Irak Başbakanı Mustafa Kazımi, Erbil ile Bağdat arasındaki sorunların çözümü için her iki hükümet arasında tam koordinasyona ihtiyaç olduğunu söyledi.
Irak ile Kürdistan Bölgesi arasında askıda kalan sorunları görüşmek üzere Bağdat’ta giden Kürdistan Bölgesi Başbakan Yardımcısı Qubad Talabani başkanlığındaki heyet, Başbakan Mustafa Kazımi ile bir araya geldi.
Görüşmeye ilişkin Irak Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamaya göre, Kazımi, dünya çapında petrol fiyatlarının düşmesi nedeniyle ülkenin karşı karşıya olduğu büyük zorlukları gidermek ve Coronavirüs salgına karşı mücadelede başarılı olmak için Erbil ile Bağdat hükümetleri arasında tam bir koordinasyona ihtiyaç olduğunu vurguladı.
“Irak Anayasası Erbil-Bağdat anlaşmasının temeli olacak”
Qubad Talabani başkanlığındaki Kürt heyetin Kazımi ile görüşmesi ardından basın toplantısı düzenleyen Irak Başbakanlık Sözcüsü Ahmed Mala Talal, Erbil ile Bağdat arasında son olarak imzalanan anlaşmaya ilişkin, “Bu anlaşmanın bir maddesi ve sonucu da şudur; Irak hükümeti Kürt vatandaşlara karşı sorumludur” dedi.
Talal, “Bahsedilen anlaşmanın bendleri ve şartları var. Kürdistan Bölgesi tarafı anlaşmanın bend ve şartlarına ve tabi anayasaya sadık kalmalı. Yine petrol, sınır kapıları ve diğer gelirler hakkında alınan kararları uygulamalı. Bu anlaşma dönemseldir ve 2021 bütçesi kabul edilene kadar geçerlidir. Bütçe meselesi sürekli bir diyalog ile çözülür. Fakat Irak Anayasası Erbil-Bağdat anlaşmasının temeli olacak” ifadelerini kullandı.
“Erbil, gelirler konusunda anlaşmaya hazırdır”
Kürdistan Bölge Yönetimi Başbakan Yardımcısı Qubad Talabani’nin Sözcüsü Semir Hawrami ise Bağdat’ta Irak hükümeti heyeti ile yapılan görüşmelerde başta Kürdistan Bölgesi'nin mali harçları olmak üzere iki taraf arasında askıda kalan sorunların çözümü ve 2021 bütçesine dair meselelerin görüşüldüğünü söyledi.
Hawrami, görüşmede petrol ve doğalgaz konuları, mali harçlar, elektrik ve sınır gelirleri ile ilgili müzakerelerin devam etmesi için ortak komisyonların kurulmasına karar verildiğini belirtti.
Semir Hawrami ayrıca bu komisyonların çalışmalarının sonuçlarını anayasa maddeleri ışığında her iki tarafın delegasyonlarına sunarak çözüm konusunda yardım sağlayacağını ifade etti.
Bağdat’ta gerçekleştirilen bu ziyaret, Kürdistan Bölgesi ile Irak hükümeti arasında önceki görüşmelerin bir devamı niteliğini taşıyor.
Hawrami, Kürdistan Bölge Hükümeti heyetinin Irak hükümeti ile petrol ve petrol dışı gelirler ile sınır kapıları gelirleri konusunda anlaşmaya hazır olduğunu, görüşmelerde de bu isteğini gösterdiğini vurguladı.
Çeşitli senaryolar var
Erbil ile Bağdat arasında özellikle bütçe sorununun çözümü konusunda çok sayıda senaryodan söz ediliyor. Geçmişte birçok yol denenmesine rağmen kesin bir anlaşmaya varılamamıştı.
Irak hükümeti 2014’te Kürdistan Bölgesi’nin bütçe payını kesmiş, bu konu taraflar arasındaki krizi derinleştirmişti. 2019’da Adil Abdulmehdi hükümeti bütçede Kürdistan’a düşen payı uzun tartışmaların ardından göndermiş ancak Nisan 2020’de yine kesintiye uğramıştı.
Irak Parlamentosu Maliye Komisyonu üyesi Şerwan Mirza, Kürdistan Bölgesi'nin bütçedeki payını belirlemek için belirlenen paya güvenilmemesi gerektiğini, çünkü Bağdat’ın daha önce hiçbir zaman belirtilen miktarı gönderme gibi bir taahhütte bulunmadığını söyledi.
Irak'taki nüfus oranına göre, Kürdistan Bölgesi'nin bütçedeki payının en az yüzde 15 olması gerektiğini vurgulanan Mirza, “Ancak Bağdat geçtiğimiz yıllarda bütçenin bu yüzdesini hiçbir zaman göndermedi. Dolayısıyla önümüzdeki anlaşmanın da yüzde payı yerine belirli bir miktar para üzerinden yapılacağı aşikardır” dedi.
Erbil ve Bağdat, daha önce, gümrük gelirlerinin yüzde 50'sinden fazlasını Kürdistan Bölgesi’ne devredilmesi karşılığında 2021 bütçesi onaylanıncaya kadar Ağustos, Eylül ve Ekim ayları için Kürdistan Bölgesi'ne her ay 320 milyar dinar gönderilmesi konusunda anlaşmıştı.
