iş değil. Ciddi anlamda emek vermemiz gerekiyor çıtamızda yüksek.”
Projeye Hollywood desteği
Dünyaca ünlü Kürt Yönetmen Yılmaz Güney ile de yakın dost olan Muhammed Arslan, Yılmaz Güney ile Fransa’dan ortak bir dostu ile görüştüğünü, yine dostu olan Hollywood Oyuncular Sendikası Başkanı vasıtasıyla oyuncu ihtiyaçlarını karşılayacaklarını, bu çerçevede proje için imkanları zorladıklarını ifade ederek, “Şu anda elimizde öyle bir imkan da var. Dünyaca ünlü oyuncular var. Figürasyon temelinde de halkın büyük bir katılımı olacaktır. Özellikle savaşçılar halktan güçlü bir kadromuz olacaktır” dedi.
Arslan, Türk oyuncularla çalışmak istemiyor
Türk sinema sektöründen (Yeşilçam) oyuncu almak istemediğini vurgulayan Muhammed Arslan, sinema filmciliğinden dizi filmciliğine dönen Yeşilçam’ın oyuncularının da Kürtlerle ilgili filmlerden korktukları için çekinmelerinden dolayı Yılmaz Güney gibi kendisinin de Yeşilçam oyuncularıyla çalışmak istemediğini söyledi.
“Yılmaz Güney bağımsız Kürdistan’dan yanaydı”
Filmin nesnel bir bakış açısıyla çekilmesi gerektiğini ifade eden Muhammed Arslan, kendisinin Marksist bir gelenekten gelmesine rağmen dine yaklaşımı bilinen Qazi Mihemed’i olduğu gibi aktaracaklarını belirtti. Neye mal olursa olsun bu filmin çekileceğini vurgulayan Arslan, “Qazi Mihemed’in dini görüşü biliniyor. Bunu kesin ve net koyuyorum Qazi Muhammed’in dini inançları konusunda çok hassasım ve kesinlikle farklı bir şey ortaya çıkmayacaktır. Kimse filmde farklı bir Qazi Mihemed görmeyecek, ne idiyse o aktarılacak. Suret değişebilir ama o ruhu vermeye çalışacağız.”
Sinemaya erken yaşta başladığını ifade eden Muhammed Arslan, 15 yaşındayken usta Kürt yönetmen ve sinema sanatçısı Yılmaz Güney ile tanıştığını ve Güney’in bağımsız Kürdistan’dan yana olduğunu ifade eden Muhammed Arslan, Kürtler arasındaki gruplaşmanın Kürt özgürlüğünü baltaladığını, bunun bu şekilde olmaması gerektiğini sözlerine ekledi.
“Filme maddi destek için fon”
Film için özellikle Kürt iş insanlarından maddi destek bekleyen Muhammed Arslan, “Dünyanın her yerinde güçlü iş insanlarımız var. Onların bu işin içerisinde ortak olmaların istiyoruz. Zaten 40 kişi bir araya gelse 50 biner dolar verilse bu işin altından kalkarız. Fon oluşturmak gerekiyor bunun da şeffaf olması için bir vakıf bulmak gerekiyor. Para işine tereddütlü bakıyorum sağlıklı olması adına bir vakfın aracı olması çok daha iyi olur. Filme leke gelmesini istemiyorum. Kürt yurtsever vakıfların bu anlamda hassasiyet göstermelerini istiyorum” ifadelerini kullandı.
