Kürt müziğinin usta isimlerinden Nizamedin Ariç, Kürt halk ezgilerinden ‘Keleşo’ şarkısının müziğini kullanarak kendi müziği olduğunu belirten Türk sanatçı Zülfü Livaneli’ye “Umarım yaptığını telafi eder, şarkımızı orijinal sözlerle okur” mesajı yolladı.
Geçtiğimiz aylarda Zülfü Livaneli’nin “Mayın” adlı eserinin çalıntı olduğu iddiası gündeme gelmiş ve Livaneli iddialara, “Aynı makamdan olduğu için sadece benzerlik var” ifadelerini kullanmıştı.
Kürt müziğinin usta isimlerinden Nizamettin Ariç sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla Zülfü Livaneli için, “Umarım değerli müzisyen Zülfü Livaneli yaptığını telafi eder şarkımızı orijinal sözlerle okur, Kürtçe’den alınma olduğunu belirtir. Bu şekilde repertuarında bir Kürtçe şarkı da olur, ona da bu yakışırdı” mesajını yolladı.
Ariç, paylaşımında, “Kültür hırsızlığı aydınların işi olmamalı…” dedi.
Ne olmuştu?
Zülfü Livaneli, Twitter’da tarafından kendisine yöneltilen “1987 yılında seslendirdiğiniz sözleri Ülkü Tamer’e ve bestesinin de size ait olduğunu belirttiğiniz ‘Mayın’ adlı eserin ilk kaydı 1960 yıllarında Erivan radyosunda yayınlanan Kürt halk ezgisi olan ‘Keleşo’ ezgisinin müziği ile aynı olması tesadüf mü?” sorusuna yanıt vermiş, “Aynı makamdan olduğu için sadece benzerlik var,” diyerek başladığı paylaşımında şu ifadeleri kullanmıştı;
“Anadolu halk müziği makamları kardeş halklarda benzerlik gösterebilir. Ama alttaki yorumlar çok saldırgan ve üzücü. Yıllardan beri Yaşar Kemal’le Ahmed Arif’le birlikte Kürt hakları için mücadele eden, Sur’daki bombalamalar nedeniyle Unesco elçiliğinden istifa eden, 400 parça bestelemiş bir insana bu kadar saldırı varsa ne diyebilirim.”
Zülfü Livaneli’nin ‘Kültür hırsızlığı’ ile eleştirildiği ‘Keleşo’ şarkısının melodilerini çalıp çalmadığı bilinmez ancak, ‘Keleşo’ talan edilen yüzlerce Kürt ezgisinden sadece biri.
Yeni Türk devletinin Kültürel politiği: Kürt sanatsal birikiminin talanı
Osmanlı’nın yıkılması ardından yeni kurulan Türk devleti, işgali altında tuttuğu Kuzey Kürdistan’da (Bakur) Kürt ulusu adına var olan tüm kültürel ve sanatsal birikime karşı büyük bir talan harekatına başlamıştı. Kürt ulusuna karşı büyük bir asimilasyon harekatına başlayan Türk devleti, Türk Tarih Kurumu, üniversiteler ve TRT aracılığıyla toplayabildiği bütün edibi ve müzikal birikimleri arşivleyerek Türkçeleştirerek kendi kültürel arşivine eklemiş, Türkçeleştirilmiş bu arşivlerin yaygınlaşması ve Kürtçe olan orjinallerin ortaya çıkmaması için tüm kurumlarını seferber etmişti.
1980’lerin sonu ile 1990’ların başlarında Bakur’da gelişen ulusal uyanış ardından Kürt aydın ve sanatçılar, Türk devletinin politik hedef olarak uyguladığı bu sahte sanata karşı büyük bir çaba içerisine girerek, ulusal kültür ve sanatlarının ürünü olan bu eserleri bir bir ortaya çıkararak Türk devletinin sahiplendiği sahte versiyonları deşifre etti.
