Güney Kürdistan’daki (Başûr) Kürdistan Bölge Yönetimi ile Irak federal hükümeti arasında Ramazan ayında yapılan, Erbil ve Bağdat arasında çözülmeyi bekleyen sorunlarla ilgili müzakere turunun sonuçsuz kaldığı belirtildi.
Başta Irak Anayasası'nın 2005 tarihli 140’ıncı maddesi ve 2007 tarihli petrol ve doğal gaz kanunu olmak üzere Erbil ile Bağdat arasındaki birçok sorun uzun zamandır çözülmeyi bekliyor. Son dört yıldır öne çıkan mesele ise petrol ve maaş sorunu.
Irak ve Başûr’da terör örgütü DAİŞ nedeniyle yaşanan savaş ve onun yol açtığı yeni sorunları bahane eden Bağdat yönetimi 140’ıncı madde veya petrol ve doğal gaz kanunu kapsamında tartışmalı alanlar gibi Kürt yönetimi için oldukça önemli olarak nitelendirilen meseleleri çözmeye yanaşmadı. Bağdat, yalnızca memurların maaşlarının ödenmesi konusunu ele almaya yanaştı.
İki taraf arasında, Kürdistan Bölge Yönetimi idaresindeki memur maaşlarının ödenmesi karşılığında 250 bin varillik ham petrol gelirini Bağdat’a teslim etmesiyle ilgili bağlayıcı bir anlaşmaya varılamadığı ve Irak’ın yeni Başbakan Mustafa Kazimi hükümetinde Dışişleri ve Adalet bakanlıkları dahil olmak üzere boş kalan koltuklara atanacak isimlerle ilgili Erbil ile anlaşma sağlanamadığı için Ramazan Bayramı’ndan sonra devam etmesi gereken müzakereler henüz başlamadı.
Erbil’in hakkının yarısının bile gönderilmesine milliyetçilerden tepki
Ancak, yeni Maliye Bakanı Ali Abdulemir Allavi’nin Kürdistan Bölge Hükümeti’ne 400 milyar Irak dinarı (yaklaşık 350 milyon ABD doları) ödeme yapma kararı, Bağdat’taki milliyetçi çevrelerde, özellikle de ülkenin orta kesimleri ve güneyindeki vilayetleri temsil eden milletvekilleri arasında tartışmalara yol açtı. Basra Milletvekili Uday İvad, özellikle ön plana çıkarıldığı için Basra vilayetinin taleplerinin desteklenmesi gerektiğini vurgularken Bağdat’ın Erbil yönetimine sağlamak zorunda kaldığı sınırlı ve gerekli mali transferleri bile çok görerek buna karşı çıktı.
Öte yandan Irak Maliye Bakanlığı, Erbil’e ödendiği iddia edilen 400 milyar dinarlık fon ile ilgili bir açıklama yaptı. Bakanlıktan dün yapılan açıklamada, basında Maliye Bakanlığı'nın Kürdistan Bölge Yönetimi’ne 400 milyar dinarı göndermesiyle ilgili yanıltıcı bilgilerin yer aldığı söylendi. Maliye Bakanlığı’nın karşılıklı ödemelerde yasalara ve resmi çalışma mekanizmalarına bağlılığı vurgulanan açıklamada, “Söz konusu miktar, Nisan ayı için çalışanların maaşları da dahil olmak üzere bölgenin masraflarını karşılamak üzere Kürdistan Bölge Hükümeti’nin hesabına aktarıldı. Ödeme, iki taraf arasındaki nihai anlaşmayı kabul etmek üzere Haziran ayı için federal hükümet temsilcileri ile Kürdistan Bölge Hükümeti temsilcileri arasında yoğun görüşmelerin ardından varılan bir anlaşma çerçevesinde yapıldı” ifadeleri yer aldı.
Erbil: Bize para gönderilmedi
Buna karşın Kürdistan Bölge Hükümeti Maliye ve Ekonomi Bakanlığı, Bağdat'taki federal hükümeti, Başbakan'ın ödemeyi onaylamasına rağmen bölgedeki memurların maaş ödemeleri için tahsis edilen paranın gönderilmediğini açıkladı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, ‘zorlu koşullar ve bölge gelirinin önemli ölçüde azalmasına rağmen Kürdistan Bölge Hükümeti’nin, petrol satışından elde ettiği gelirlerden ayırdığı fonla bölgedeki memurların maaşlarını ödeyebildiği’ belirtildi.
Konuyla ilgili Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan Kürdistan Demokrat Parti’nin (PDK) Irak Parlameantosu Grup Başkanı Viyan Sebri, yeni tip Coronavirüs (Covid-19) salgının etkileri, petrol fiyatlarının düşüşü ve 2020 için bir bütçe tasarısının olmayışı nedeniyle, bölgenin memur maaşlarını ve çalışanlara yapılan ödemelerin durmasına neden olan bazı yasadışı ve anayasaya aykırı tedbirlerin alındığını vurguladı.
Sabri açıklamalarını şöyle sürdürdü:
“Kürdistan Bölge Hükümeti, Bağdat’taki federal hükümetle ve özellikle Federal Maliye Bakanlığı'yla doğrudan görüşmeler gerçekleştirdi. Bu görüşmelerde Nisan ayı için Erbil’e 400 milyar dinar gönderilmesi kararlaştırıldı. Anlaşmada uzlaşılan tarihten itibaren bir ay içinde, iki hükümetin Federal Mali Yönetim Yasası temelinde nihai bir anlaşmaya varması için yoğun müzakerelerde bulunması şart koşuldu. Kürdistan Bölge Hükümeti, federal hükümetin Maliye Bakanlığı'nın bu talebini kabul etti. Önümüzdeki hafta bu konuda Kürdistan Bölge Hükümeti’nden federal hükümete bir ziyaret gerçekleştirilecek. Bu ziyaret, tüm meseleleri anayasaya uygun bir şekilde çözmeye çalışmaya ve memur maaşlarını etkilememeye yönelik olumlu bir göstergedir. Bununla birlikte söz konusu tutarın masrafların yarısını dahi karşılamaya yetmediği de unutulmamalı.”
