Gazetecileri Koruma Komitesi’nin (CPJ) son yıllık raporuna göre 2020'de hükümetler sivil itaatsizlik ve Coronavirüs salgını haberlerini kısıtlarken, rekor sayıda gazeteci çalışmaları nedeniyle hapsedildi.
Bu yıl 1 Aralık’a kadar geçen sürede en az 274 gazeteci hapse atıldı. Bu, CPJ'in 1990'ların başında veri toplamaya başlamasından bu yana en yüksek sayı ve peş peşe beş yıldır en az 250 gazeteci hapse giriyor.
CPJ’in sayımına göre Çin, salgınla ilgili haber yapan birçok kişiyi tutuklayarak, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da en fazla gazeteciyi hapse atan ülke oldu. Çin’i, gazetecileri şartlı tahliyeyle tutuksuz yargılayan ve yenilerini tutuklayan Türkiye izledi. Herhangi bir suçtan hüküm giymeyen gazetecileri gözaltında tutmak için büyük çaba sarf eden Mısır ve Suudi Arabistan, Türkiye’yi izledi.
“Türkiye’de 37 gazeteci hapsedildi”
Raporda Türk devletinin devlet karşıtlığı suçlamalarıyla gazetecileri hapsetmeye devam ettiği belirtildi.
Raporda, “Basın kuruluşlarının kapatılması, hükümet yanlısı işadamlarının eline geçmesi ve adli husumet, ana akım medyayı etkili bir şekilde ortadan kaldırırken hükümet, daha fazla gazetecinin yargılanmayı beklemesine izin verdi. Bu yıl Türkiye’de 37 gazeteci hapsedildi ve Türk devlet yetkilileri gazetecileri ve avukatlarını tutuklamaya devam ediyor” denildi.
Roporda Türk devletinin ihlalleriyle ilgili şu ifadeler yer aldı:
“CPJ'nin raporu hazırlama sürecinde Türk devlet yetkilileri, eleştirel haberlerinden ötürü Kürt yanlısı Mezopotamya Haber Ajansı'nda çalışan en az üç gazeteciyi tutukladı. Bu gazeteciler arasında yer alan ve bir haberinde askeri personelin iki köylüyü gözaltına alıp, işkence edip, helikopterden attığını ve köylülerden birinin daha sonra hayatını kaybettiğini iddia eden Cemil Uğur da vardı. Türk yetkililer, tutuklamaya direnen sivillerin yaralandığını açıkladı” İfadeleri yer aldı.
İran rejimi gazeteci Ruhullah Zam’ı idam etti
CPJ raporunun İran rejimiyle ilgili bölümünde İran rejiminin 1 Aralık'a kadarki sürede 15 gazeteciyi hapse attığı bildirildi. İran rejiminin İran ve Doğun Kürdistan’da (Rojhelat), 1992’den bu yana gazetecileri hapse atmaya devam ettiğinin belirtildiği raporda İran rejiminin muhalif gazetecileri daha çok ‘casusluk’ ve ‘Allah’a karşı çıkma’ suçlamaları ile hapse attığı belirtildi.
Raporda İran rejiminin 12 Aralık'ta, aralarında Amad News’un kurucusu Ruhullah Zam’ın da bulunduğu 17 gazeteciyi ‘casusluk’, ‘yurtdışına yanlış haber yayma’, ‘İslami değerlere ve yüksek lidere hakaret’ gerekçeleriyle hapse atıldığı belirtildi.
Raporda Ruhullah Zam’ın haber sitesi Amad News üzerinden İran rejimine yönelik eleştirel haberler yayınlaması nedeniyle Irak’ın başkenti Bağdat’ta İran rejimi istihbaratı tarafından gereçekleştirilen bir operasyonla yakalanarak idam edildiği bilgisi de paylaşıldı.
CPJ'nin yıllık raporunda sunulan diğer bulgular şunları içerir:
“Hapisteki gazetecilerin üçte ikisi terör veya yasak gruplara üye olma gibi devlet karşıtı suçlarla suçlanıyor.
Vakaların yüzde 19'unda herhangi bir suçlama açıklanmadı; Bu 53 gazetecinin yarısından fazlası Eritre veya Suudi Arabistan'da.
Dünya çapında hapse atılan gazetecilerin neredeyse tamamı kendi ülkelerindeki siyasal ve askeri meseleleri takip eden yerli gazeteciler. Bunların dışında Çin, Eritre, Ürdün ve Suudi Arabistan'da hapsedilmiş en az yedi yabancı veya çift uyruklu gazeteci var.”
